Tác dụng không ngờ tới của Axit HCl với đời sống của con người

Chu Văn An

Axit HCl là một axit vô cơ mạnh, có khả năng gây tổn thương cơ quan hô hấp của con người, ảnh hưởng đến mắt hoặc ruột. Tuy nhiên, nó được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực. Hãy cùng LabTrường Lê Hồng Phong tìm hiểu kỹ hơn trong bài viết này nhé.

• Cách xử lý khi cơ thể tiếp xúc với axit: 5 điều bạn tuyệt đối không nên làm
• Cách pha loãng axit sunfuric đậm đặc trong phòng thí nghiệm an toàn nhất

Định nghĩa Axit HCl là gì?

Axit HCl (Hydric Chlorine Acid) hay còn gọi là axit muriatic được phát hiện trong thời kỳ Phục hưng trong muối ăn và tồn tại, phát triển cho đến ngày nay.

Axit HCl là một axit đơn giản có thể phân hủy trong nước. Ở nhiệt độ thường, dung dịch axit này không màu hoặc hơi vàng nếu lẫn tạp chất. Có thể bay hơi và khúc xạ với ánh sáng. Nó được sử dụng rộng rãi nhất trong ngành công nghiệp sinh học.

Hình ảnh axit HCl tinh khiết

Tính chất vật lý của axit HCl

– Khi ở dạng khí, axit HCl không màu, có mùi nồng, tan trong nước tạo thành dung dịch axit HCl mạnh. Khí HCl nặng hơn không khí.

– Ở dạng dung dịch, axit HCl loãng không màu, dễ bay hơi nhưng không cháy.

– Dung dịch HCl đậm đặc nhất có thể đạt được nồng độ 40% sau đó chuyển sang màu xanh vàng. Đồng thời, nó có thể tạo thành sương mù axit trong không khí ẩm.

Tính chất hóa học của axit HCl

HCl có hai tính chất hóa học lớn nhất: tính axit mạnh và tính oxi hóa khử.

– Tính axit mạnh: Nếu bạn có kiến ​​thức về lĩnh vực hóa học thì axit HCl chắc chắn không còn xa lạ nữa. Chất này là axit nên cũng như các axit khác có thể làm quỳ tím chuyển sang màu đỏ. Ngoài ra, nó còn có đầy đủ vai trò của axit như phản ứng với bazơ tạo thành muối, oxy hóa kim loại, v.v.

– Tính oxy hóa – khử: Axit thể hiện tính oxy hóa – khử khi phản ứng hóa học với kim loại đứng trước H2, hoặc với các chất oxy hóa mạnh như KClO3, KMnO4,…

Tính chất của axit HCl

Công dụng của HCl và ứng dụng trong đời sống

Ứng dụng của Axit HCl chủ yếu là trong công nghiệp. Nó thường được sử dụng để xác định chất lượng sản phẩm. Ngoài ra, HCl còn có tác dụng sau:

1. Loại bỏ rỉ sét trên thép

Đây được coi là công dụng lớn nhất và thiết thực nhất của axit HCl. Do tiếp xúc lâu với môi trường oxy hóa, thép có thể bị rỉ sét. Trước khi người ta đưa thép vào sản xuất, người ta sẽ sử dụng HCl với nồng độ khoảng 18% để loại bỏ rỉ sét trên thép Carbon, biến chúng thành thép mới.

Hiệu quả tẩy gỉ của dung dịch HCl

Ngoài ra, do được sử dụng rộng rãi để loại bỏ rỉ sét trên thép nên người ta đã phát minh ra quy trình tái chế axit HCl để tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu quả loại bỏ.

Phản ứng tái chế như sau:

4 FeCl2 + 4 H2O + O2 → 8 HCl+ 2 Fe2O3

Trong quá trình tái chế này, Fe2O3 (oxit sắt) là sản phẩm phụ được tạo ra. Nó được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp.

2. Sản xuất các hợp chất vô cơ

Axit HCl có thể tạo ra các hợp chất vô cơ bằng các phản ứng hóa học. Ví dụ như các hóa chất xử lý nước như FeCl3, PAC,… những chất này được dùng làm chất keo tụ, sử dụng trong công nghiệp xử lý nước thải, sản xuất giấy và nước uống.

Ngoài ra còn có các chất khác như CaCl2, Niken clorua dùng cho ngành xi mạ và sản xuất ắc quy. Phương trình hóa học của nó là:

CaCO3 + 2 HCl → CaCl2 + CO2 + H2O

Zn(s) + 2 HCl → ZnCl2 + H2(g)

3. Sản xuất các hợp chất hữu cơ

Axit HCl có thể được sử dụng để sản xuất vinyl clorua và dichloroethane để sản xuất PVC. Hoặc sản xuất bisphenol A để sản xuất polycarbonate, than hoạt tính và axit ascorbic cũng như trong một số sản phẩm của ngành dược phẩm.

4. Kiểm soát và trung hòa độ pH

Axit clohydric có thể được sử dụng để điều chỉnh tính bazơ của dung dịch.

OH− + HCl → H2O + Cl−

Trong các ngành đòi hỏi độ tinh khiết như sản xuất thực phẩm, dược phẩm, nước uống người ta sử dụng axit HCl chất lượng cao để điều chỉnh độ pH của nước cần xử lý. Còn đối với những ngành công nghiệp không yêu cầu độ tinh khiết cao, axit clohydric công nghiệp được dùng để trung hòa nước thải, xử lý nước bể bơi.

5. Tái sinh bằng trao đổi ion

Axit clohydric chất lượng cao được sử dụng để tái tạo nhựa trao đổi ion. Trao đổi cation được sử dụng rộng rãi để loại bỏ các ion như Na+ và Ca2+ khỏi dung dịch nước để tạo ra nước khử khoáng, thông qua việc thay thế Na+ bằng H+ và Ca2+ bằng 2 H+.

Sử dụng axit HCl để trao đổi ion và khử khoáng nước được sử dụng trong tất cả các ngành công nghiệp hóa chất, sản xuất nước uống và một số ngành công nghiệp thực phẩm.

6. Ở sinh vật sống

Axit dạ dày trong dạ dày chủ yếu được cấu tạo từ axit hydrochloric, có tác dụng như một chất chống vi khuẩn giúp ngăn ngừa nhiễm trùng và hỗ trợ quá trình tiêu hóa thức ăn. Độ pH trong dạ dày thấp sẽ làm biến tính protein, khiến các enzym tiêu hóa dễ phân hủy hơn, đồng thời kích hoạt các proenzym pepsinogen thành enzym pepsin hoạt hóa bằng cơ chế tự phân cắt.

Sau khi ra khỏi dạ dày, axit clohydric của lactate được trung hòa bởi natri bicarbonate ở tá tràng.

7. Các ứng dụng khác

– Trong khai thác dầu, axit clohydric được dùng để bơm vào lớp đá của giếng dầu nhằm hòa tan một phần đá và tạo lỗ rỗng lớn hơn.

– Trộn axit clohydric đậm đặc với axit nitric đậm đặc theo tỷ lệ mol 1:3 sẽ tạo ra dung dịch có khả năng hòa tan vàng và bạch kim.

– Là nguyên liệu để sản xuất một số sản phẩm như aspartame, fructose, acid citric, lysine, protein thực vật thủy phân, gelatin…

Trên đây là những chia sẻ của LabENGCHEM về axit HCl. Quý khách hàng có nhu cầu mua hóa chất tinh khiết hãy liên hệ ngay với chúng tôi để nhận được báo giá TỐT NHẤT cho sản phẩm.

Tìm kiếm liên quan: Axit HCl có độc không, cách pha loãng Axit HCl, điều chế Axit HCl trong phòng thí nghiệm, bán Axit HCl, khí Axit HCl