Tổng hợp về MPCB – Bộ ngắt mạch bảo vệ động cơ

Lê Hồng Phong

Động cơ là yếu tố quan trọng trong việc vận hành máy móc trong hệ thống sản xuất. Để đảm bảo tuổi thọ và hoạt động ổn định, hiệu quả của động cơ cần có các thiết bị bảo vệ đi kèm. Đó là cơ sở để sử dụng MPCB. MPCB ​​​​là cầu dao dùng để bảo vệ hệ thống điện công nghiệp. Trong bài viết tổng hợp dưới đây, những thông tin về định nghĩa, chức năng, nguyên lý hoạt động, phân loại và nhận dạng MPCB sẽ được KTH ELECTRIC gửi đến các bạn.

Bộ ngắt mạch MPCB là gì?

MPCB ​​​​(Motor Protection Circuit Breaker) là cầu dao bảo vệ động cơ là cầu dao được chế tạo đặc biệt để bảo vệ động cơ điện khỏi quá tải, đoản mạch, mất pha, sụt áp. MPCB ​​không chỉ ngắt nguồn điện khỏi động cơ mà còn đảm bảo rằng động cơ không bị quá tải nhiệt hoặc từ tính. Vì vậy, thiết bị này đóng vai trò vừa là cầu dao vừa là rơle nhiệt độ. MPCB ​​đóng vai trò quan trọng trong hoạt động của hệ thống truyền động bằng động cơ trong nhiều lĩnh vực công nghiệp, giảm thiểu rủi ro vận hành và sự cố điện thường xuyên.

Chức năng của MPCB

Chức năng chính của MPCB là để xác định tình trạng bất thường của động cơ và dừng dòng điện khi cần thiết. Chức năng này được chia thành các loại:

• Chức năng bảo vệ quá tải: Dòng điện vượt quá cường độ định mức trong thời gian dài có thể khiến động cơ quá nóng. MPCB ​​sẽ ngắt mạch trước khi điều đó xảy ra.
• Chức năng bảo vệ ngắn mạch: MPCB có chức năng ngắt mạch từ giúp cắt nguồn điện cung cấp cho động cơ ngay lập tức khi xảy ra đoản mạch.
• Chức năng bảo vệ mất pha: Khi dòng điện mất pha hoặc mất điện áp, MPCB sẽ phát hiện và dừng động cơ.
• Ngăn chặn tự động khởi động lại: Một số loại MPCB ngăn không cho động cơ tự động khởi động lại sau khi xảy ra lỗi để tránh làm hỏng động cơ.
• Khởi động lại: Một số loại MPCB cho phép cài đặt thời gian ổn định đường truyền khi quá tải. Sau thời gian khắc phục sự cố, thiết bị sẽ cho phép động cơ khởi động lại.

Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của cầu dao MPCB

Trên thực tế, cầu dao bảo vệ động cơ được kết nối với động cơ ba pha và đèn báo. Cấu trúc MPCB tiêu chuẩn Có 10 vị trí để kết nối với các thiết bị khác. 3 vị trí cho đầu vào nguồn 3 pha, 3 vị trí cho đầu ra dòng điện nối với động cơ, 2 vị trí cho tiếp điểm NC (thường đóng) và 2 vị trí cho tiếp điểm NO (thường mở).

Khi cầu dao động cơ BẬT, tiếp điểm MPCB đóng lại, cho phép dòng điện chạy qua. Khi MPCB ở trạng thái TẮT, tiếp điểm sẽ mở ra, làm gián đoạn nguồn điện. Thao tác đóng mở tiếp điểm thường được thực hiện bằng hai cơ chế: cảm biến nhiệt và cảm biến từ.

• Cơ chế bảo vệ nhiệt: Bên trong MPCB có một dải kim loại nằm ở cần tách tiếp điểm. Khi dòng điện quá tải, nhiệt sẽ sinh ra khiến dải kim loại nóng lên, uốn cong và đẩy 2 tiếp điểm ra xa nhau, làm gián đoạn nguồn điện.
• Cơ chế bảo vệ từ tính: Bên trong MPCB có một dải kim loại có nam châm từ tính. Khi dòng điện bị đoản mạch sẽ lập tức tạo ra một từ trường hút nam châm, tác động vào dải kim loại và đẩy hai tiếp điểm ra xa nhau.

Các loại MPCB phổ biến

MPCB được chia thành nhiều loại khác nhau dựa trên chức năng và khả năng vận hành thực tế theo yêu cầu. Các loại MPCB phổ biến bao gồm:

• MPCB ​​nhiệt từ: Là loại MPCB phổ biến nhất, sử dụng cơ chế cảm biến nhiệt để ngắt mạch khi quá tải và cơ chế cảm biến điện từ để ngắt mạch khi ngắn mạch, dùng cho tất cả các loại động cơ điện.
• MPCB ​​điện tử: MPCB được điều khiển điện tử và nhạy, có khả năng ngắt mạch nhanh và chính xác, dùng cho các động cơ có yêu cầu bảo vệ cao hơn.
• MPCB ​​cố định: Loại MPCB có các thông số bảo vệ được xác định trước và không thể điều chỉnh được.
• MPCB ​​điều chỉnh được: Loại MPCB có thể điều chỉnh các thông số bảo vệ ngắn mạch, thời gian ngắt mạch,… tùy theo yêu cầu vận hành.

Ứng dụng MPCB trong công nghiệp

MPCB Được sử dụng nhiều trong điều khiển động cơ công nghiệp: quạt công nghiệp, băng tải, máy nén khí, máy cắt CNC, robot, hệ thống tự động hóa,… Bên cạnh đó, MPCB được ứng dụng trong các ứng dụng dân dụng: thang máy, thang cuốn, quạt thông gió tòa nhà, máy bơm nước,… MPCB đảm bảo động cơ hoạt động hiệu quả, tuổi thọ cao và an toàn trước các sự cố về điện.

Sự khác biệt giữa MPCB và MCCB

MPCB ​​và MCCB đều là những thiết bị ngắt mạch được sử dụng rộng rãi trong điện công nghiệp. Cả hai thiết bị đều có chức năng ngắt mạch để bảo vệ tải khỏi bị đoản mạch điện. Tuy nhiên, có một số điểm khác biệt giữa MCCB và MPCB mà bạn có thể nhận ra như sau:

Sử dụng MPCB để bảo vệ động cơ liên tục đáng tin cậy và hiệu suất cao. Thiết bị này rất cần thiết nếu bạn sở hữu một dây chuyền sản xuất đa động cơ cỡ trung bình. Xem thêm các bài viết của KTH ELECTRIC về cầu dao điện tại: Kiến thức về Aptomat – CB – KTH ELECTRIC.