Ngữ liệu đề Ngữ văn ngoài SGK sẽ không dễ với cả thầy và trò lớp cuối cấp

Ngày 30/7/2024, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Công văn 3935/BGDĐT-GDTrH về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục trung học phổ thông năm học 2024-2025, đang nhận được sự quan tâm của đông đảo giáo viên, học sinh và phụ huynh.

Có thể bạn quan tâm

Theo hướng dẫn tại Công văn 3935/BGDĐT, Bộ yêu cầu không sử dụng tài liệu SGK để kiểm tra định kỳ môn Ngữ văn nhằm giúp học sinh làm quen với định hướng thi tuyển sinh lớp 10 và tốt nghiệp THPT.

Bạn đang xem: Ngữ liệu đề Ngữ văn ngoài SGK sẽ không dễ với cả thầy và trò lớp cuối cấp

Với tài liệu này, giáo viên dạy Văn và học sinh theo học chương trình 2018 sẽ không quá bất ngờ vì nội dung đề thi định kỳ môn Văn không được biên soạn lại từ sách giáo khoa đã sử dụng trong 2 năm học trước.

Tuy nhiên, học sinh lớp 9 và lớp 12 trong năm học 2024-2025 sắp tới chắc chắn sẽ gặp nhiều khó khăn hơn vì đây là lớp đầu tiên tham gia kỳ thi tuyển sinh lớp 10 và kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông. Đặc biệt, học sinh lớp 9 sẽ chịu nhiều áp lực hơn khi tham gia kỳ thi tuyển sinh lớp 10 vì đây là kỳ thi đòi hỏi sự cạnh tranh trực tiếp và dựa trên tỷ lệ phân bổ cho các trường do Sở Giáo dục và Đào tạo giao trước khi học sinh dự thi.

Sách giáo khoa ngoài sách giáo khoa sẽ là thách thức lớn đối với học sinh cuối cấp (Ảnh: Nguyễn Thế Trung)

Giáo viên và học sinh đều quen thuộc với các tài liệu ngoài sách giáo khoa trong kỳ thi Văn.

Nội dung Công văn số 3935/BGDĐT-GDTrH về hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục trung học phổ thông năm học 2024-2025 hướng dẫn hình thức kiểm tra, đánh giá môn Ngữ văn như sau: “Tránh sử dụng các văn bản và đoạn trích đã học trong sách giáo khoa làm tài liệu kiểm tra để đánh giá năng lực. đọc hiểu Và viết trong các bài kiểm tra định kỳ để khắc phục tình trạng học sinh chỉ học thuộc lòng hoặc sao chép tài liệu có sẵn.

Tăng cường xây dựng ngân hàng câu hỏi, đề thi theo yêu cầu của chương trình môn học; chuẩn bị cho học sinh lớp 9 làm quen với định hướng thi tuyển sinh vào lớp 10, học sinh lớp 12 làm quen với định hướng thi tốt nghiệp THPT.”.

Hướng dẫn về hình thức kiểm tra, đánh giá môn Ngữ văn tại Công văn 3935/BGDĐT-GDTrH mà Bộ vừa ban hành là bước tiếp nối công tác đổi mới hình thức dạy và đánh giá môn Ngữ văn ở bậc phổ thông vì năm học 2024-2025 sắp tới là lộ trình cuối cùng cho bậc THCS và THPT.

Trước đó, ngày 21/7/2022, Bộ đã ban hành Công văn 3175/BGDĐT-GDTrH hướng dẫn đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá môn Ngữ văn ở trường phổ thông.

Theo đó, Bộ yêu cầu: “Khi đánh giá kết quả học tập vào cuối học kỳ, năm học hoặc cuối cấp, tránh sử dụng lại các văn bản đã học trong sách giáo khoa làm tài liệu để xây dựng câu hỏi kiểm tra. đọc hiểu Và viết đánh giá chính xác năng lực của học sinh, khắc phục tình trạng học sinh chỉ học thuộc lòng bài học hoặc sao chép nội dung tài liệu có sẵn”.

Xem thêm : Hà Nội tăng cường quản lý trường tư thục và có yếu tố nước ngoài

Trong năm học 2024-2025 sắp tới, Bộ sẽ tiếp tục yêu cầu lấy tài liệu ngoài sách giáo khoa cho kỳ thi môn Ngữ văn, đây không phải là vấn đề mới đối với giáo viên và học sinh môn Ngữ văn theo chương trình 2018 mà các em đã chuẩn bị và làm quen trong 2 năm học vừa qua.

Tuy nhiên, có một sự khác biệt cơ bản: trong hai năm qua, học sinh chỉ dừng lại ở các bài kiểm tra định kỳ – chủ yếu là các bài kiểm tra tại trường, vì vậy giáo viên đã giới hạn học sinh vào một số bài tập cụ thể. Trong năm học 2024-2025 sắp tới, ngoài các bài kiểm tra định kỳ, học sinh lớp 9 và lớp 12 sẽ phải đối mặt với một số kỳ thi quan trọng.

Đối với học sinh lớp 9, một số học sinh tham gia kỳ thi học sinh năng khiếu văn hóa sẽ có đề thi do Khoa ra. Đối với kỳ thi tuyển sinh lớp 10, Khoa sẽ có đề thi do Khoa ra.

Tương tự như vậy đối với học sinh lớp 12, một số em sẽ tham gia kỳ thi năng khiếu cấp tỉnh (Sở ra đề); kỳ thi năng khiếu cấp quốc gia (Bộ ra đề) và toàn bộ học sinh sẽ tham gia kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông, Bộ ra đề. Và tất nhiên, tài liệu cho phần đọc hiểu và viết trong kỳ thi Văn do Sở và Bộ ra đề sẽ hoàn toàn mới.

Mặc dù cùng thể loại và chủ đề, nhưng nội dung, yếu tố nghệ thuật và ý tưởng của mỗi văn bản văn học sẽ hoàn toàn khác nhau. Với thời gian làm bài là 120 phút, học sinh phải đọc hiểu nội dung để phân tích và cảm nhận theo yêu cầu của câu hỏi, điều này không hề dễ dàng.

Giáo viên trung học khá bối rối.

Một tổ trưởng tổ Văn học cấp THCS chia sẻ, trước đây khi dạy chương trình năm 2006, phần nghị luận văn học trong đề thi tuyển sinh lớp 10 nằm trong các tác phẩm văn học trong sách giáo khoa, do đó, giáo viên và học sinh có “điểm đến” cố định.

Năm học tới, dạy lớp 9 chương trình 2018 và chuẩn bị cho kỳ thi tuyển sinh lớp 10, chúng tôi vẫn còn rất băn khoăn. Bởi theo Công văn 3175/BGDĐT-GDTrH, các tác phẩm trong SGK (cả 3 bộ sách) không được sử dụng làm tài liệu cho các bài kiểm tra, thi môn Văn.

Trong khi đó, tại địa phương chúng tôi đang giảng dạy bộ sách Văn học (bộ Creative Horizon) và chúng tôi thấy các thể loại như: Truyện truyền thuyết; truyện trinh thám; thơ lục bát, thơ Nôm, thơ bát tự; bi kịch; văn bản nghị luận xã hội, văn bản nghị luận văn học; văn bản thông tin.

Ví dụ, ở thể loại “truyện cổ tích” lớp 9, học sinh sẽ học văn bản “Truyện Nam Xương” của Nguyễn Du. Về nguyên tắc, văn bản này không được đưa vào đề kiểm tra, đề thi. Nếu Khoa lấy một văn bản khác từ tác phẩm “Truyền kỳ Mạn lục” – cùng thể loại – cùng tác phẩm – cùng tác giả thì học sinh có cảm nhận được không?

Xem thêm : Bảo đảm cung ứng sách giáo khoa trước khai giảng
Hoặc, ở lớp 9, tác giả sách giáo khoa đã đưa đoạn trích sau vào bài thơ Lục bát: Nỗi nhớ của người vợ lính trong tác phẩm Chính Phú Ngầm của Đặng Trần Côn; Hai từ quê hương của Trần Tuấn Khải; Hành pipa Bai Juyi (Trung Quốc) cũng là một thử thách đối với sinh viên.

Nếu đề thi, bài kiểm tra lấy những đoạn trích từ các tác phẩm cùng thể loại với thơ lục bát như: Cung oanh ngâm của Nguyễn Gia Thiều; Tứ tình khúc của Cao Bá Nhã; hoặc một số đoạn trích khác trong cùng tác phẩm đã được trích dẫn trong sách giáo khoa thì học sinh sẽ rất khó cảm nhận vì đây là thể loại khó, thời gian cách nhau quá xa.

Chưa kể đến các thể loại mới như: truyện trinh thám; bi kịch; văn bản thông tin… nếu đưa vào các thể loại này cũng sẽ là bài toán khá khó đối với học sinh vì học sinh lớp 9 chưa có nhiều kiến thức xã hội.

Hiện nay, việc đọc sách mở rộng của học sinh khá hạn chế, trong khi có nhiều tác phẩm văn học cùng thể loại. Trong khi đó, để chuẩn bị cho năm học mới, giáo viên lớp 9 chưa được địa phương trang bị gì ngoài 1 ngày tập huấn sách giáo khoa trực tuyến do nhà xuất bản báo cáo.

Về cơ bản, Bộ đã giao toàn bộ việc tuyển sinh lớp 10 cho địa phương và Sở GD-ĐT chủ động, nhưng giáo viên vẫn chưa nhận được sự chỉ đạo, hướng dẫn cụ thể, chu đáo về hình thức, cấu trúc đề thi tuyển sinh lớp 10.

Nhiều thách thức đang chờ đợi giáo viên dạy Văn và học sinh cuối cấp trong năm học tới. Mục tiêu của Bộ trong việc kiểm tra định kỳ và chuyển kỳ thi môn Văn là sử dụng các tài liệu ngoài sách giáo khoa để ““Khắc phục tình trạng học sinh chỉ học thuộc lòng hoặc sao chép nội dung từ tài liệu có sẵn” Nhưng đây sẽ là thách thức cho cả giáo viên và học sinh trong trường.

Trên thực tế, yêu cầu sinh viên phân tích, cảm thụ một tác phẩm hay trích đoạn văn học hoàn toàn mới trong vòng 90 hay 120 phút không phải là điều đơn giản vì sinh viên phải học hàng chục môn, và khi thi chuyển cấp hay tốt nghiệp còn có tới 3-4 môn khác nhau.

Trong khi đó, tài liệu viết hoàn toàn xa lạ. Học sinh giỏi có thể làm được, nhưng học sinh trung bình thấy rất khó để làm rõ nội dung, nghệ thuật và ý tưởng của một tác phẩm văn học hoặc trích đoạn.

Phong cách viết và nội dung của bài viết phản ánh quan điểm và góc nhìn của tác giả.

NGUYỄN THẾ TRUNG

https://giaoduc.net.vn/ngu-lieu-de-ngu-van-ngoai-sgk-se-khong-de-voi-ca-thay-va-tro-lop-cuoi-cap-post244622.gd

Nguồn: https://truonglehongphong.edu.vn
Danh mục: Giáo Dục