Tất tần tật các thông tin về Propyl Fomat (HCOO-CH2CH2CH3)

Chu Văn An

Propyl Formate là một hóa chất hữu cơ có công thức hóa học HCOO-CH2CH2CH3. Chất này tồn tại ở dạng lỏng, có mùi ngọt, mùi trái cây, không màu, có đặc tính của este chưa bão hòa. Propyl Formate được sử dụng phổ biến trong ngành mỹ phẩm, sản xuất sơn móng tay và in ấn. Trong bài viết dưới đây LabTrường Chu Văn An sẽ chia sẻ thông tin chi tiết về loại hóa chất hữu cơ này với các bạn.

1. Khái niệm Propyl formate là gì?

Theo định nghĩa, Propyl formate là một hóa chất hữu cơ có công thức cấu trúc HCOO-CH2CH2CH3. Chất này là một trong bốn đồng phân của C4H8O2. Khi rút gọn thành HCOOC3H7, đây sẽ là một trong sáu đồng phân của C4H8O2.

Hình 1: Công thức cấu tạo propyl formate

Hóa chất hữu cơ này tồn tại ở dạng lỏng, có mùi trái cây ngọt dễ chịu, không màu và có đặc tính của este đơn chức, không bão hòa, mạch hở.

Propyl formate được sử dụng phổ biến trong ngành mỹ phẩm, đặc biệt là tẩy sơn móng tay và in ấn. Đồng thời, hóa chất hữu cơ còn được sử dụng làm dung môi trong nhiều ngành sản xuất như nhựa và chất hóa dẻo, sơn mài, nhựa thông. Ở Việt Nam Propyl formate là chất bôi trơn tổng hợp lớn nhất.

2. Tính chất lý hóa của Propyl formate

Sau khi tìm hiểu định nghĩa về Propyl formate, hãy cùng LabvietCHEM khám phá những tính chất lý hóa nổi bật của loại hóa chất hữu cơ này nhé.

2.1. Tính chất vật lý của Propyl formate

• Propyl formate là một hóa chất hữu cơ ở dạng lỏng, trong suốt, không màu
• Dung môi HCOOCH2CH2CH3 dễ bay hơi, nhẹ và không độc
• Propyl formate tan trong nước, độ hòa tan của chất này nhanh hơn khi nhiệt độ cao hơn
• HCOOCH2CH2CH3 hòa tan cao trong dung môi hữu cơ như ete và rượu
• Khối lượng phân tử của HCOOCH2CH2CH3: 88,105 g/mol
• Mật độ HCOOCH2CH2CH3: 0,897
• HCOOCH2CH2CH3 đông đặc ở nhiệt độ: – 83,6oC
• Độ nhớt của HCOOCH2CH2CH3: 0,426cP (20oC)

2.2. Tính chất hóa học của HCOOCH2CH2CH3

Propyl formate thủy phân trong môi trường axit. Đây còn được gọi là phản ứng thuận nghịch.

HCOOC3H7 + H2O ↔ HCOOH + C3H7OH

Propyl formate thủy phân trong môi trường kiềm hay còn gọi là phản ứng xà phòng hóa.

• Propyl fomat + NaOH: HCOOC3H7+ NaOH → HCOONa + C3H7OH
• Propyl fomat + KOH: HCOOC3H7 + KOH → HCOOK+ C3H7OH

3. Cách điều chế Propyl formate

Để điều chế hóa chất hữu cơ Propyl formate người ta thường sử dụng axit đơn chức và rượu đơn chức.

• RCOOH + R’OH -> RCOOR’ + H2O (xúc tác nhiệt độ)
• HCl + ROH -> RCl + H2O (xúc tác nhiệt độ)

Hình 2: Điều chế Propyl formate bằng axit đơn chức và rượu đơn chức

Ngoài ra, HCOOCH2CH2CH3 còn được điều chế từ axit formic và rượu propylic theo phương trình phản ứng:

• HCOOH + CH3CH2CH2OH → HCOOCH2CH2CH3 + H2O

Sản phẩm tạo thành là HCOOCH2CH2CH3 và H2O.

4. Ứng dụng của Propyl formate trong đời sống

Propyl formate có khả năng hòa tan tốt trong các chất hữu cơ nên thường được sử dụng làm dung môi.

• HCOOCH2CH2CH3 được sử dụng làm dung môi cho nhiều ngành sản xuất như sơn mài, chất hóa dẻo, nhựa, nhựa thông,…
• HCOOCH2CH2CH3 là một trong những nguyên liệu quan trọng trong sản xuất các hóa chất quan trọng như: Dùng để sản xuất nhựa poly (vinyl axetat), hoặc thủy phân thành poly (rượu vinyl) dùng làm keo; Dùng để sản xuất thủy tinh hữu cơ như poly (metyl methacrylat) và poly (metyl acrylat).
• Bên cạnh đó, HCOOCH2CH2CH3 còn được sử dụng rộng rãi trong ngành in ấn và tẩy sơn móng tay.
• Ngoài ra, Propyl formate còn được sử dụng trong ngành thực phẩm hoặc mỹ phẩm để làm hương liệu.

Hình 3: Ứng dụng của Propyl formate trong đời sống

5. Những lưu ý khi sử dụng và bảo quản Propyl formate

Khi sử dụng đúng cách Propyl formate là một hóa chất an toàn. Vì vậy, để đảm bảo an toàn cho bản thân và mọi người xung quanh, hãy làm theo hướng dẫn sau:

• Tránh để da, mắt và các cơ quan nhạy cảm khác tiếp xúc trực tiếp với hóa chất. Nếu vô tình tiếp xúc, hãy rửa ngay bằng nước.
• Nếu bạn hít phải hơi Propyl formate, hãy di chuyển ra khỏi khu vực có khí độc và hít thở không khí trong lành.
• Trong trường hợp hóa chất dính vào mắt, hãy rửa ngay bằng nước lạnh trong khoảng 15 phút. Nếu bạn đang đeo kính áp tròng, hãy tháo chúng ra và rửa sạch bằng nước.
• Nếu xảy ra sự cố nuốt phải Propyl formate, nạn nhân cần được cho nhiều nước để pha loãng chất này, sau đó đưa ngay đến bệnh viện để được bác sĩ chuyên khoa khám và điều trị.
• Khi sử dụng hóa chất phải trang bị đầy đủ các thiết bị bảo hộ như găng tay, kính bảo hộ, quần áo bảo hộ và ủng.
• Propyl formate nên được bảo quản ở nơi khô ráo, thông gió tốt và tránh xa các chất không tương thích. Bảo quản trong hộp kín có dán nhãn nguy hiểm rõ ràng và để xa tầm tay trẻ em.

LabTrường Chu Văn An vừa chia sẻ với các bạn định nghĩa, tính chất vật lý, hóa học cũng như điều chế và ứng dụng của Propyl formate với các bạn qua nội dung bài viết. Propyl formate được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp sản xuất tại Việt Nam và được coi là chất bôi trơn tổng hợp lớn nhất. Hy vọng bài viết của LabvietCHEM đã mang đến những thông tin hóa học hữu ích cho các bạn.