Nhiều bộ/ngành, địa phương quản lý dẫn tới CSGDĐH cạnh tranh không lành mạnh

Theo số liệu trong dự thảo báo cáo tổng hợp quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cơ sở sư phạm giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, cả nước có 244 cơ sở. giáo dục đại học, bao gồm 172 cơ sở giáo dục đại học công lập, 67 cơ sở giáo dục đại học ngoài công lập và 5 cơ sở giáo dục đại học có vốn đầu tư nước ngoài. Đặc biệt, ngoài Bộ Giáo dục và Đào tạo còn có 15 bộ/ngành khác (trừ Bộ Công an và Bộ Quốc phòng) và nhiều tỉnh, thành phố cũng tham gia trực tiếp quản lý các cơ sở giáo dục đại học. .

Theo nhiều chuyên gia, việc phân chia nhiệm vụ quản lý giáo dục đại học giữa Bộ Giáo dục và Đào tạo với các bộ/ngành, địa phương đã khiến công tác quản lý nhà nước về hệ thống giáo dục đại học chồng chéo, phân tán, thiếu thống nhất.

Vì vậy, một số ý kiến ​​cho rằng, các cơ sở giáo dục đại học công lập đa ngành, đa lĩnh vực (trừ trường công an, quân đội) nên chuyển giao cho Bộ Giáo dục và Đào tạo quản lý nhằm đảm bảo tính thống nhất, tập trung trong hệ thống giáo dục đại học, đồng thời phát huy tính chủ động của giáo dục đại học. quyền tự chủ của các cơ sở giáo dục đại học.

Cơ chế quản lý còn manh mún, mỗi nơi áp dụng chính sách khác nhau

TS. Phạm Hiệp – Viện Nghiên cứu Giáo dục và Chuyển giao Tri thức, Đại học Thành Đô. Ảnh: Đại học Thành Đô

Chia sẻ với phóng viên Tạp chí Điện tử Giáo dục Việt Nam, TS. Phạm Hiệp – Nhà nghiên cứu về giáo dục đại học và chính sách khoa học (Viện Nghiên cứu giáo dục và chuyển giao tri thức, Đại học Thành Đô) cho biết hoặc thực tế đây không phải là đề xuất mới.

Cách đây khoảng 20 năm, câu chuyện sắp xếp lại hệ thống cơ sở giáo dục đại học đã được nêu ra trong Nghị quyết số 14/2005/NQ-CP về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đại học Việt Nam giai đoạn 2006 – 2020. Khi đó, Chính phủ đề ra giải pháp đổi mới giáo dục đại học: “Xóa bỏ cơ chế Bộ chủ quản và xây dựng cơ chế đại diện sở hữu nhà nước đối với các cơ sở giáo dục đại học công lập”. thành lập…”. Như vậy, các cơ sở giáo dục đại học sẽ trở thành tổ chức độc lập, chịu sự quản lý nhà nước của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Theo TS Phạm Hiệp, đề xuất chuyển giao các cơ sở giáo dục đại học công lập đa ngành, đa lĩnh vực (trừ trường công an, quân đội) thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo trong bối cảnh hiện nay là phương án tốt. Nhưng về lâu dài cần thống nhất hướng tới các cơ sở giáo dục đại học không còn cơ quan quản lý trực tiếp.

“Hiện nay, hệ thống giáo dục đại học Việt Nam tương đối hỗn loạn khi Bộ Giáo dục và Đào tạo quản lý một số cơ sở giáo dục, nhiều bộ/ngành và địa phương cũng có các cơ sở giáo dục đại học trực thuộc.

Xem thêm : Tuyên dương 60 nhà giáo tiêu biểu, xuất sắc trong chương trình “Chia sẻ cùng thầy cô”

Khi chuyển các cơ sở giáo dục đại học công lập về cùng một đầu mối là Bộ Giáo dục và Đào tạo, vừa là cơ quan quản lý nhà nước vừa là cơ quan quản lý trực tiếp đối với các cơ sở giáo dục đại học chưa hoàn toàn tự chủ. cũng rất tốt. Điều này giúp tăng tính chủ động của Bộ Giáo dục và Đào tạo trong việc quản lý vĩ mô hệ thống đại học nước nhà”, chuyên gia phân tích.

Chia sẻ thêm, TS Phạm Hiệp cho rằng, việc các cơ sở giáo dục đại học trực thuộc nhiều bộ/ngành, địa phương khác nhau hiện đang tạo ra hệ sinh thái giáo dục đại học cạnh tranh không lành mạnh, khi có những trường nhận được nhiều sự quan tâm (nguồn lực, chuyên môn, chính sách). …) từ cơ quan quản lý trực tiếp, ngược lại, cũng có những trường thiệt thòi hơn khi không nhận được sự quan tâm đúng mức. Vì thế.

“Nếu muốn hệ thống giáo dục đại học có sự cạnh tranh bình đẳng giữa các trường và sự quản lý nhà nước thống nhất thì việc được một Bộ trực tiếp quản lý sẽ thuận tiện hơn rất nhiều”, TS. Phạm Hiệp nhấn mạnh.

Đồng thời, đây là “bước đệm” tiến tới xóa bỏ cơ chế quản lý trực tiếp để hiện thực hóa quyền tự chủ đại học, giúp nhà trường phát huy tối đa nội lực, tính sáng tạo, hoạt động hiệu quả để hoàn thành tốt nhiệm vụ đào tạo và nghiên cứu khoa học, là địa chỉ tin cậy giúp cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho sự phát triển của đất nước.

Tránh tình trạng “ai cũng lo cho mình”

Phó giáo sư, tiến sĩ Đỗ Văn Dũng – Nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm TP.HCM. Ảnh: AN

Trao đổi về vấn đề này, Phó giáo sư, tiến sĩ Đỗ Văn Dũng – nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm TP.HCM đánh giá, có nhiều bộ/ngành, địa phương tham gia trực tiếp quản lý các cơ sở giáo dục. Các cơ sở giáo dục đại học dẫn đến chồng chéo trong quản lý. Bởi mỗi bộ/ngành, địa phương có cách tiếp cận, chính sách khác nhau, dẫn đến thiếu sự thống nhất trong việc thực hiện các quy định, gây khó khăn trong công tác quản lý, giám sát. Đây cũng là nguyên nhân khiến việc thực hiện tự chủ đại học gặp khó khăn khi quan niệm, tư duy về tự chủ đại học chưa thống nhất giữa các bộ/ngành và địa phương.

Vì vậy, Phó giáo sư Đỗ Văn Dũng bày tỏ sự đồng tình mạnh mẽ với đề xuất chuyển giao các cơ sở giáo dục đại học công lập đa ngành, đa lĩnh vực (trừ trường cảnh sát, quân đội) cho Bộ Giáo dục. và Đào tạo để thống nhất các đầu mối quản lý. Từ đó, sẽ thuận tiện hơn trong việc chia sẻ nguồn lực, giúp tận dụng tối đa mọi điều kiện để giáo dục đại học phát triển, tránh tình trạng “ai lo kẻ mạnh” như hiện nay. Đồng thời, đây cũng là cơ sở để thúc đẩy thực hiện quyền tự chủ đại học ngày càng đồng bộ, mạnh mẽ, sâu rộng và hiệu quả.

Quản lý nhà nước cần tận dụng tối đa năng lực của các trường đại học

Giáo sư, Tiến sĩ Khoa học Đặng Ứng Vân – Phó Chủ tịch Hội đồng Cố vấn, Hiệp hội các trường Đại học, Cao đẳng Việt Nam, nguyên Phó Chủ tịch Hội đồng Khoa học Văn phòng Chính phủ. Ảnh: VGP/Nhật Nam

Ở một góc độ khác, Giáo sư, Tiến sĩ Khoa học Đặng Ứng Vân – Phó Chủ tịch Hội đồng tư vấn, Hiệp hội các trường Đại học, Cao đẳng Việt Nam (nguyên Phó Chủ tịch Hội đồng Khoa học Văn phòng Chính phủ) cho rằng cần có sự đánh giá bài bản, đầy đủ thông tin về những thuận lợi, hạn chế của cả hai bên (do các bộ/cơ quan địa phương quản lý hoặc chuyển trường cho Bộ Giáo dục và Đào tạo quản lý).

Giáo sư Đặng Ứng Vân cho rằng, trước hết cần nhận thức đầy đủ về vai trò, trách nhiệm, chức năng quản lý nhà nước đối với giáo dục đại học trong bối cảnh trao quyền tự chủ cho các trường học.

Quản lý nhà nước cần phát huy tối đa năng lực của các trường đại học trên cơ sở định hướng phát triển đúng đắn: Giáo dục đại học là động lực chính cho phát triển kinh tế – xã hội; Không chỉ cung cấp nguồn nhân lực có trình độ cao mà với tinh thần khởi nghiệp, nhà trường trực tiếp góp phần giải quyết các vấn đề kinh tế – xã hội từ địa phương đến công nghiệp và cả nước.

“Hiện nay, chúng ta có hệ thống đảm bảo và kiểm định chất lượng giáo dục đảm nhận công tác giám sát việc thực hiện quyền tự chủ của các cơ sở giáo dục đại học và đánh giá chất lượng đào tạo, nghiên cứu khoa học. và phục vụ cộng đồng. Vấn đề chiến lược quốc gia là làm thế nào để giáo dục đại học trở thành động lực chính cho phát triển kinh tế – xã hội. Xã hội cần gì mà các cơ sở giáo dục đại học có thể đáp ứng? Đây là khẩu hiệu mà cơ quan quản lý nhà nước của Bộ Giáo dục và Đào tạo cần hướng dẫn các cơ sở giáo dục đại học thực hiện”, giáo sư Đặng Ứng Vân phân tích.

Ngoài ra, Giáo sư Đặng Ứng Vân cũng cho rằng, bản thân các cơ sở giáo dục đại học và cơ quan quản lý cần đẩy mạnh hơn nữa vấn đề tự chủ học thuật, bên cạnh các khía cạnh tự chủ tổ chức. cán bộ, nhân sự và tài chính. Đây là cơ sở quan trọng để phát huy nội lực của giáo dục đại học.

“Cần phải chú trọng hơn đến quyền tự chủ học thuật. Nếu không có quyền tự chủ học thuật, giáo dục đại học không thể trở thành động lực phát triển kinh tế – xã hội. Nhưng cần phân biệt giữa quyền tự chủ học thuật với quyền tự do ngôn luận và Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng cần có sự hướng dẫn”, GS Đặng Ứng Vân nhấn mạnh.

Đoàn Nhân

https://giaoduc.net.vn/nhieu-bonganh-dia-phuong-quan-ly-dan-toi-csgddh-canh-tranh-khong-lanh-manh-post248140.gd

Nguồn: https://truonglehongphong.edu.vn
Danh mục: Giáo Dục