[TOP 3] Ứng dụng của dung môi Acetone (axeton) bạn nên biết

Dung môi Acetone (hay Acetone) là dung môi công nghiệp được sử dụng rộng rãi để xử lý các vật liệu như nhựa, sợi, dược phẩm,… Vậy ứng dụng của Acetone là gì? Hãy cùng tìm hiểu những thông tin sau đây.

Acetone là gì?

Dung môi axeton là một hợp chất hữu cơ có công thức hóa học (CH3)2CO. Đây là một chất lỏng trong suốt, không màu, có vị ngọt đậm.

Công thức của axeton là (CH3)2CO

Acetone dễ bay hơi, có nhiệt độ sôi thấp, hòa tan vô hạn trong nước và là hợp chất có thể hòa tan nhiều hóa chất khác. Mặt khác, Acetone khá dễ cháy và khá an toàn cho sức khỏe con người khi hít phải ở nồng độ thấp (500ppm).

Tính chất vật lý của axeton

– Acetone là chất lỏng, không màu, có mùi thơm và dễ bay hơi.

– Acetone hòa tan vô hạn trong nước, trong khi các xeton khác có độ hòa tan giảm dần khi chuỗi carbon tăng lên.

– Aceton được dùng làm dung môi và nguyên liệu ban đầu để tổng hợp một số chất hữu cơ.

– Ở nhiệt độ 465°C, Acetone tự bốc cháy. Tuy nhiên, nhiệt độ tự bốc cháy này còn phụ thuộc vào thời gian tiếp xúc với thế giới bên ngoài. Trong một số thí nghiệm, các nhà khoa học tin rằng nhiệt độ tự bốc cháy của axeton là 525°C.

– Khi bị oxy hóa, axeton tạo ra axeton peroxit. Đây là sản phẩm phụ và là hợp chất rất không ổn định, thường gây nổ. Ngoài ra, axeton peroxit cũng có thể được tạo ra bằng cách đổ lượng hydro peroxit dư vào dung môi axeton. Vì tính không ổn định này nên axeton peroxide hiếm khi được sử dụng mặc dù nó có đặc tính tổng hợp hóa học rất tốt.

Tính chất hóa học của axeton

Thêm nước tạo ra rượu thứ cấp

Phản ứng cộng nhóm C = O

Trong liên kết C=O, cacbon mang điện dương (+) do liên kết C=O phân cực về phía O nên axeton có thể thêm nhiều nucleophile khác nhau như: H-OH, RO-H, H-CN, R-MgBr,…

Thêm vào rượu tạo ra heemixetal. Tuy nhiên, phản ứng khó xảy ra và hiệu quả không cao.

Bổ sung Natrihydrosulphite tạo thành hợp chất cộng bisulphite

Cộng thêm xyanua tạo thành cyanhydrin

Bổ sung các hợp chất với magiê

Phản ứng thay thế oxy của nhóm cacbonyl

Bản chất của phản ứng này là sự cộng nucleophin vào nhóm C = O, sau đó ngay sau đó là phản ứng tách nước để tạo ra sản phẩm thay thế.

Phản ứng thế tạo liên kết C=C (phản ứng andol hóa)

Phân tử axeton có thể phản ứng với các phân tử khác có nhóm –CH2- linh hoạt như -CH2- ngoài ra còn có nhóm hút electron như C=O, NO2… khi có chất xúc tác bazơ.

Phản ứng oxi hóa khử

• Phản ứng khử

Để thực hiện phản ứng khử, axeton có thể dùng H với xúc tác Ni, Pt hoặc dùng LiAlH4.

• Phản ứng oxy hóa

Khi gặp các chất oxy hóa mạnh như KMnO4/H2SO4; K2Cr2O7/H2SO4,… sau đó axeton bẻ gãy chuỗi C cạnh nhóm cacbonyl để tạo thành axit hữu cơ.

Phản ứng methyl hóa

CH3COCH3 + Cl2 –> CH3COCH2Cl + HCl

Phản ứng với amin

Phản ứng ở bazơ hydrocarbon

Nguyên tử hydro bên cạnh nhóm carbonyl dễ dàng tham gia phản ứng.

Chuẩn bị Acetone

Hiện nay, Acetone có thể được điều chế trực tiếp hoặc gián tiếp từ propene. Có tới khoảng 83% Acetone được sản xuất bằng phương pháp Cumen.

Acetone cũng được sản xuất trực tiếp bằng cách oxy hóa hoặc hydro hóa propene, tạo ra 2-propanol (isopropanol) và khi isopropanol bị oxy hóa sẽ thu được axeton.

Trước đây, axeton được sản xuất bằng cách chưng cất axetat như sau:

Ca(CH3COO)2 → CaO + CO2↑ + (CH3)2CO

Ứng dụng dung môi Acetone

Dung môi Acetone có nhiều ứng dụng, chủ yếu trong công nghiệp chế biến.

Acetone là dung môi hữu cơ hòa tan nhiều hợp chất hóa học. Nó được sử dụng trong sản xuất sợi, dược phẩm, nhựa, v.v.

Chúng ta cũng thấy axeton trong các tiệm làm móng và trong chất tẩy keo siêu dính.

Ngoài ra, một công dụng đặc biệt của axeton là in ấn nghệ thuật. Bạn có thể đổ dung môi lên mặt sau của ảnh, úp ảnh xuống và chà với áp suất vừa phải. Một lát sau, mực của ảnh đã chuyển sang bề mặt cần in.

Sản xuất sơn và nhựa

Acetone được sử dụng trong sản xuất nhựa

Một số chất như nitrocellulose, cellulose ether, cellulose acetate được hòa tan trong axeton giúp giảm độ nhớt của sơn. Nhờ tốc độ bay hơi cao và nhiệt độ sôi thấp nên axeton thường được sử dụng để sản xuất sơn khô nhanh. Ngoài ra, nó còn được sử dụng trong quá trình sản xuất các loại sơn có hàm lượng chất rắn cao.

Dược phẩm và mỹ phẩm

• Acetone được sử dụng làm chất bảo quản thực phẩm và làm tá dược trong thuốc.
• Ngoài ra, axeton còn được kết hợp với các hợp chất khác để bong tróc lớp da chết, khô ráp. Đối với chị em phụ nữ, việc sử dụng dung môi axeton và cồn trong quá trình điều trị mụn được các bác sĩ khuyên dùng và áp dụng thành công.

Dung môi Acetone được dùng để làm sạch móng tay

• Đây cũng là giải pháp để sơn và làm sạch móng tay. Giá rẻ và dễ sử dụng là những ưu điểm khiến axeton không chỉ có ở các spa nail mà hầu như cô nàng nào cũng có một chai axeton để thỏa sức sáng tạo.

Nén khí axetylen

Acetylene là một loại khí công nghiệp quan trọng nhưng việc nén khí này rất dễ gây nổ (vì áp suất quá lớn). Vì vậy, người ta thường sử dụng một thể tích axeton gấp khoảng 300 lần thể tích axetylen thực tế để quá trình bảo quản được dễ dàng và an toàn hơn.

Dung môi axeton dùng để nén khí axetylen

Công dụng khác của dung môi Acetone

• Một hợp chất cực kỳ hữu ích cho phòng thí nghiệm: Người ta thường làm lạnh dung môi axeton đến -78 độ C (không đóng băng) để duy trì nhiệt độ khi tiến hành các thí nghiệm cần thiết. Hơn nữa, axeton còn là chất làm sạch ống nghiệm và dụng cụ thủy tinh vì khá rẻ và dễ sử dụng.
• Dung môi làm sạch các hợp chất khô, an toàn trong đồ uống, thực phẩm.
• Được sử dụng trong mực khô nhanh
• Sản phẩm trung gian xử lý polyme.

Axeton có độc không?

– Ảnh hưởng tới hệ tiêu hóa

Hơi Acetone ở nồng độ cao có thể khiến nạn nhân nôn mửa, thậm chí có trường hợp nôn ra máu.

– Ảnh hưởng đến mắt

Hơi axeton có thể gây ngứa và chảy nước mắt. Nếu tiếp xúc với Acetone trong thời gian dài, giác mạc có thể bị đục tạm thời hoặc vĩnh viễn.

Khi axeton rơi vào mắt, nó có thể gây cay mắt và làm hỏng giác mạc.

– Ảnh hưởng đến mũi

Một lượng nhỏ hơi Acetone cũng có thể gây kích ứng niêm mạc mũi, thậm chí gây khó thở.

– Ảnh hưởng đến cổ họng

Nếu vô tình nuốt phải, cổ họng có thể bị kích ứng và sưng tấy.

– Ảnh hưởng đến hệ tuần hoàn

Khi ngộ độc ccetone xảy ra, nhịp tim sẽ tăng nhanh và huyết áp giảm đáng kể, nạn nhân cũng sẽ khó thở.

– Ảnh hưởng đến hệ thần kinh

Làm giảm hoạt động của hệ thần kinh trung ương, khiến nạn nhân buồn ngủ, thậm chí hôn mê sâu.

Thận trọng khi sử dụng Acetone

– Vì axeton rất dễ cháy nên khi bảo quản phải bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh tiếp xúc trực tiếp với những nơi dễ có nguồn lửa và ánh nắng mặt trời.

– Sau khi sử dụng axeton phải đóng nắp ngay để tránh bay hơi, làm giảm chất lượng, hiệu quả của axeton và không gây ngộ độc không khí.

– Trang bị đầy đủ khẩu trang, kính mắt, găng tay… khi làm việc với axeton.

Một số biện pháp sơ cứu ngộ độc khí Acetone

– Tiếp xúc mắt: Kiểm tra và tháo kính áp tròng nếu nạn nhân sử dụng. Sau đó rửa ngay bằng nước sạch trong 15 phút và đưa đến gặp bác sĩ chuyên khoa.

– Tiếp xúc với da: Dùng xà phòng và nước để giặt, thay quần áo bị nhiễm bẩn và gặp bác sĩ chuyên khoa nếu bị kích ứng.

– Hít vào: Nới lỏng quần áo, cổ áo, thắt lưng, gọi ngay dịch vụ cấp cứu và thực hiện hô hấp nhân tạo khi nạn nhân ngừng thở.

– Nuốt phải: Gọi xe cứu thương. Tuyệt đối không để nạn nhân nôn mửa hoặc sử dụng hô hấp nhân tạo. Đồng thời, nới lỏng quần áo, thắt lưng, cà vạt… sau đó đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất.

Tổng thể, Dung môi axeton Khá hữu ích, tiết kiệm và thiết thực, là sự lựa chọn lý tưởng cho bạn. Nếu bạn có nhu cầu mua Acetone phục vụ nghiên cứu trong phòng thí nghiệm hãy liên hệ ngay 1900 2639 để nhận được báo giá TỐT NHẤT về sản phẩm.

Nguồn bài viết: labvietchem.com.vn

THAM KHẢO SẢN PHẨM LABvietchem

>>> Chai nhựa miệng rộng chứa Acetone, LDPE 250ml AZLON

>>> Chai nhựa LDPE miệng rộng 250ml chứa Azlon axeton