Tổng hợp ký hiệu và thông số trên aptomat (CB)

Lê Hồng Phong

Aptomat là thiết bị điện quen thuộc trong hệ thống điện với nhiệm vụ bảo vệ, ngăn ngừa các nguy hiểm liên quan đến điện. Tuy nhiên, để sử dụng aptomat hiệu quả, bạn cần đọc và hiểu rõ các ký hiệu aptomat. Trong bài viết dưới đây KTH ELECTRIC Việt Nam sẽ giúp bạn giải mã các ký hiệu, thông số quan trọng trên aptomat.

Ký hiệu phân biệt các dòng aptomat

Máy cắt bao gồm 5 loại phổ biến: MCB, MCCB, RCCB, RCBO và ELCB. Trong đó MCB và MCCB là hai dòng cầu dao khi quá tải và các dòng RCCB, RCBO, ELCB được đặc trưng bởi khả năng chống giật.

MCB (Miniature Circuit Breaker) hay cầu dao hình con tôm có chức năng ngắt mạch khi quá tải, ngắn mạch, dùng cho hệ thống điện dân dụng. Xem thêm ký hiệu MCB
MCCB (Moulded Case Circuit Breaker) là cầu dao dạng khối có chức năng tương tự MCB, chuyên dụng cho các mạch điện công nghiệp. Xem thêm biểu tượng MCCB
RCCB – Residual Current Circuit Breaker: Bộ ngắt mạch có chức năng ngăn chặn dòng điện rò rỉ.
RCBO – Cầu dao dòng dư có bảo vệ quá dòng: Là loại cầu dao có chức năng chống giật, chống quá tải và chống đoản mạch, dưới dạng cầu dao loại nhỏ.
ELCB – Earth Leakage Circuit Breaker: Là cầu dao chống rò điện, bảo vệ quá tải, dưới dạng cầu dao ngắt mạch dạng khối.

Ngoài ra còn có các dòng cầu dao khác:

• MPCB ​​– Motor Protection Circuit Breakers: Thiết bị chuyển mạch chuyên dụng cho động cơ, chống quá dòng.
• ACB – Air Circuit Breaker: Là máy cắt không khí được sử dụng trong tủ biến áp, tủ hạ thế, tủ đồng bộ máy phát điện tại các công trình lớn, nhà máy điện,…

• VCB – Máy cắt chân không: Là thiết bị chuyển mạch chân không, dùng cho tủ điện trung thế, hoạt động trong môi trường điện áp cao.

Chi tiết tại: Phân loại các dòng aptomat phổ biến trên thị trường

Ý nghĩa các thông số kỹ thuật trên aptomat

KTH ELECTRIC Việt Nam sẽ giải thích các ký hiệu trên CB để giúp bạn hiểu và lựa chọn loại CB phù hợp:

• Ký hiệu L và N: Nơi nối dây nóng (L) và dây lạnh (N) vào cầu dao
• Ký hiệu Ue: Cho biết điện áp định mức của máy cắt, tính bằng đơn vị Vôn (V).
• Ký hiệu Ui: Cho biết điện áp tối đa mà máy cắt có thể chịu được, tính bằng Volt (V).
• Ký hiệu Uimp: Cho biết điện áp tối đa mà cầu dao có thể chịu được trong môi trường ô nhiễm, đơn vị Volt (V).
• Ký hiệu In: Cho biết dòng điện định mức của cầu dao, tính bằng đơn vị Ampe (A).
• Ký hiệu Icu: Biểu thị khả năng cắt của máy cắt khi dòng điện ngắn mạch cực đại trong điều kiện bình thường, đơn vị Ampe (A).
• Ký hiệu Ics: Biểu thị dòng điện ngắn mạch tối đa mà cầu dao có thể chịu đựng được, đơn vị Ampe (A).
• Ký hiệu Icw: Biểu thị khả năng cắt mạch của máy cắt khi dòng điện ngắn mạch cực đại trong điều kiện nhiệt độ cao, đơn vị Ampe (A).
• Ký hiệu C16, C32, C40: Ký hiệu này là mã cường độ dòng điện của cầu dao. Tùy theo cấp độ In sẽ có ký hiệu C tương ứng.
• Ký hiệu A, B, C, D, E, Z,…: Phân loại máy cắt dựa trên khả năng ngắt mạch.

=>> Đọc ngay: Ký hiệu C16, C32, C40 trên aptomat là gì?

Tiêu chuẩn ký hiệu aptomat phổ biến

Aptomat là thiết bị quan trọng trong việc bảo vệ và ngăn chặn các sự cố về điện. Việc đọc và hiểu ký hiệu cầu dao giúp người dùng lựa chọn cầu dao phù hợp với hệ thống điện, đồng thời có thể bảo trì thiết bị hiệu quả. Ký hiệu Aptomat được phân loại theo hai tiêu chuẩn chính: tiêu chuẩn IEC và tiêu chuẩn ANSI.

Tiêu chuẩn ký hiệu IEC

Ký hiệu khả năng ngắt mạch:

• Icu: Là chỉ số khả năng ngắt mạch ở đầu cuối của thiết bị, được đo bằng dòng điện ngắn mạch định mức.
• Ics: Là chỉ số về khả năng ngắt mạch ở đầu cuối của thiết bị khi xảy ra dòng điện ngắn mạch tại vị trí khác trên mạch.

Ký hiệu dòng điện:

• In: Là dòng điện định mức của máy cắt.
• Ir: Là dòng khởi động lại của Aptomat

Ký hiệu của loại máy cắt:

• Aptomat dòng B, C, D: Các loại Aptomat được phân loại theo chức năng ngắt mạch.
• Bộ ngắt mạch dòng AC, A: Bộ ngắt mạch được phân loại theo chức năng của bộ ngắt mạch trong chu trình AC hoặc DC.

=>> Đọc thêm: Lựa chọn MCB và dây dẫn theo tiêu chuẩn IEC

Tiêu chuẩn ký hiệu ANSI

Ký hiệu khả năng ngắt mạch:

• Đánh giá ngắt mạch (IR): Là chỉ số về khả năng ngắt mạch của thiết bị, được đo bằng dòng điện ngắn mạch định mức.

Ký hiệu dòng điện:

• Xếp hạng Ampe (AR): Là dòng điện định mức của Aptomat.
• Lớp giới hạn hiện tại (CL): Là lớp giới hạn hiện tại của Aptomat.

Ký hiệu của loại máy cắt:

• Loại: Phân loại Aptomat dựa trên đặc tính của cầu dao và dòng điện định mức.
• Loại ngắt mạch: Khả năng ngắt mạch của Aptomat được biểu thị bằng số hoặc chữ cái để chỉ loại mạch được bảo vệ.

Đọc thêm: Aptomat – Cấu tạo, nguyên lý hoạt động và ứng dụng

Phân biệt ký hiệu màu sắc trên aptomat

Các ký hiệu màu sắc trên Aptomat thể hiện các chức năng khác nhau của thiết bị. Ba màu thường thấy nhất trên Aptomat là xanh, đỏ và trắng.

• Màu xanh lam thường biểu thị chức năng “bật” hoặc “mở”, cho phép dòng điện đi qua bộ ngắt mạch.
• Màu đỏ tượng trưng cho chức năng “tắt” hoặc “đóng”, ngăn dòng điện đi qua bộ ngắt mạch.
• Màu trắng thường được sử dụng để biểu thị dòng điện định mức của cầu dao.

Nhận biết ký hiệu mạch điện trên bản vẽ mạch điện

Để lắp đặt cầu dao nhanh và đúng cách, các kỹ sư thường thiết kế bản vẽ mạch điện trước tiên và căn cứ vào đó. Tùy thuộc vào loại cầu dao, các ký hiệu có thể khác nhau. Ví dụ:

Biểu tượng cầu dao chống giật

Trên đây là toàn bộ thông tin về ký hiệu aptomat chung. Hy vọng từ những thông tin này KTH ELECTRIC sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về dòng CB mình đang sử dụng, từ đó lựa chọn được loại phù hợp để đảm bảo an toàn cho hệ thống điện.