Dù còn thách thức nhưng để tăng hạng GDĐH Việt Nam là việc không thể trì hoãn

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, giáo dục đại học không chỉ là trung tâm tri thức mà còn là động lực then chốt thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội. Với tầm nhìn trở thành quốc gia hùng mạnh vào năm 2045, Việt Nam đang nỗ lực nâng cao vị thế của các cơ sở giáo dục đại học trên bản đồ giáo dục thế giới.

Vấn đề xếp hạng đại học tiếp tục được cụ thể hóa trong Chiến lược phát triển giáo dục đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 (ban hành Quyết định số 1705/QĐ-TTg ngày 31/12/2024 của Thủ tướng Chính phủ). Theo đó, Chiến lược đặt ra mục tiêu cụ thể là đến năm 2030, nước ta sẽ có ít nhất 05 cơ sở giáo dục đại học thuộc nhóm 500 trường đại học tốt nhất thế giới, 05 cơ sở giáo dục đại học thuộc nhóm 200 trường đại học hàng đầu Châu Á; Việt Nam nằm trong 4 quốc gia có hệ thống giáo dục đại học tốt nhất Đông Nam Á và nằm trong 10 quốc gia có hệ thống giáo dục đại học tốt nhất châu Á.

Bạn đang xem: Dù còn thách thức nhưng để tăng hạng GDĐH Việt Nam là việc không thể trì hoãn

Ảnh minh họa: Sinh viên Đại học Bách Khoa TP.HCM (HUTECH)

Xếp hạng đại học: Công cụ phản ánh chất lượng hay chỉ là xu hướng?

Chia sẻ với phóng viên Tạp chí Điện tử Giáo dục Việt Nam, TS. Phạm Hiệp (Viện Nghiên cứu Giáo dục và Chuyển giao Tri thức, Đại học Thành Đô) nhận xét, xếp hạng đại học là xu hướng không thể đảo ngược. là một trong những chỉ số quan trọng phản ánh chất lượng của hệ thống giáo dục. Dù không phải là tất cả nhưng việc bỏ qua thứ hạng sẽ là một thiếu sót trong công tác quản lý và phát triển giáo dục đại học.

Tiến sĩ Nguyễn Quốc Chính (Giám đốc Trung tâm Kiểm tra, Đánh giá Chất lượng Đào tạo, Đại học Quốc gia TP.HCM) cũng khẳng định, bảng xếp hạng đại học là công cụ quan trọng để đánh giá chất lượng, uy tín. tín dụng của cơ sở giáo dục đại học.

Giá trị của bảng xếp hạng đại học được thể hiện qua hai khía cạnh: so sánh và xếp hạng.

Benchmarking là quá trình so sánh các trường đại học dựa trên một bộ tiêu chí nhất định để đánh giá hiệu quả hoạt động của họ. Quá trình này giúp các trường biết được vị thế của mình trong khu vực và quốc tế, cũng như xác định điểm mạnh, điểm yếu, từ đó nâng cao chất lượng và nâng cao vị thế của mình trong hệ thống giáo dục.

Xếp hạng là sự sắp xếp các trường đại học theo thứ tự dựa trên kết quả so sánh. Bảng xếp hạng cung cấp thông tin cho sinh viên, nhà tuyển dụng và các bên liên quan về chất lượng và danh tiếng của các cơ sở giáo dục đại học. Đồng thời, đối với các cơ sở giáo dục đại học, việc khẳng định vị trí trên bảng xếp hạng còn giúp thu hút các nhà khoa học, giảng viên, người học có chất lượng.

Giá trị của bảng xếp hạng đại học không phải lúc nào cũng tuyệt đối và mỗi bảng xếp hạng sử dụng các tiêu chí, phương pháp đánh giá khác nhau nên kết quả có thể không phản ánh đầy đủ chất lượng tổng thể. cơ thể của một trường đại học. Tuy nhiên, Tiến sĩ Nguyễn Quốc Chính cho rằng, bảng xếp hạng đại học vẫn là một trong những kênh thông tin giúp các cơ sở giáo dục đại học nâng cao chất lượng nếu được sử dụng đúng cách.

Nhà giáo, Tiến sĩ, Giảng viên cao cấp Tôn Quang Cường (Trưởng khoa Công nghệ giáo dục, Trường Đại học Sư phạm, Đại học Quốc gia Hà Nội). Ảnh: ĐHQGHN

Đồng quan điểm, Thầy giáo, Tiến sĩ, Giảng viên cao cấp Tôn Quang Cường (Trưởng khoa Công nghệ giáo dục, Trường Đại học Sư phạm, Đại học Quốc gia Hà Nội) cũng đánh giá, mặc dù còn có nhiều người khác. Quan điểm khác nhau về việc tham gia bảng xếp hạng giáo dục đại học quốc tế, nhưng việc quan tâm đến bảng xếp hạng cũng thể hiện quan điểm tích cực hướng tới mục tiêu phát triển giáo dục đại học có chất lượng, thích ứng với nhu cầu của thế giới. bối cảnh phát triển chung của khu vực và thế giới.

Trong xu thế hội nhập toàn cầu, việc chú ý đến thứ hạng thể hiện sự quan tâm, sẵn sàng hội nhập quốc tế với những nhận định về chính sách và mục tiêu cải tiến giáo dục đại học của Việt Nam. Đây cũng là cơ hội để chúng ta nhìn nhận và đánh giá hiện trạng giáo dục đại học trên bản đồ thế giới cũng như khả năng phát triển trong những năm tới. Ngoài ra, việc quan tâm đến thứ hạng còn tác động và tạo ra sự cạnh tranh tích cực trong nội bộ hệ thống, từ đó chúng ta có thể học hỏi lẫn nhau cũng như kinh nghiệm quốc tế để thúc đẩy quá trình đổi mới. và nâng cao chất lượng

“Giáo dục đại học là lĩnh vực phát triển rất năng động, đặc biệt hiện nay có nhiều mô hình giáo dục đại học mở, đa dạng, có trụ cột gắn chặt với quá trình phát triển xã hội. Không còn chỉ là những tháp ngà học thuật, hàn lâm thuần túy như các mô hình truyền thống trước đây, giáo dục đại học đang dần khẳng định mình là một “thị trường học thuật, đào tạo và nghiên cứu” đặc biệt.

Vì thế việc tạo ra các chính sách xếp hạng cũng là điều bình thường. Quan trọng hơn, bảng xếp hạng cần được sử dụng để thúc đẩy chính sách phát triển giáo dục đại học phù hợp chứ không chỉ dừng lại ở việc so sánh vị trí của các trường”, TS Tôn Quang Cường bày tỏ.

Giải pháp nâng cao thứ hạng giáo dục đại học

Cũng theo TS Tôn Quang Cường, nhìn chung, trong 10 năm qua, giáo dục đại học Việt Nam đã có những bước phát triển đột phá và thăng tiến bền vững ở một số bảng xếp hạng quốc tế. Tham gia bảng xếp hạng quốc tế không phải là một việc dễ dàng nhưng chúng tôi cũng đã áp dụng các phương pháp đánh giá và tiêu chí xếp hạng theo “cuộc chơi” quốc tế.

Trong khi đó, Tiến sĩ Phạm Hiệp và Tiến sĩ Nguyễn Quốc Chính thừa nhận, mặc dù trong những năm gần đây, nhiều cơ sở giáo dục đại học Việt Nam đã có tên trên bản đồ xếp hạng thế giới nhưng nhìn chung vị trí của họ rất kém. Vị trí của các cơ sở giáo dục đại học Việt Nam trên bảng xếp hạng quốc tế còn thấp so với các nước trong khu vực, điều này đòi hỏi phải nỗ lực rất lớn và đồng bộ để nâng cao vị thế, đáp ứng kỳ vọng. nguyện vọng xã hội và mục tiêu quốc gia.

Xem thêm : Cô giáo người Thái truyền đam mê luyện chữ đẹp đến với học sinh vùng cao

TS. Phạm Hiệp – Viện Nghiên cứu Giáo dục và Chuyển giao Tri thức, Đại học Thành Đô. Ảnh: ĐHQGHN

Theo TS Phạm Hiệp, một trong những thách thức lớn nhất mà các trường đại học Việt Nam đang gặp phải khi muốn nâng cao thứ hạng trên bảng xếp hạng quốc tế là thiếu tối ưu hóa nguồn lực. Các trường học chưa tiếp nhận được các dự án đầu tư quy mô lớn, đủ chiều sâu để tạo ra tác động thực sự, trong khi nguồn tài chính và đầu tư cho nghiên cứu khoa học còn rất hạn chế. Mức đầu tư hiện nay không những không hiệu quả mà còn thấp hơn nhiều so với yêu cầu để đạt được mục tiêu xếp hạng.

Ngoài ra, các trường cũng đang gặp khó khăn trong việc thu hút và giữ chân các nhà khoa học, giảng viên giỏi, do thiếu cơ chế, chính sách thông thoáng để khuyến khích họ gắn bó lâu dài trong môi trường học thuật. nội địa. Điều này dẫn tới tình trạng thiếu hụt nhân tài, làm giảm khả năng cạnh tranh của các trường trên bản đồ giáo dục quốc tế.

Để giải quyết những thách thức này, Tiến sĩ Phạm Hiệp đề xuất Việt Nam nên tham khảo, xây dựng và triển khai các chương trình đầu tư mạnh mẽ, tương tự “Kế hoạch 985” và “Kế hoạch 211” của Trung Quốc, tập trung phát triển một số trường đại học trọng điểm làm “thí điểm” dẫn đầu toàn bộ hệ thống.

Đồng thời, cần đẩy mạnh thu hút và tạo điều kiện cho các nhà khoa học, giảng viên xuất sắc cả trong nước và quốc tế tham gia vào hệ sinh thái giáo dục đại học.

Các trường đại học cũng cần tối ưu hóa nguồn lực hiện có, không chỉ từ ngân sách nhà nước mà còn từ hợp tác với các doanh nghiệp, tổ chức quốc tế, để tìm kiếm thêm nguồn tài trợ, tăng cường đầu tư cho nghiên cứu. , chuyển giao công nghệ. Ngoài ra, việc lựa chọn một số bảng xếp hạng uy tín để tập trung cũng là một giải pháp cần được nghiên cứu.

Nâng cao vị thế của các cơ sở giáo dục đại học Việt Nam trên bản đồ giáo dục quốc tế là mục tiêu quan trọng, thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước trong việc phát triển giáo dục đại học. Đây không chỉ là sự nghiệp của riêng ngành giáo dục mà là sự nghiệp của toàn dân, thể hiện một đất nước vững mạnh, sẵn sàng đầu tư, phát triển bền vững.

Theo các chuyên gia, với dân số 100 triệu người, GDP ngày càng tăng, Việt Nam cần đặt ra những ước mơ lớn và quyết tâm thực hiện chúng. Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã tạo nền tảng chính trị vững chắc. Tuy nhiên, để biến nghị quyết thành hiện thực, cần cụ thể hóa bằng các dự án, kế hoạch đầu tư, trao quyền tự chủ cho các trường đại học, nhóm nghiên cứu.

Cuộc hành trình này khó khăn nhưng không thể trì hoãn. Tiến sĩ Phạm Hiệp bày tỏ: “Nếu cộng đồng học thuật không tiên phong thì ai sẽ lãnh đạo?”, đồng thời khẳng định đây là lúc cả hệ thống cần chung tay hành động vì mục tiêu một Việt Nam vững mạnh, có giáo dục đại học. Học tập là động lực cốt lõi.

Đoàn Nhân

https://giaoduc.net.vn/du-con-thach-thuc-nhung-de-tang-hang-gddh-viet-nam-la-viec-khong-the-tri-hoan-post248406.gd

Nguồn: https://truonglehongphong.edu.vn
Danh mục: Giáo Dục