MCCB là gì? Đặc điểm và ứng dụng của aptomat khối

Lê Hồng Phong

MCCB là loại cầu dao được sử dụng rộng rãi trong điện công nghiệp nhờ khả năng bảo vệ an toàn cho hệ thống điện. Thiết bị này có chức năng tự động cắt điện khi xảy ra sự cố trong mạch điện, giúp giảm thiểu rủi ro về điện và bảo vệ thiết bị khỏi hư hỏng. Hãy cùng KTH Electric tìm hiểu thêm về đặc điểm, ứng dụng của MCCB cũng như cách phân biệt nó với các loại cầu dao khác qua bài viết sau.

MCCB là gì?

MCCB (viết tắt của Molded Case Circuit Breakers) hay còn gọi là cầu dao khối được dùng để đóng ngắt dòng điện trong hệ thống điện 3 pha hoặc 1 pha nhằm bảo vệ mạch điện khỏi các sự cố như quá tải, ngắn mạch.

MCCB có khả năng chịu tải lớn với dòng điện định mức lên tới 1600A. Ba chức năng chính của MCCB bao gồm:

• Bảo vệ dòng điện khỏi quá tải vượt quá giá trị định mức.
• Bảo vệ hệ thống điện khỏi hiện tượng đoản mạch bằng cách tự động ngắt khi phát hiện rủi ro. Khi xuất hiện dòng điện cực cao, CB này sẽ tắt nguồn ngay lập tức.
• Điều khiển bật/tắt mạch điện, đặc biệt hữu ích trong trường hợp không có công tắc thủ công.

Các thông số kỹ thuật quan trọng của MCCB

Các thông số kỹ thuật quan trọng nhất của MCCB đều được hiển thị ở mặt trước của thiết bị, cụ thể:

• Trong: Dòng định mức, thông dụng 16A, 25A, 63A,… 125A, 400A, 500A,.. đến 1600A.
• Icu: Chỉ số thể hiện khả năng chịu được dòng điện cao nhất trong 1 giây, thông thường từ 10kA đến 85kA.
• Ics: Chỉ số thể hiện dòng điện tối đa đi qua tiếp điểm MCCB trong 3 giây mà không gây hư hỏng (dòng điện ngắt mạch thực tế).
• Ir: Dòng điện có thể điều chỉnh để bảo vệ quá tải, nhỏ hơn hoặc bằng In.
• Ui: Điện áp cách điện định mức, thường là 800V hoặc 1000V
• Uimp: Ngưỡng chịu đựng điện áp xung, thông thường là 6kV, 8kV
• Ue: Điện áp hoạt động định mức, thường là 690V hoặc 1000V
• IEC/EN60947-2: Chứng chỉ chất lượng tiêu biểu cho MCCB.
• Độ bền cơ/điện: Độ bền cho phép của chuyển mạch cơ hoặc chuyển mạch điện từ.

Chi tiết đầy đủ thông số MCCB tại: Tổng hợp đầy đủ thông số, ký hiệu trên MCCB

Cấu trúc bảng mạch MCCB

MCCB được cấu thành từ các bộ phận: Bộ phận chính, phụ kiện bên trong và bên ngoài. Tên gọi, đặc điểm và chức năng của từng bộ phận như sau:

Bộ phận chính của MCCB

• Phần kết nối đầu vào và đầu ra (Terminal): Có chức năng liên kết cầu dao MCCB với hệ thống điện, thường được làm từ đồng hoặc hợp kim có tính dẫn điện cao để đảm bảo hiệu suất truyền tải.
• Hệ thống bảo vệ: Bao gồm 2 cơ chế bảo vệ nhiệt và bảo vệ từ tính. Cơ chế bảo vệ nhiệt sử dụng thanh lưỡng kim. Khi nhiệt độ tăng vượt quá mức cho phép, thanh này sẽ giãn nở và kích hoạt cơ chế ngắt điện sau một khoảng thời gian nhất định. Trong khi đó, cơ chế bảo vệ từ tính sẽ hoạt động bằng cách sử dụng cuộn dây từ tính, có khả năng phát hiện dòng điện ngắn mạch và ngắt ngay MCCB để bảo vệ hệ thống.
• Vỏ đúc: Được làm từ vật liệu có khả năng cách điện, chịu nhiệt cao, giúp bảo vệ các linh kiện bên trong khỏi tác động của môi trường bên ngoài cũng như đảm bảo an toàn trong quá trình vận hành.
• Cấu trúc tiếp điểm: Bao gồm tiếp điểm tĩnh và tiếp điểm động, thực hiện nhiệm vụ ngắt dòng điện khi xảy ra sự cố. Để tăng độ bền và giảm điện trở tiếp xúc, các tiếp điểm thường được làm từ hợp kim bạc.
• Bình chữa cháy hồ quang: Khi cầu dao này tắt, tại điểm tiếp xúc sẽ xuất hiện hồ quang điện. Bình chữa cháy hồ quang được thiết kế với các tấm kim loại có tác dụng phân tán năng lượng hồ quang, giúp giảm nhiệt độ và nhanh chóng dập tắt hiện tượng này.
• Cơ cấu truyền động (Operating Mechanism): Chịu trách nhiệm đóng/mở cầu dao MCCB, có thể vận hành bằng tay thông qua cần gạt hoặc nút ấn. Ngoài ra, hệ thống có thể tích hợp các lò xo hỗ trợ, giúp quá trình thao tác diễn ra nhanh hơn, chính xác và hiệu quả hơn.

Phụ kiện bên ngoài MCCB

Các phụ kiện được trang bị bên ngoài cũng là một phần quan trọng trong kết cấu của MCCB. Những phụ kiện này góp phần giúp người dùng thuận tiện hơn trong quá trình sử dụng.

• Thiết bị hỗ trợ xoay cho MCCB.
• Lớp vỏ bảo vệ vị trí kết nối điện trong bộ sản phẩm.
• Hệ thống vận hành bằng động cơ giúp người dùng thao tác thuận tiện hơn.
• Khóa cơ có thể sử dụng được cho cả CB.
• Cần vận hành được trang bị chức năng khóa tự động.

Nguyên lý hoạt động của cầu dao MCCB

MCCB hoạt động dựa trên sự phối hợp giữa hai cơ chế chính: bảo vệ quá tải và bảo vệ ngắn mạch. Khi dòng điện quá tải hoặc ngắn mạch, cầu dao này sẽ tự động cắt mạch để bảo vệ hệ thống và hạn chế rủi ro.

• Cơ chế bảo vệ quá tải của MCCB hoạt động dựa trên nguyên lý nhiệt. Khi dòng điện vượt quá mức cho phép trong một khoảng thời gian nhất định, dải lưỡng kim bên trong sẽ bị nóng lên và cong vênh. Biến dạng này kích hoạt cơ chế nhả tiếp điểm, làm ngắt mạch điện để bảo vệ hệ thống.
• Cơ chế bảo vệ ngắn mạch của MCCB hoạt động dựa trên nguyên lý điện từ. Khi xảy ra đoản mạch, dòng điện đột ngột tăng vọt, tạo ra lực điện từ mạnh trong cuộn dây. Lực này kích hoạt cơ chế nhả tiếp điểm khiến cầu dao đóng gần như ngay lập tức để bảo vệ hệ thống.

Cách phân loại MCCB

MCCB thường được phân loại dựa trên 3 yếu tố chính: theo số cực, theo dòng điện định mức và theo chất lượng thương hiệu.

Phân loại theo số cực:

• MCCB 2P (2 cực): Được sử dụng trong mạng điện 1 pha, có nhiệm vụ bảo vệ cả dây pha (L) và dây trung tính (N).
• MCCB 3P (3 cực): Thích hợp cho hệ thống điện 3 pha, giúp bảo vệ dây điện 3 pha (L1, L2, L3).
• MCCB 4P (4 cực): Áp dụng cho hệ thống điện 3 pha, bảo vệ dây 3 pha (L1, L2, L3) cùng với dây trung tính (N).

Phân loại theo dòng đánh giá: MCCB có các dòng 16A, 20A, 25A, 32A, 40A, 50A, 63A,… 630A, 800A, 1250A, 800A, 1600A.

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều thương hiệu MCCB nổi tiếng và chất lượng cao như:

• Panasonic MCCB: Được sản xuất trên dây chuyền công nghệ tiên tiến từ Nhật Bản, có khả năng cách nhiệt tốt và độ bền cao. MCCB của hãng này có khả năng chịu được nhiều loại khí hậu khác nhau.
• MCCB BTB Electric: Giải pháp cách ly mạch điện phù hợp, giúp đảm bảo an toàn cho những người làm việc phía sau cầu dao. Sản phẩm được thiết kế với các thành phần có thể tái chế, hiệu suất cao và tuân thủ loại A.
• MCCB Chint: Được thiết kế với kích thước nhỏ gọn, thuận tiện cho việc lắp đặt trong các hệ thống điện, đặc biệt ở những không gian hạn chế.
• MCCB Mitsubishi: Đạt tiêu chuẩn IEC 60947-2, được sử dụng rộng rãi ở hầu hết các nhà máy, khu công nghiệp lớn vì có độ bền cao.
• MCCB Schneider Electric: Chất lượng cao, mẫu mã đa dạng, phù hợp cho cả dân dụng và công nghiệp.
• MCCB LS Electric: Giá cả hợp lý, phù hợp với nhu cầu sử dụng thông thường.

Ngoài thương hiệu, chất lượng cũng là tiêu chí để phân loại aptomat MCCB. Tiêu chuẩn chất lượng để phân loại MCCB theo chất lượng là:

• Tiêu chuẩn quốc gia IEC 60947-2: Là tiêu chuẩn dành cho cầu dao ứng dụng trong gia đình và công nghiệp.
• Tiêu chuẩn công nghiệp Nhật Bản JIS C 8201: là tiêu chuẩn kỹ thuật được phát triển tại Nhật Bản và được quản lý bởi Ủy ban Tiêu chuẩn Công nghiệp Nhật Bản (JISC).
• Tiêu chuẩn ISO 9001: Là tiêu chuẩn bắt buộc đối với hệ thống quản lý chất lượng.
• ISO 14000: Là tiêu chuẩn yêu cầu hệ thống quản lý môi trường.
• Tiêu chuẩn quốc tế dành cho sản phẩm cao cấp: UL 489, UL 489B, CSA C22.2 No 5

Việc xác định chính xác các dòng MCCB sẽ giúp bạn lựa chọn được loại MCCB phù hợp cho hệ thống điện của mình.

Ứng dụng của cầu dao MCCB

Aptomat MCCB được thiết kế để sử dụng trong hệ thống điện 3 pha 380V có kết cấu khối 3 pha chắc chắn và thông số kỹ thuật tiêu chuẩn công nghiệp. MCCB được lắp đặt trong các tủ điện, trạm biến áp trong hệ thống điện của các nhà máy, xí nghiệp sản xuất, kho bãi, khu công nghiệp, bến tàu, bến cảng, sân bay,… Ngoài ra, MCCB có thể được sử dụng trong hệ thống điện thương mại hoặc trong hệ thống điện 3 pha dân dụng như chung cư, cao ốc văn phòng, công trình công cộng, trang trại,…

Một số ứng dụng cụ thể của MCCB: bảo vệ động cơ, bảo vệ máy hàn, bảo vệ tụ điện, bảo vệ máy phát điện, bảo vệ dây chuyền sản xuất,…

Phân biệt MCCB với các dòng CB khác

Hãy cùng tìm hiểu chi tiết sự khác biệt giữa các loại CB khác nhau:

So sánh MCCB và MCB

MCB và MCCB đều là những mạch bảo vệ quá tải và ngắn mạch hoạt động theo nguyên lý nhiệt từ. Tuy nhiên, giữa hai loại aptomat này vẫn có những khác biệt nhất định:

So sánh MCCB và ELCB

Điểm khác biệt lớn nhất giữa MCCB và ELCB chính là tính năng. MCCB là loại cầu dao có khả năng tự động ngắt mạch khi phát hiện quá tải hoặc ngắn mạch. Trong khi đó, ELCB được thiết kế để phát hiện dòng rò, đặc biệt là dòng rò xuống đất, đồng thời ngắt mạch khi xảy ra quá tải điện. Trong khi đó, về mặt thiết kế, cả hai loại CB đều có dạng khối với các tùy chọn 2 cực hoặc 3 cực, 4 cực và thiết kế bên ngoài khá giống nhau. Ngoài ra, ở mặt trước ELCB luôn có nút test (T) để kiểm tra tính năng chống giật.

Ngoài ra MCCB còn được so sánh với máy cắt không khí ACB, bạn có thể xem tại: So sánh ACB và MCCB: Điểm giống và khác nhau

Mua MCCB chất lượng cao, chiết khấu tốt tại KTH Electric

KTH Electric tự hào là địa chỉ cung cấp thiết bị MCCB uy tín, đến từ các thương hiệu hàng đầu như BTB, Mitsubishi, Hyundai… đặc biệt là dòng MCCB LS của Tập đoàn LS Industry – một trong những thương hiệu hàng đầu trong lĩnh vực thiết bị điện.

Khi đến với KTH Electric, bạn sẽ nhận được:

• Bảo hành dài hạn từ 1 – 2 năm: KTH Electric đưa ra chính sách bảo hành vượt trội, giúp bạn yên tâm sử dụng sản phẩm lâu dài mà không lo hư hỏng.
• Cam kết 1 đổi 1 trong thời gian bảo hành: Chúng tôi tự tin về chất lượng sản phẩm, cam kết thay thế ngay nếu có lỗi kỹ thuật.
• Sản phẩm luôn có đầy đủ giấy chứng nhận CO, CQ: Tất cả các sản phẩm MCCB đều có giấy tờ chứng nhận xuất xứ, chất lượng đạt tiêu chuẩn, đảm bảo đáp ứng mọi yêu cầu của các công trình, dự án.
• Nếu sản phẩm không đạt tiêu chuẩn chất lượng, cam kết hoàn tiền 100%: KTH Electric đặt uy tín lên hàng đầu, sẵn sàng hoàn tiền nếu sản phẩm không đạt tiêu chuẩn, giúp bạn yên tâm tuyệt đối khi mua sắm.

Trên đây là bài viết giải thích aptomat MCCB nghĩa là gì? Hy vọng những kiến ​​thức trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về đặc điểm, cấu tạo cũng như cách phân biệt MCCB với các loại cầu dao khác. Đừng quên liên hệ ngay vớiHotline của KTH Electric để nhận được sự tư vấn chính xác từ nhân viên nhé!