Tiếp điểm là gì? So sánh tiếp điểm NO và NC, cách lắp đặt

Lê Hồng Phong

Tiếp điểm là một linh kiện nhỏ, có tính ứng dụng cao và được sử dụng trong nhiều hệ thống, thiết bị điện. Các tiếp điểm cho phép dòng điện đi qua và là cơ sở hoạt động của tất cả các hệ thống điện. Hãy cùng KTH ELECTRIC tìm hiểu nguyên lý hoạt động, cách cài đặt và phân loại danh bạ trong bài viết sau.

Liên hệ là gì?

Một tiếp điểm hoặc tiếp điểm điện là điểm kết nối của hai hoặc nhiều dây dẫn để cho phép dòng điện chạy từ dây dẫn này sang dây dẫn khác. Tiếp điểm có bề mặt cho dòng điện đi qua gọi là bề mặt tiếp xúc.

Các tiếp điểm được đặt trong nhiều thiết bị điện có chức năng chuyển mạch hoặc điều khiển dòng điện. Khi đó thành phần này cần đáp ứng:

• Độ bền và độ bền cơ học cao
• Khi vận hành không nóng lên cho đến khi đạt đến ngưỡng ngắt mạch
• Đảm bảo ổn định nhiệt và điện động khi dòng điện bị đoản mạch
• Bền bỉ trước các tác động của môi trường như bụi bẩn, mưa, nhiệt độ cao

So sánh tiếp điểm thường mở NO và tiếp điểm thường đóng NC

Tiếp điểm thường đóng NC và tiếp điểm thường mở NO là hai loại tiếp điểm trái ngược nhau về nguyên lý hoạt động. Những tiếp điểm này được tìm thấy trong rơle, công tắc tơ, cầu dao điện,…

Tiếp điểm thường mở KHÔNG

Tiếp điểm thường mở NO là loại công tắc điện không cho dòng điện đi qua khi ở trạng thái bình thường. Khi có tác động cơ học hoặc cảm biến, công tắc NO sẽ đóng mạch và cho phép dòng điện chạy qua. Thông thường các tiếp điểm mở có thể là tạm thời hoặc chốt. Trạng thái này có thể tồn tại mãi mãi hoặc tạm thời, tùy thuộc vào thời điểm nó được kích hoạt hoặc kích hoạt lại. Khi đó NO sẽ trở về trạng thái mở ban đầu.

Một số ứng dụng của tiếp điểm thường mở: nút khởi động, nút reset, công tắc đèn trong tủ lạnh, rơle thường mở, bàn đạp điều khiển từ xa,…

Tiếp điểm thường đóng NC

Tiếp điểm thường đóng NC là loại công tắc điện cho phép dòng điện đi qua khi ở trạng thái bình thường. Khi có tác động cơ học hoặc cảm biến, công tắc NC sẽ ngắt mạch và không cho dòng điện chạy qua. Kích hoạt NC có thể gây mất điện hoàn toàn cho tổ hợp động cơ hoặc thiết bị. Trạng thái này chủ yếu là chốt cố định và cần có tác động tích cực từ bên ngoài để đưa tiếp điểm NC về trạng thái bình thường.

Một số ứng dụng của tiếp điểm thường đóng: nút dừng, nút dừng khẩn cấp, rơle thường đóng,…

Nguyên lý làm việc của liên hệ

Khi dòng điện chạy qua mạch điều khiển bằng điện áp định mức của contactor, đi qua hai đầu cuộn dây quấn trên lõi từ cố định, lực từ sinh ra sẽ hút lõi từ chuyển động tạo thành mạch từ kín. Khi đó contactor sẽ hoạt động (lực từ lớn hơn lực phản lực của lò xo). Tiếp điểm chính sẽ đóng lại và tiếp điểm phụ sẽ thay đổi trạng thái nhờ liên kết cơ khí giữa lõi từ di động và hệ thống tiếp điểm. Trạng thái liên lạc này sẽ được duy trì.

Khi mất điện qua cuộn dây, contactor sẽ chuyển sang trạng thái ngủ và đưa tiếp điểm về trạng thái ban đầu.

Ứng dụng thực tế của liên hệ

Trong thực tế, tiếp điểm NO và tiếp điểm NC đều được sử dụng trong nhiều trường hợp khác nhau. Đặc biệt, hai tiếp điểm này được đặt trong contactor và rơle, giúp các thiết bị này linh hoạt sử dụng trong nhiều lĩnh vực.

Các tiếp điểm NO thường mở rất hiệu quả khi được đặt trong các tình huống mà thiết bị phải được kích hoạt để phản hồi tín hiệu. Ví dụ: nếu cảm biến bóng đèn phát hiện có người đi ngang qua để chiếu sáng thì tiếp điểm NO bên trong cảm biến sẽ đóng lại khi phát hiện có người và cấp nguồn cho đèn. Hay ví dụ như cảm biến nhiệt độ trên điều hòa, khi nhiệt độ phòng vượt quá giới hạn cài đặt, tiếp điểm NO sẽ đóng lại và kích hoạt hệ thống làm mát để hạ nhiệt độ phòng.

Tiếp điểm thường đóng NC được sử dụng trong trường hợp quá trình cần dừng để phản hồi tín hiệu. Ví dụ như máy bơm tự động, khi bể chứa nước có công tắc mức trên sử dụng tiếp điểm NC được máy bơm bơm thì máy bơm sẽ bơm nước đến giới hạn đó và dừng khi bể đầy. Một ví dụ khác về bảo vệ động cơ, tiếp điểm NC phát hiện khi nhiệt độ động cơ quá cao, tiếp điểm trong rơle sẽ mở để tắt động cơ.

Hướng dẫn cài đặt danh bạ cho MCCB KTH ELECTRIC

KTH ELECTRIC sẽ nhanh chóng hướng dẫn bạn các bước lắp đặt thêm tiếp điểm cho dòng MCCB KTH ELECTRIC.

• Bước 1: Mở nắp bảo vệ phía trước MCCB (lưu ý MCCB đang ở vị trí ngắt).
• Bước 2: Đấu dây tiếp điểm phụ.
• Bước 3: Lắp tiếp điểm phụ vào vị trí quy định và cố định lại. (Có trường hợp cần cắt lớp vỏ bên trong)
• Bước 4: Thay vỏ bảo vệ
• Bước 5: Kiểm tra bật/tắt MCCB bằng đồng hồ vạn năng (chế độ đo liên tục).

Với các dòng MCB của KTH ELECTRIC, chỉ cần lắp tiếp điểm phụ sang bên cạnh mà không cần mở nắp bảo vệ.