Nhựa thông dùng để làm gì? Mùi nhựa thông có độc hay không?

Chu Văn An

Nhựa thông là một chất tự nhiên có nguồn gốc từ cây thông, đặc biệt là Thông sau, được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực công nghiệp và đời sống hàng ngày. Tồn tại ở dạng rắn với bề mặt cứng và nhẵn, nhựa hòa tan trong dung môi hữu cơ và có thể tái sử dụng nhiều lần. Với giá trị kinh tế cao và ứng dụng đa dạng, nhựa đã trở thành nguyên liệu thô quan trọng trong nhiều quy trình sản xuất công nghiệp hiện đại.

1. Nguồn gốc và đặc tính của nhựa thông

Nhựa thông là loại nhựa được lấy từ cây thông, một loài thực vật có tên khoa học là Pinus saui hay còn gọi là thông ta hay thông hai lá. Đây là loài cây bản địa ở Đông Nam Á, phân bố chủ yếu ở vùng núi phía đông nam Myanmar, phía bắc Thái Lan, Lào, Campuchia, Việt Nam và các tỉnh phía nam Trung Quốc như Quảng Đông, Quảng Tây và Hải Nam. Ở Việt Nam, nhựa thông phân bố rộng rãi ở các tỉnh miền Trung và một số tỉnh miền Đông Bắc, đặc biệt là ở Quảng Ninh, Hà Tĩnh, Nghệ An và Lâm Đồng. Loài thông này thường sống ở những vùng có độ cao vừa phải, thường trong khoảng 400-1000 mét.

Về tính chất, nhựa thông tồn tại ở dạng rắn, có bề mặt cứng, nhẵn và có thể hòa tan trong dung môi hữu cơ. Khi đun nóng, nhựa thông phân hủy tạo ra chất có tính axit có thể làm sạch bề mặt cần xử lý. Đặc biệt, loại nhựa này có thể tái sử dụng nhiều lần, làm tăng giá trị trong quy trình công nghiệp.

2. Quy trình khai thác, chế biến nhựa

Quá trình chiết xuất nhựa bao gồm việc cạo vỏ cây để lấy nhựa, thường diễn ra theo chu kỳ 10 đến 15 ngày một lần tùy theo mùa thu hoạch.

Sau khi thu hoạch, nhựa được tinh chế để tách thành hai sản phẩm chính: nhựa thông và cặn rắn còn lại là rophane. Tinh dầu thông có mùi thơm đặc trưng và được sử dụng trong nhiều ứng dụng như hương liệu, khử mùi, kháng khuẩn và khử trùng. Mặt khác, Colophan được xà phòng hóa để làm xà phòng và được sử dụng làm keo trong sản xuất giấy, cũng như trong một số ứng dụng công nghiệp điện và làm nhiên liệu.

Thu hoạch nhựa

Quá trình tinh chế nhựa đòi hỏi kỹ thuật và thiết bị chuyên dụng để đảm bảo chất lượng của sản phẩm cuối cùng. Trong một số trường hợp, nhựa thông được xử lý thêm để tạo ra các sản phẩm phái sinh có giá trị cao hơn như keo đặc biệt, vecni, phụ gia trong sản xuất sơn.

Tìm hiểu thêm: https://vietchem.com.vn/tin-tuc/nhien-lieu-la-gi.html

3. Ứng dụng nhựa thông

3.1. Ứng dụng trong ngành điện và điện tử

Nhựa thông đóng vai trò quan trọng như chất kết dính giữa các linh kiện hoặc dây dẫn tại các mối hàn, mối hàn. Ngoài ra, nó còn có tác dụng loại bỏ các vết oxy hóa trên bề mặt mối hàn, giúp chì hàn bám vào kim loại mà không bị oxy hóa và chảy đều trên dây điện, từ đó cải thiện đáng kể tính dẫn điện.

Nhựa thông là chất kết dính giữa các thành phần hoặc dây điện tại các mối hàn

Ngoài ra, nhựa thông còn giúp tăng tính lỏng của thiếc, giúp thiếc tan chảy dễ dàng hơn và có khả năng lan tỏa tốt hơn, lấp đầy những khoảng trống nhỏ và tạo ra các mối hàn đẹp, đều. Rosin còn góp phần làm giảm nhiệt độ hàn, giảm thiểu nguy cơ hư hỏng các linh kiện nhạy nhiệt trong quá trình hàn. Cuối cùng, nó làm tăng độ bền cơ học của mối hàn, giúp mối hàn chịu được lực kéo, va đập và các tác động khác.

3.2. Ứng dụng trong sản xuất giấy

Trong công nghiệp sản xuất giấy, nhựa thông được sử dụng như một chất hồ quan trọng, có vai trò tăng cường độ bền, chống thấm nước và chống lem mực cho giấy. Cơ chế hoạt động của chất hồ nhựa thông dựa trên sự tương tác tĩnh điện với bề mặt cellulose, giúp ngăn chặn sự xâm nhập của nước và mực vào giấy, từ đó nâng cao độ bền cơ học của giấy.

Các chất hồ nhựa thông thường được sử dụng với polyaluminium clorua hoặc nhôm sunfat để nâng cao hiệu quả, tạo thành nhựa nhôm bảo vệ giấy khỏi thẩm thấu và phân hủy. Trong môi trường pH thấp, nhựa thông có hiệu quả nhất, mặc dù hiệu quả của nó sẽ giảm khi pH vượt quá 5,5 do ảnh hưởng hạn chế của phèn hóa học.

Ứng dụng của chất hồ nhựa thông trong sản xuất giấy rất đa dạng. Nó không thấm nước, ngăn chặn sự xâm nhập của nước và mực, giữ cho giấy sạch và trong. Nó còn giúp tăng độ bền và độ cứng, cải thiện độ bền và độ cứng cơ học cho giấy bao bì và giấy kraft. Đặc biệt, nhựa thông có thể sử dụng hiệu quả trong môi trường có độ pH thấp, khi kết hợp với các chất phụ gia phù hợp cũng có thể sử dụng được ở môi trường có độ pH cao.

3.3. Ứng dụng trong y học và mỹ phẩm

Tinh dầu thông được chiết xuất từ ​​​​nhựa thông và được sử dụng trong liệu pháp mùi hương và làm chất tạo hương thơm trong dầu tắm và các sản phẩm tẩy rửa.

Tinh dầu nhựa thông

Với đặc tính kháng khuẩn tự nhiên, tinh dầu thông có thể được sử dụng làm chất khử trùng, dầu massage, khử trùng và khử mùi. Các nghiên cứu cho thấy nhựa thông có hiệu quả chống lại nhiều loại vi khuẩn và nấm, bao gồm Brevibacteria ammonigenes, Candida albicans, Enterobacter aerogenes, Escherichia coli và nhiều mầm bệnh khác. Nó cũng có hiệu quả chống lại các loại virus như herpes simplex loại 1 và 2, cúm loại A và nhiều loại khác.

Tìm hiểu thêm: https://vietchem.com.vn/tin-tuc/resin-la-gi.html

4. Mùi nhựa thông có độc không?

Nhựa thông trong điều kiện tự nhiên thường có mùi thơm đặc trưng của nhóm hợp chất terpenoid. Mùi này thường không gây độc tính đáng kể khi tiếp xúc trong điều kiện bình thường và trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, bản chất và độ an toàn của mùi nhựa thông có thể thay đổi đáng kể khi nhựa thông được đun nóng hoặc xử lý.

Khi đun sôi nhựa thông, đặc biệt là trong các quá trình như nhổ lông gà, vịt, nó tạo ra khí amoniac (NH3) có mùi hôi và có độc tính cao. Theo các chuyên gia, khí amoniac này có thể gây kích ứng màng nhầy, mắt, dạ dày, gây co thắt cơ quan hô hấp, thậm chí có thể gây bỏng da nếu tiếp xúc trực tiếp. Điều này đặc biệt nguy hiểm với những người thường xuyên làm việc trong môi trường có nhựa thông đun sôi, vì họ liên tục hít phải loại khí độc này, gây ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe.

Ngoài việc tạo ra khí amoniac, quá trình đun sôi nhựa thông còn tạo ra nhiều mùi khó chịu, ảnh hưởng đến không gian sống và môi trường xung quanh. Đây là lý do tại sao các cơ quan chức năng thường khuyến cáo việc sử dụng nhựa thông đun sôi phải được thực hiện ở nơi thông thoáng và có các biện pháp bảo vệ thích hợp.

Nhựa thông là loại vật liệu tự nhiên có giá trị, có nhiều ứng dụng đa dạng trong công nghiệp và đời sống. Từ vai trò là chất kết dính trong hàn linh kiện điện tử, đến chất chống thấm trong sản xuất giấy, từ chất khử trùng, kháng khuẩn trong y học đến nguyên liệu sản xuất keo, sơn, mực và cao su, nhựa thông đã chứng minh được giá trị và tầm quan trọng của mình trong nhiều lĩnh vực.

5. Kết luận

Với những ứng dụng rộng rãi và tiềm năng phát triển không ngừng, việc tìm hiểu thêm về nhựa không chỉ giúp chúng ta tối đa hóa giá trị của nó mà còn đảm bảo sử dụng an toàn và bền vững. Hy vọng bài viết này Trường Chu Văn An đã cung cấp cho các bạn cái nhìn toàn diện về nhựa, từ tính chất, quy trình chiết xuất đến ứng dụng phong phú và những lưu ý quan trọng khi sử dụng. VietChem cam kết tiếp tục cung cấp những thông tin chuyên sâu và đáng tin cậy về hóa chất, góp phần vào sự phát triển chung của ngành.