Thanh dẫn điện Busway: cấu tạo, cách phân loại và ưu điểm khi sử dụng

Lê Hồng Phong

Tuy nhiên, có cùng đặc tính như cáp điện, sự ra đời của thanh cái đang dần thay thế cáp trong nhiều hệ thống. Vậy busway là gì? Những đặc tính vượt trội so với dây dẫn truyền thống là gì? Hãy cùng KTH ELECTRIC tìm hiểu trong bài viết sau.

Busway là gì?

Theo định nghĩa của Hiệp hội các nhà sản xuất điện quốc gia (NEMA), busway là hệ thống phân phối điện đúc sẵn với các lõi dẫn điện có vỏ bảo vệ, bao gồm thanh cái, đầu nối và các thiết bị đi kèm. Busway có chức năng vận chuyển điện năng và kết nối với các thiết bị điện như thiết bị đóng cắt, tủ điều khiển, máy biến áp.

Về bản chất, Busway (hay còn gọi là thanh cái điện) là một loại dây cáp điện được chế tạo dưới dạng thanh chắn, với dây dẫn lõi đồng hoặc nhôm được bọc vật liệu cách điện nhằm tăng khả năng chống sét và an toàn. Các thanh Busway có chiều dài tiêu chuẩn tối đa là 3m, được kết nối bằng các đầu nối, tùy theo thiết kế và vị trí lắp đặt mà chúng có thể nhận điện hoặc không.

Busway ra đời như một giải pháp thay thế ưu việt cho cáp và ống dẫn tủ điện trong các ứng dụng thương mại và công nghiệp nhờ cấu hình đơn giản, chi phí lắp đặt thấp và thay thế dễ dàng, đặc biệt trong các ứng dụng có khả năng thay đổi vị trí tải.

Kết cấu thanh cái điện Busway

Các bộ phận cơ bản của thanh cái bao gồm: Vỏ, thanh cái, vật liệu cách điện và phụ kiện.

Vỏ thanh dẫn

Thanh dẫn điện có lớp vỏ được làm từ thép hoặc nhôm chất lượng cao, nhằm mục đích giảm hiện tượng trễ và tổn thất do dòng điện xoáy khi có tải trọng lớn đi qua. Lớp vỏ này được phủ một lớp sơn epoxy giúp chống tĩnh điện, chống rỉ sét và chịu được sự ăn mòn từ axit hoặc hóa chất.

Vỏ thanh dẫn hướng thường được đúc trực tiếp lên lõi, các mặt được phủ kín và chỉ hở ra 2 khớp nối để bảo vệ lõi đồng dưới tác động cơ học và môi trường.

Thanh xe buýt

Theo tiêu chuẩn IEC, có hai chất liệu cơ bản cấu thành nên thanh cái là nhôm hoặc đồng với độ tinh khiết lên tới 99,9% đảm bảo độ dẫn điện tốt nhất so với công suất thiết kế. Các điểm nối thường là lưỡng kim để duy trì độ cứng khi lắp đặt.

Ngoài ra, tiêu chuẩn còn quy định hình dạng cơ bản của thanh cái là dạng bánh sandwich có 4 cánh tỏa nhiệt, tuy nhiên các hãng khác nhau sẽ có kiểu dáng khác nhau, tùy theo vị trí lắp đặt và ứng dụng cụ thể.

Vật liệu cách điện

Thông thường, mỗi thanh dẫn điện được phủ một lớp màng cách điện polyester cấp A (1300c Du) để đảm bảo an toàn cho người sử dụng và tránh rò rỉ điện dưới tác động của môi trường.

Polyester là loại sợi polyme nhân tạo tổng hợp được tạo ra từ quá trình trộn Ethylene Glycol và Terephthalic Acid là những chất được điều chế từ dầu mỏ và than đá nên có thể chịu được nhiệt độ cao trong thời gian dài khi xảy ra đoản mạch.

Ngoài polyme, epoxy và mylar cũng được sử dụng làm vật liệu cách nhiệt cho đường xe buýt, tuy nhiên hai vật liệu này chưa phổ biến ở khu vực Châu Á.

Phụ kiện đi kèm

Phụ kiện đi kèm với busway hầu hết sẽ là các giá đỡ có hình dạng khác nhau nhưng yêu cầu lắp đặt phải tuân thủ theo tiêu chuẩn và khuyến cáo của nhà sản xuất. Theo đó, thanh dẫn hướng FEEDER và PLUGIN lắp đặt trong nhà có khoảng cách giữa các giá lắp tối đa là 30M khi lắp ngang, 5M khi lắp dọc và ngoài trời là 1,5M cho cả hai trường hợp.

Ưu điểm vượt trội của busway so với cáp điện

Sự ra đời của busway có khả năng thay thế dây cáp điện nhờ hàng loạt ưu điểm sau:

• Độ dẫn điện rất lớn, lên tới 6300A, 7500A.
• Tổn thất thấp, sụt áp thấp và tại các mối nối, dây dẫn điện có thể được rút ra từ đó ở khoảng cách 3m.
• Linh hoạt trong vận chuyển và thi công do các thanh dẫn hướng được sản xuất theo kích thước tiêu chuẩn, các đầu nối, khớp nối dễ dàng lắp ráp.
• Tính thẩm mỹ cao, tiết kiệm diện tích lắp đặt cũng như tiết kiệm không gian cho tủ phân phối.
• Khả năng tản nhiệt tốt và bền bỉ dưới tác động của ngoại lực.
• Với một mức dòng điện vận hành nhất định, chi phí sử dụng busway sẽ rẻ hơn so với cáp điện truyền thống.

Với những đặc tính ưu việt trên, busway được sử dụng thay thế cho dây cáp và đường ống tại các trung tâm dữ liệu, cơ sở công nghiệp, khu dân cư lớn, các công ty điện lực, hóa dầu.

Phân loại dây dẫn điện

Busway được phân loại theo thiết kế thành 4 loại phổ biến.

Đường xe buýt không phân đoạn

Đường xe buýt không phân đoạn bao gồm các thanh cái bằng đồng được bao quanh bởi một lớp vỏ cứng làm bằng nhôm, thép hoặc thép không gỉ, được ngăn cách bằng không khí và lớp cách nhiệt bằng epoxy. Loại busway này được sử dụng trong các hệ thống có điện áp và dòng điện cao lần lượt là 38kV và 6.000A, có khả năng hoạt động ở cả điện áp trung và hạ thế nên thích hợp lắp đặt trong môi trường khắc nghiệt.

Các ứng dụng phổ biến của đường dẫn không phân đoạn là trong lĩnh vực điện, hóa dầu và công nghiệp nặng.

Đường xe buýt bánh sandwich

Đây là hình dạng tiêu chuẩn của busway với các thanh bus xếp chồng lên nhau, được đặt trong vỏ bọc làm bằng nhôm hoặc thép chất lượng cao.

Loại này có ứng dụng đa dạng, có thể lắp đặt trong nhà, ngoài trời và có khả năng truyền tải điện năng giữa các thiết bị sử dụng các phân đoạn nguồn điện. Ngoài ra, các kết nối có thể được bố trí ngay trên busway, thường dùng để phân phối điện năng tới các thiết bị bên dưới busway.

Với khả năng mang lại dòng điện cao và khả năng chịu ngắn mạch tương đương, thanh cái sandwich là giải pháp tiết kiệm chi phí cho nhiều ứng dụng thương mại, công nghiệp và trung tâm dữ liệu. Xe buýt Sandwich có mức dòng điện hoạt động lên tới 600V và 5000A.

Đường xe buýt hình đường sắt

Thanh cái đường sắt là một thiết kế phích cắm mở rộng có thể được lắp đặt hoặc tháo ra ở bất kỳ đâu dọc theo thanh cái. Các phích cắm này được trang bị dây có thể tháo rời hoặc ổ cắm cố định cho phép phân phối điện đến các thiết bị bên dưới đường dẫn.

Với khả năng hoạt động ở điện áp thấp và thiết kế đơn giản, busway dạng ray được sử dụng phổ biến trong các trung tâm dữ liệu, phòng thí nghiệm, nhà kho,…

Đường dẫn cách nhiệt bằng không khí

Loại thanh cái này có các thanh cái bằng đồng hoặc nhôm được giữ cố định bằng các giá đỡ polyme trong vỏ nhôm. Kẹp nhựa giữ cho các dây cách đều nhau và cách ly, tạo ra sự cách nhiệt không khí.

Busway cách điện bằng không khí thích hợp lắp đặt trong nhà với hai loại phích cắm nối dài hoặc thiết kế nguồn điện. Tương tự như thanh cái đường sắt, thanh cái cách điện cũng được sử dụng trong các trung tâm dữ liệu, xưởng cơ khí và phòng thí nghiệm, phù hợp với dòng điện đến 600A và điện áp 600V.

Một số câu hỏi thường gặp về hướng dẫn đường xe buýt

Câu 1: Phân biệt busway, busbar và busduct?

Hồi đáp: Busbar (thanh cái) hiểu đơn giản là lõi dẫn điện được làm bằng đồng, không có lớp cách điện bảo vệ. Busbar là phụ kiện của tủ điện, xuất hiện trong các tủ điện công nghiệp và dân dụng nhằm đảm bảo phân phối điện nội bộ an toàn và hiệu quả.

Busway là hệ thống dẫn điện gồm nhiều thanh cái cách điện và được bảo vệ bằng lớp vỏ chắc chắn. Busway thường được sử dụng trong các ứng dụng của các tòa nhà cao tầng và các nhà máy sản xuất để phân phối điện từ các trạm biến áp đến các khu vực tiêu thụ.

BusDuct chỉ là tên gọi khác của Busway.

Câu 2: Busway thường có những ứng dụng gì?

Hồi đáp: Nhiều hệ thống ngày nay thay thế cáp điện bằng đường dẫn điện để truyền tải điện năng trong các trung tâm dữ liệu, cơ sở công nghiệp, khu dân cư lớn, các công ty điện và hóa dầu.

Trên đây chúng tôi đã giới thiệu đến các bạn thông tin đầy đủ về thanh cái điện busway. Để tìm hiểu về các linh kiện khác trong hệ thống điện, bạn có thể truy cập: https://btb-electric.com/vi/tin-tuc/kien-thuc-nganh/kien-thuc-tu-dien/