Thiết bị đóng ngắt mạch điện: chức năng và phân loại

Lê Hồng Phong

Hiện nay, cầu dao điện đóng vai trò quan trọng trong các hệ thống điện từ các công trình dân dụng đến công nghiệp. Tuy nhiên, việc tìm hiểu khái niệm, chức năng hay phân loại các thiết bị chuyển mạch vẫn là một thách thức đối với nhiều người. Trong bài viết tổng hợp dưới đây, KTH Electric sẽ cung cấp cho bạn những thông tin quan trọng và đầy đủ về thiết bị này!

Bộ ngắt mạch điện là gì?

Cầu dao hay còn gọi bằng tiếng Anh là Circuit Breakers là một bộ phận không thể thiếu trong hệ thống điện.

Các loại cầu dao điện phổ biến bao gồm: bộ cầu chì chuyển, công tắc chuyển, bộ cách ly không tải, cầu dao CB, cầu chì HRC, bộ khởi động từ, MCB, MCCB, ELCB và các loại khác. Các thiết bị này thường được liên kết chặt chẽ với nhau để đảm bảo việc truyền tải, phân phối và chuyển đổi điện năng an toàn và hiệu quả trong hệ thống mạch điện.

Bộ ngắt mạch điện

Khác với các thiết bị cầu chì thông thường, thiết bị đóng cắt còn có khả năng đóng mở mạch điện linh hoạt, giúp bảo vệ hệ thống trước các sự cố và tối ưu hóa quá trình vận hành của lưới điện.

Chức năng của cầu dao điện

Máy cắt điện thực hiện nhiều chức năng quan trọng trong hệ thống điện, từ tạo ra và truyền tải đến cắt dòng điện trong điều kiện hoạt động bình thường. Đặc biệt, thiết bị này còn được thiết kế để bảo vệ hệ thống điện bằng cách ngắt dòng điện khi phát hiện các sự cố như quá tải, ngắn mạch hay các mối nguy hiểm tiềm ẩn khác. Tùy thuộc vào loại thiết bị và yêu cầu sử dụng, máy cắt có thể thực hiện các nhiệm vụ cụ thể nhằm tối ưu hóa hiệu suất và đảm bảo an toàn cho lưới điện.

Chức năng của bộ ngắt mạch

Trong điều kiện dòng điện ổn định, các thiết bị chuyển mạch đóng vai trò bật/tắt các hệ thống điện như máy phát điện, bộ phân phối hoặc đường dây truyền tải. Khi xuất hiện dòng điện bất thường có cường độ cao, thiết bị có tích hợp shunttrip sẽ ngay lập tức phát hiện và ngắt kết nối bộ phận nguy hiểm khỏi hệ thống. Chức năng này giúp bảo vệ các thiết bị khác và giảm thiểu sự lây lan của sự cố.

Ngoài ra, thiết bị đóng cắt cũng có thể được sử dụng để chuyển mạch điện thường xuyên trong điều kiện hoạt động bình thường. Nhờ tính năng linh hoạt này, thiết bị đóng cắt không chỉ đóng vai trò bảo vệ mà còn hỗ trợ vận hành hệ thống hiệu quả và an toàn.

Phân loại thiết bị ngắt mạch điện

Căn cứ vào cấp điện áp của dòng điện, thiết bị chuyển mạch mạch điện được phân thành: hạ thế, trung thế và cao thế. Ngoài ra còn có một cách phân loại khác dựa trên vị trí lắp đặt: trong nhà và ngoài trời.

Phân loại theo dòng điện

Thiết bị đóng cắt điện áp thấp: loại thiết bị này được thiết kế để sử dụng trong hệ thống điện áp thấp, thường khoảng 1000 VAC hoặc 1500V DC. Một số sản phẩm phổ biến trong danh mục này bao gồm: cầu dao dầu (OCB), cầu dao cách ly, cầu dao chống giật, cầu dao không khí ACB, cầu chì chuyển mạch (SFU), cầu dao cóc, cầu dao loại nhỏ, cầu dao khối và cầu chì HRC.

Phân loại thiết bị ngắt mạch

Thiết bị đóng cắt trung thế: Thiết bị đóng cắt trung thế được sử dụng trong các hệ thống có cấp điện áp từ 1kV đến 36kV, có nhiệm vụ phân phối dòng điện và đảm bảo cắt kịp thời khi phát hiện sự cố. Các thiết bị tiêu biểu bao gồm: máy cắt dầu, máy cắt chân không và chất cách điện SF6.

Máy cắt trung thế

Thiết bị đóng cắt cao áp: được thiết kế cho hệ thống làm việc ở cấp điện áp cao trên 36kV, thiết bị đóng cắt cao áp yêu cầu tiêu chuẩn kỹ thuật cao để đảm bảo an toàn. Với những tính năng tiên tiến, các thiết bị này giảm thiểu nguy cơ xảy ra lỗi và thường xuyên duy trì hoạt động ổn định.

Bộ ngắt mạch điện áp cao

Phân loại theo vị trí lắp đặt

Mỗi vị trí lắp đặt cầu dao sẽ có sự khác nhau về kết cấu và thông số kỹ thuật tương ứng.

• Thiết bị đóng cắt ngoài trời: được thiết kế để hoạt động ở môi trường ngoài trời, thường xuyên bị ảnh hưởng bởi thời tiết như mưa, nắng, gió, bụi và nhiệt độ khắc nghiệt.
• Thiết bị đóng cắt trong nhà: sử dụng trong môi trường trong nhà, nơi không chịu ảnh hưởng trực tiếp của yếu tố thời tiết.

Trên đây là bài viết tổng hợp thông tin về khái niệm, chức năng và phân loại thiết bị ngắt mạch. KTH Electric hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu thêm về Circuit Breaker. Hãy tiếp tục theo dõi chúng tôi để nhận được nhiều bài viết hữu ích hơn qua website KTH Electric nhé!