Quy trình bảo trì hệ thống điện công nghiệp chuẩn kỹ thuật

Lê Hồng Phong

Nội dung bài viết

Hoạt động trong điều kiện điện áp cao liên tục, các thiết bị điện công nghiệp rất dễ gặp trục trặc. Việc bảo trì thường xuyên, định kỳ không chỉ hạn chế các sự cố máy móc mà còn đảm bảo hệ thống sản xuất hoạt động ổn định, hiệu quả; an toàn cho người vận hành. Trong bài viết dưới đây chúng tôi sẽ giới thiệu đến các bạn quy trình bảo trì hệ thống điện công nghiệp theo tiêu chuẩn.

Bảo trì hệ thống điện công nghiệp là gì?

Bảo trì là các hoạt động liên quan đến việc kiểm tra, sửa chữa hoặc thay thế các thiết bị công nghiệp, thương mại và dân dụng, máy móc, cơ sở hạ tầng và các tiện ích hỗ trợ.

So với thuật ngữ này, bảo trì công nghiệp được hiểu là quá trình bảo trì, sửa chữa, kiểm tra, nâng cấp toàn bộ các thiết bị, linh kiện, máy móc trong môi trường sản xuất kinh doanh công nghiệp, nhằm giảm thiểu hỏng hóc, tăng tuổi thọ thiết bị, hạn chế “thời gian ngừng hoạt động” của dây chuyền và nâng cao độ tin cậy của hệ thống.

Quy trình bảo trì hệ thống điện tử công nghiệp 1

Quá trình bảo trì này bao gồm các hoạt động như:

Kiểm tra và bổ sung dầu bôi trơn cho thiết bị
Bảo trì nồi hơi, máy phát điện và bể chứa
Đánh giá các vấn đề của hệ thống (nếu có)
Sửa chữa các thiết bị điện, điện tử
Thiết bị xử lý sự cố
Đảm bảo thiết bị đạt tiêu chuẩn quốc tế
Duy trì lịch bảo trì, bảo dưỡng định kỳ
Đặt mua vật tư, thiết bị cần thay thế….

Tại sao cần phải bảo trì hệ thống điện?

quy trình bảo trì hệ thống truyền thông công nghiệp 3

Bảo trì hệ thống điện có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ, bảo trì các thiết bị điện công nghiệp, cũng như đảm bảo hoạt động ổn định cho dây chuyền nhà máy.

Được đảm bảo an toàn: Các thiết bị điện sau thời gian dài hoạt động có thể phát sinh những sự cố không mong muốn. Nếu không được bảo trì thường xuyên và đúng cách, các thiết bị này rất dễ gây cháy nổ, chập điện, ảnh hưởng đến người vận hành và hệ thống. Việc kiểm tra thường xuyên giúp phát hiện và khắc phục các vấn đề tiềm ẩn trước khi chúng trở thành rủi ro thực sự.
Giảm thiểu sự gián đoạn trong hoạt động sản xuất: Bảo trì hệ thống giúp nhà máy kiểm soát các sự cố gây gián đoạn sản xuất và thiệt hại về kinh tế, đặc biệt trong giai đoạn sản xuất cao điểm.
Tiết kiệm chi phí thay thế, sửa chữa: Chi phí sửa chữa, thay thế thiết bị thường cao hơn chi phí bảo trì. Ngoài ra, người vận hành cũng có thể lập kế hoạch, ước tính chi phí bảo trì và chủ động hơn trong việc phân bổ nguồn lực.
Tránh phí phạt từ Điện: Theo thời gian, khi nhà máy nâng cấp thêm máy móc, công suất phản kháng trong hệ thống cũng tăng lên. Để tránh phí phạt từ Điện lực, việc bảo trì định kỳ là điều cần thiết, giúp doanh nghiệp chủ động kiểm soát hệ số cos phi bằng cách lắp đặt các thiết bị hỗ trợ.
Tăng tuổi thọ thiết bị và hệ thống: Mục đích chính của việc bảo trì là hạn chế những sự cố gây hư hỏng thiết bị, giúp hệ thống hoạt động ổn định và duy trì tuổi thọ máy.
Đáp ứng các quy định và tiêu chuẩn quốc tế: Các tổ chức chứng nhận quốc tế như UL, LCIE, Intertek… thường có hoạt động giám sát, kiểm tra hàng năm. Nếu không giữ được chất lượng, các tổ chức này sẵn sàng hủy các chứng chỉ đã cấp. Bảo trì định kỳ giúp doanh nghiệp dễ dàng vượt qua các cuộc đánh giá ISO, GMP, HACCP… hay những đợt kiểm tra đột xuất của các tổ chức giám định.

Xem thêm Điện dân dụng là gì? Phân biệt với điện công nghiệp

Phương pháp bảo trì phổ biến

Có ba phương pháp bảo trì phổ biến được sử dụng trong hệ thống điện công nghiệp: bảo trì khắc phục, bảo trì phòng ngừa và bảo trì dự đoán. Chi tiết về mục đích, trường hợp sử dụng, ưu và nhược điểm của ba phương pháp này có trong bảng so sánh bên dưới.

Phương pháp bảo trì	Mục đích sử dụng	Lợi thế	Nhược điểm
Bảo trì và sửa chữa	Bảo trì khắc phục được thực hiện khi thiết bị hoặc hệ thống bị lỗi hoặc gặp trục trặc, nhằm mục đích sửa chữa hoặc thay thế các bộ phận bị lỗi để khôi phục chức năng ban đầu.	– Chi phí ban đầu thấp: không cần thiết bị giám sát hay phần mềm phân tích dữ liệu. – Linh hoạt: có thể triển khai bất cứ khi nào thiết bị gặp sự cố mà không cần lập kế hoạch trước, phù hợp với các trường hợp khẩn cấp hoặc tình huống hạn chế về nguồn lực.	– Đắt: chi phí sửa chữa, thay thế thiết bị hư hỏng cao và tốn thời gian. – Tác động, gián đoạn đến hoạt động sản xuất. – Khó khăn trong việc dự báo ngân sách: những thất bại đột ngột gây khó khăn cho việc lập kế hoạch ngân sách bảo trì.
Bảo trì phòng ngừa	Phương pháp bảo trì chủ động nhằm ngăn ngừa sự cố máy móc, thiết bị trước khi ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất.	– Giảm thời gian dừng máy. – Tiết kiệm chi phí sửa chữa. – Kéo dài tuổi thọ máy.	– Chi phí đầu tư ban đầu cao. – Đòi hỏi nguồn nhân lực lớn.
Bảo trì dự đoán	Phương pháp bảo trì chủ động sử dụng công nghệ tiên tiến như cảm biến, phân tích dữ liệu, trí tuệ nhân tạo để dự đoán khi nào máy móc, thiết bị hỏng hóc, từ đó lập kế hoạch bảo trì khi cần thiết, tránh tình trạng bảo trì quá mức.	– Chủ động ứng phó khi có sự cố về thiết bị. – Tối ưu hóa nguồn lực, cũng như tiết kiệm chi phí bảo trì vượt mức. – Độ chính xác và linh hoạt cao trong việc quản lý hoạt động bảo trì	– Chi phí đầu tư cao cho cơ sở hạ tầng và phần mềm. – Phụ thuộc vào kết quả từ máy. – Khả năng ứng dụng hạn chế do không tương thích với các thiết bị sử dụng công nghệ cũ.

Xem thêm Aptomat 2 pha: Cấu tạo, nguyên lý hoạt động và ứng dụng

Quy trình bảo trì hệ thống điện công nghiệp

Trước khi thực hiện bảo trì

Quá trình bảo trì điện công nghiệp đòi hỏi phải có chuyên môn, trình độ kỹ thuật cao và an toàn tuyệt đối. Vì vậy, trước khi bắt tay vào kiểm tra, bảo trì một hệ thống, các kỹ thuật viên chuyên nghiệp cần được trang bị đầy đủ đồ bảo hộ và các dụng cụ kiểm tra, sửa chữa cần thiết. Đồng thời, cách ly toàn bộ nhân viên ra khỏi khu vực bảo trì.

Thực hiện bảo trì hệ thống điện công nghiệp

Hoạt động bảo trì phải được thực hiện tuần tự, đúng quy trình, cẩn thận, tỉ mỉ để xác định chính xác các mối nguy hiểm tiềm ẩn. Kỹ thuật viên cần kiểm tra cả nhiệt độ, độ rung,… của hệ thống trong quá trình vận hành.

Sau đây là các bước cơ bản trong quy trình bảo trì hệ thống điện công nghiệp:

Bước 1: Giám sát tình trạng máy móc, thiết bị

Bằng việc theo dõi tình trạng máy móc khi vận hành hoặc ở trạng thái nghỉ, kỹ thuật viên có thể phát hiện những dấu hiệu bất thường của thiết bị, từ đó xác định nguyên nhân và kịp thời sửa chữa.

quy trình bảo trì hệ thống truyền thông công nghiệp 2

Bước 2: Kiểm tra tổng thể bằng quan sát bên ngoài

Một số mục cần lưu ý khi kiểm tra trực quan bao gồm:

Hệ thống đi dây, kết nối và phụ tải của các thiết bị trên đường dây truyền tải.
Tình trạng của mạch.
Kiểm tra hệ thống nối đất, cọc nối đất và các điểm đấu nối.
Quan sát tình trạng oxi hóa, nấm mốc để đánh giá khả năng cách điện của máy biến áp hoặc động cơ.

Bước 3: Đo lường và kiểm tra

Tiến hành các hoạt động kiểm tra, đo lường cần thiết để kiểm tra các bộ phận máy móc cần bảo trì. Nếu phát hiện trục trặc, các kỹ sư cần đánh giá khả năng sửa chữa hoặc thay thế ngay lập tức, đồng thời làm sạch bụi bẩn, dầu mỡ trên thiết bị và bôi trơn các bộ phận truyền động.

Xem thêm Hướng dẫn chọn CB tổng cho gia đình an toàn và hiệu quả

Bước 4. Kiểm tra định kỳ

Kiểm tra định kỳ giúp kỹ sư đánh giá được tình trạng hoạt động của máy móc, dây chuyền, ngăn ngừa sự cố xảy ra. Khoảng thời gian kiểm tra định kỳ tùy thuộc vào thời điểm mua máy của doanh nghiệp, tần suất sử dụng nhất định và tiêu chuẩn bảo trì liên quan đến từng thiết bị.

Sau khi bảo trì hệ thống

quy trình bảo trì hệ thống truyền thông công nghiệp

Sau khi quá trình bảo trì hoàn tất, kỹ thuật viên cần khởi động lại hệ thống để test các thiết bị, dây chuyền sản xuất ở các chế độ khác nhau nhằm đánh giá khả năng hoạt động trong mọi điều kiện vận hành. Cuối cùng, lập báo cáo chi tiết về quá trình bảo trì, bao gồm tình trạng hiện tại của máy móc, các sự cố phát sinh, đề xuất giải pháp… để chủ doanh nghiệp có kế hoạch thay thế hoặc nâng cấp thiết bị, hệ thống.

Những lưu ý khi bảo trì thiết bị điện công nghiệp

Quy trình bảo trì hệ thống điện công nghiệp được xác định dựa trên những tiêu chuẩn nhất định. Vì vậy, khi thực hiện hoạt động này, bạn cần lưu ý các vấn đề sau:

Tuân thủ các quy trình chuẩn: Tuyệt đối tuân thủ và thực hiện đúng trình tự các bước bảo trì của hệ thống điện. Điều này đảm bảo quá trình kiểm tra được thực hiện một cách an toàn và tiêu chuẩn.
Đạt tiêu chuẩn: Đảm bảo hoạt động sửa chữa đạt tiêu chuẩn của nhà cung cấp thiết bị điện công nghiệp và các tiêu chuẩn bảo trì định kỳ như IEC 61000-4-2,TCVN 5699-1:2010,TCVN 8241-4-2,…
Sử dụng thiết bị chất lượng: Để đảm bảo hiệu suất hoạt động và tuổi thọ của các thiết bị điện, hãy ưu tiên lựa chọn sản phẩm từ các nhà sản xuất uy tín trên thị trường.
Tần suất bảo trì phù hợp: Mỗi sản phẩm và hệ thống sẽ có yêu cầu về thời gian bảo trì tiêu chuẩn. Việc tuân thủ tần suất bảo trì cần thiết sẽ giúp thiết bị, hệ thống hoạt động ổn định, tối ưu hóa hiệu suất và tiết kiệm chi phí bảo trì vượt mức.

Câu hỏi thường gặp về bảo trì hệ thống điện

Câu hỏi 1: Công việc cụ thể liên quan đến bảo trì hệ thống là gì?

Hồi đáp: Quy trình bảo trì và bảo trì hệ thống có thể bao gồm các hoạt động sau:

Kiểm tra định kỳ để phát hiện nguy cơ hư hỏng.
Làm sạch bụi bẩn, dầu mỡ trên thiết bị.
Thay thế hoặc sửa chữa các bộ phận bị hư hỏng.
Tìm ra nguyên nhân của vấn đề để giải quyết triệt để.
Hỗ trợ cài đặt các linh kiện, thiết bị mở rộng, phần mềm tiện ích…

Câu 2: Lưu ý quan trọng nhất trong quá trình bảo trì hệ thống điện công nghiệp là gì?

Hồi đáp: Đảm bảo nguồn điện của hệ thống cần bảo trì đã được tắt và cách ly hoàn toàn với các bộ phận khác. Tiếp theo, cần trang bị đầy đủ dụng cụ kỹ thuật, thiết bị bảo hộ theo tiêu chuẩn dành cho kỹ thuật viên.

Kiến thức ngành điện