Tìm hiểu chi tiết các cách đo độ pH của đất phổ biến nhất hiện nay

Đối với mỗi loại cây sẽ có một khoảng pH đất nhất định để thuận lợi cho sinh trưởng cũng như khó sinh trưởng, năng suất kém. Đo độ pH của đất là việc rất quan trọng mà người nông dân cần kiểm tra trước khi trồng trọt để có biện pháp xử lý, cải tạo đất cho phù hợp với loại cây trồng muốn khai thác. Làm thế nào để đo độ pH của đất? Đó chính là nội dung bài viết dưới đây sẽ nói đến.

Độ pH của đất tương ứng với các loại cây trồng

>> Tham khảo các loại sau: Máy đo độ ph đất

1. Độ pH của đất là gì?

– Độ pH của đất được hiểu là thước đo độ chua (độ chua) hoặc độ bazơ (độ kiềm) của đất.

– Giá trị pH của đất dao động từ 3 đến 10 và thường được đo bằng cách trộn bùn đất với nước hoặc dung dịch muối như canxi clorua 0,01 M.

– Giá trị pH tốt nhất cho cây trồng là từ 5,5 đến 7,5, tuy nhiên, nhiều loài thực vật vẫn có thể thích nghi tốt ngoài khoảng này.

2. Các yếu tố ảnh hưởng đến độ pH của đất

2.1. Thời tiết, khí hậu

– Mưa quá nhiều sẽ rửa trôi chất dinh dưỡng trong đất, trong đó có canxi cacbonat, khiến đất bị chua.

– Sự phân hủy của sinh vật chết kết hợp với nước làm tăng độ chua của đất.

– Nhiệt độ cao và ít mưa khiến đất thiếu nước, làm tăng nồng độ khoáng chất và muối khiến đất có tính kiềm cao.

2.2. Phân bón

– Phân bón chứa nhiều nitơ làm giảm độ pH của đất càng nhiều càng tốt.

– Phân hữu cơ sẽ làm tăng độ chua của đất ngay khi tiếp xúc với nước.

Ảnh hưởng của phân bón đến độ pH của đất canh tác

2.3. Loại cây

– Độ pH ban đầu của đất chịu ảnh hưởng của hệ thực vật phát triển trên đó.

+ Đất có nhiều cỏ sẽ có độ chua thấp.

+ Đất dưới tán cây lớn có tính axit cao.

2.4. cấp nước

– Phụ thuộc vào độ chua hoặc độ kiềm của nước tưới áp dụng cho diện tích đất canh tác.

2.5. Loại đất canh tác

– Đất chứa nhiều khoáng sét có tính axit cao hơn đất chứa nhiều khoáng sét (có tính kiềm cao).

– Đất sét có khả năng đệm lớn hơn đất sét. Mức đệm càng cao thì độ pH của đất càng khó thay đổi.

2.6. Chất dinh dưỡng có sẵn trong đất

– Nếu độ pH quá thấp, nhôm ở dạng không liên kết và cây trồng hấp thụ sẽ bị nhiễm độc.

– Nếu độ pH quá cao, sắt ở dạng liên kết và thực vật không thể hấp thụ được khiến cây mất diệp lục.

Lá cây trồng trên đất thiếu sắt

– Ngộ độc Molyphene khi đất có độ kiềm cao khiến cây sinh trưởng còi cọc.

3. Cách lấy mẫu kiểm tra độ pH của đất

3.1. Đo pH đất trực tiếp

– Tạo một lỗ trên đất bằng mũi khoan hoặc thước (Độ sâu giữa các lần đo phải bằng nhau).

– Thêm nước cất hoặc nước khử ion sao cho đất đủ ẩm, không thêm quá nhiều, tránh làm tan hết đất vào trong nước.

– Cắm thiết bị đo pH đất vào lỗ, chờ đọc kết quả.

Đo pH đất trực tiếp

3.2. Đo độ pH của đất bằng mẫu bùn

– Lấy mẫu đại diện cho toàn bộ diện tích đất trồng. Vì độ pH của đất có thể thay đổi trên một diện tích nhỏ nên mẫu đất được lấy phải mang tính đại diện tuyệt đối.

– Vị trí lấy mẫu đất nên ở cạnh ruộng trồng và cách xa một vài mẫu (sao cho 2 mẫu khác nhau): Lấy 5 mẫu đất ở 4 góc đất thí nghiệm và 1 mẫu ở tâm điểm.

– Mỗi lần thí nghiệm nên lấy đất ở cùng độ sâu so với mặt đất: Tại điểm lấy mẫu đào hố có đường kính 50 x 50 x 50 cm, dùng xẻng lăn dọc theo tường thẳng đứng để lấy một lớp đất mỏng theo chiều sâu từ lớp đất trên cùng đến độ sâu 40 cm.

Lấy mẫu đất tại nhiều vị trí khác nhau trong khu vực cần thí nghiệm

– Do lượng chất dinh dưỡng, loại đất, độ ẩm thường xuyên biến động nên cần đánh dấu pH tại các vị trí lấy mẫu.

– Lấy khoảng 0,5 kg đất trộn đều, để khô, nghiền nhỏ và cân 0,1 kg để đo độ pH của đất.

– Cho mẫu đất vào cốc 0,5 lít, sau đó thêm 2/3 nước vào, khuấy đều hỗn hợp cho đến khi tan đều.

– Đợi 30 phút cho lắng thì đổ lớp nước lên trên.

4. Dụng cụ đo pH đất

4.1. Đo độ pH của đất bằng giấy chỉ thị pH

– Nhúng giấy chỉ thị pH vào dung dịch sao cho nước thấm hoàn toàn vào bề mặt giấy, đợi 1 phút sẽ thấy chuyển màu.

– So sánh màu của giấy với bảng màu để xác định độ pH của đất. Màu của giấy chỉ thị tương ứng với chỉ số nào của thang đo chính là giá trị pH của đất cần đo.

So sánh màu của chỉ thị pH với thang đo pH tương ứng

Ưu điểm: Chi phí thấp, dễ thực hiện.

Nhược điểm

– Dung dịch đất hòa tan có màu sẫm khiến người thực hiện khó đọc kết quả. Nó bị ảnh hưởng bởi ánh sáng, góc đọc và đầu đọc khiến giá trị pH thu được không nhất quán.

– Sai số của kết quả đo là 0,5 nên ảnh hưởng đến việc cải tạo đất không chính xác.

4.2. Sử dụng máy đo pH đất

– Cho vào ống đo hỗn hợp đất, nước cất hoặc nước khử ion và một ít hóa chất.

– Hóa chất phản ứng với pH và làm thay đổi màu sắc.

Ưu điểm: Mua được bộ kit xét nghiệm hỗn hợp, dễ thực hiện.

Bộ dụng cụ kiểm tra độ pH của đất hoàn chỉnh

Nhược điểm

– Kết quả đo mang tính chủ quan của người thực hiện.

– Sai số nằm trong khoảng 0,5 – 1. Vì vậy, người dùng cần mua nhiều bộ dụng cụ đo khi thử nghiệm các loại đất khác nhau hoặc khi mới bắt đầu và chưa biết điểm pH ban đầu.

– Lượng thuốc thử đi kèm có hạn, thường chỉ đủ cho 5 lần đo và việc xử lý loại hóa chất này cần có biện pháp cụ thể, an toàn.

4.3. Dùng bút đo độ pH của đất

Máy đo pH đất cho kết quả chính xác

Lợi thế

– Bút đo pH đất tích hợp đầu dò pH bên trong thân thiết bị, giúp kết quả đo chính xác hơn. Giá trị kết quả sẽ được hiển thị trên màn hình LCD.

– Không bị ảnh hưởng bởi màu sẫm của dung dịch đất cũng như các yếu tố chủ quan của người vận hành.

– Sai số thấp, từ 0,01 – 0,1

Nhược điểm: Cần có phương pháp bảo quản tốt, chi phí mua bút cao hơn.

4.4. Đo pH đất bằng máy đo pH

– Nhúng kim đo vào mẫu thử, trên thân máy sẽ có đồng hồ hiển thị số pH.

Lợi thế

– Thuận tiện sử dụng trong phòng thí nghiệm.

– Có tính năng bù nhiệt độ bằng đầu dò nhiệt độ tích hợp kèm theo máy hoặc riêng biệt.

– Lỗi 0,001 đơn vị pH

– Có thể lưu kết quả đo pH đất với đầy đủ thông tin về ngày, giờ, số liệu hiệu chuẩn và số liệu lưu trữ.

Nhược điểm: Giá thành cao hơn, cần tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật và phải bảo trì cẩn thận.

Hình ảnh máy đo pH đất

4.5. Sử dụng hóa chất để đo độ pH của đất

– Hóa chất đo pH đất cần phải tinh khiết và được pha chế sẵn nên chỉ được sử dụng trong phòng thí nghiệm và người thực hiện phải có trình độ hiểu biết tốt.

– Hóa chất thông dụng

+ Methyl Red: Chuyển sang màu đỏ khi pH < 4, yellow when pH > 7, trong khoảng 4 < pH < 7, hóa chất chuyển từ màu đỏ sang đỏ cam, cam và cuối cùng là màu vàng.

+ Bromthymol Blue: Chuyển sang màu vàng khi pH < 6, blue when pH > 8 và từ 6 < pH < 8, dung dịch lần lượt có màu vàng, vàng lục, lục, lam.

+ Phenolphtalein: pH < 8, the solution retains its color and pH > 10, dung dịch chuyển sang màu đỏ.

5. Giải thích kết quả đo pH đất

+ Nếu pH= 7: Đất trung tính

+ Nếu pH < 5: Đất có tính axit (axit). Nhôm, sắt và mangan dễ hòa tan và có thể gây độc cho cây trồng. Đất thiếu Canxi và Mo.

+ Nếu pH nằm trong khoảng 6-7: Đây là khoảng tốt nhất cho cây trồng.

+ Nếu pH > 7,5: Thừa nhôm, sắt, kẽm trong đất gây ngộ độc cho cây trồng.

+ Nếu pH > 8: Hình thành Canxi Phosphate mà cây trồng không hấp thụ được.

+ Nếu pH > 8,5: Lượng Natri vượt quá mức cho phép. Cây sẽ bị ngộ độc muối và thiếu sắt, kẽm.

>>> Tham khảo các loại sau: MÁY ĐO PH

6. Phương pháp điều chỉnh pH đất hiệu quả

– Tăng độ pH cho đất: Rải đều bột đá vôi lên mặt đất, sau đó cày trộn đều bột đá vôi vào lớp đất canh tác (độ sâu khoảng 10cm). Tốt nhất nên bón bột đá vôi khoảng 1 tháng trước khi trồng. Không bón vôi cùng với phân chuồng, urê hoặc phân có chứa nitơ.

Tỷ lệ vôi cần bón cho đất

+ Nguyên lý hoạt động: cation Ca2+ hoặc Mg2+ sẽ thay thế ion H+. H+ phản ứng với ion OH- tạo thành nước.

CaO + H2O -> Ca(OH)2

Ca(OH)2-> Ca2+ + 2OH-

Ca2+ thay thế 2H+ trong đất sét keo

2H+ + 2OH-> H2O

* Ghi chú: Dùng vôi xám tốt hơn vôi trắng vì có cả Ca và Mg.

– Tăng độ chua cho đất: Trộn vào hỗn hợp amoni sunfat hoặc lưu huỳnh.

Trên đây là những chia sẻ về cách đo độ pH của đất cũng như các phương pháp điều chỉnh độ pH của đất. Hiện nay, Labvietchem có nhiều loại máy đo pH đất và bút đến từ các thương hiệu nổi tiếng như Takemura – Nhật Bản, Hanna – Ý,… Quý khách hàng vui lòng truy cập website labvietchem.com.vn hoặc liên hệ trực tiếp tới HOTLINE 0826 020 020 để được tư vấn và báo giá TỐT NHẤT.

Xem thêm:

• Cẩm nang cách đo pH trong bể cá hiệu quả và an toàn
• Độ pH là gì? Các phương pháp đo nồng độ pH phổ biến hiện nay