Các loại insulin thông dụng dùng để điều trị bệnh tiểu đường
Insulin là một loại hormone được sử dụng hàng ngày để điều trị bệnh tiểu đường phụ thuộc insulin. Thuốc có tác dụng làm giảm lượng đường trong máu do các tế bào beta của tuyến tụy tiết ra. Trên lọ insulin, lượng/nồng độ insulin được đánh dấu là IU (đơn vị quốc tế). Đây là đơn vị quốc tế được chuẩn hóa.
Theo đó, 1 IU insulin thường làm giảm lượng đường nạp vào cơ thể từ 10 – 15g. Nếu muốn ăn nhiều carbohydrate hơn, bạn cần tính toán lượng thức ăn bổ sung để tăng số đơn vị insulin tác dụng nhanh tương ứng.
Bạn đang xem: Lưu ý sử dụng insulin điều trị đái tháo đường
Dựa trên nguồn gốc, insulin được chia thành 3 loại:
– Insulin có nguồn gốc động vật (insulin lợn, insulin bò): Được chiết xuất từ tuyến tụy lợn hoặc bò. Nhược điểm của loại insulin này là thường gây dị ứng. Hơn nữa, hiệu quả hạ đường huyết không tốt bằng insulin người nên đã bị ngừng sử dụng ở một số quốc gia trên thế giới.
– Insulin “người”: Được sản xuất bằng công nghệ sinh học tiên tiến như insulin actrapid, insulatard, insunova R… Ưu điểm của loại insulin này là ít gây dị ứng, có tác dụng hạ đường huyết tốt, thường dùng trước bữa ăn. Tuy nhiên, giá thành cao và không phải bệnh nhân nào cũng có khả năng chi trả.
– Thuốc tương tự insulin: Glargin (lantus), lispro, aspart. Ưu điểm của thuốc là ít gây dị ứng, có tác dụng hạ đường huyết tốt, phù hợp với sinh lý người, có thể dùng trước bữa ăn hoặc làm insulin nền. Nhưng giống như insulin “người”, nó khá đắt.
Insulin phải được sử dụng theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
Dựa trên thời gian tác dụng, insulin được chia thành:
– Insulin tác dụng rất nhanh: Là insulin đồng phân, có tác dụng sau khi tiêm dưới da 5-10 phút. Tác dụng tối đa sau 1 giờ và kết thúc sau 3-4 giờ. Thuốc thường dùng trước bữa ăn.
– Insulin tác dụng nhanh: Trong suốt, dùng để tiêm dưới da hoặc truyền tĩnh mạch. Nếu tiêm dưới da, insulin này bắt đầu có tác dụng sau 30 phút, đạt đỉnh sau 2 giờ và kéo dài 4 – 6 giờ.
Xem thêm : Gạch rơi vào chân khi đắp tường phòng lũ, người đàn ông cứng miệng không thể há to
Insulin tác dụng nhanh có ưu điểm là thời gian tác dụng ngắn và có tác dụng làm giảm lượng đường trong máu sau ăn mạnh. Nhược điểm là thời gian tác dụng ngắn nên phải tiêm nhiều lần trong ngày.
– Insulin tác dụng chậm: Dạng nhũ tương, chỉ tiêm dưới da. Insulin bắt đầu có tác dụng sau 1 giờ tiêm, đạt đỉnh sau 8 – 10 giờ và kéo dài 12 – 20 giờ.
– Insulin hỗn hợp: Là loại insulin được pha trộn hai loại insulin là insulin tác dụng nhanh và insulin tác dụng trung gian theo một tỷ lệ nhất định.
Loại hỗn hợp có ưu điểm là có hai tác dụng cùng một lúc: giảm lượng đường trong máu sau ăn ngay lập tức do insulin tác dụng nhanh và tác dụng lâu dài do insulin tác dụng trung gian.
– Insulin tác dụng kéo dài như: Insulin glargine là insulin đồng phân có tác dụng kéo dài 24 giờ, được hấp thu đều đặn, hầu như không có tác dụng đỉnh nên tốt hơn nên dùng làm insulin nền, ít gây hạ đường huyết.
Cách sử dụng insulin và dụng cụ tiêm đúng cách
Bệnh nhân có thể cần sử dụng nhiều loại insulin trong một ngày. Do đó, điều quan trọng là phải biết loại insulin nào và loại ống tiêm nào để tránh tiêm nhầm loại.
Cần phân biệt giữa dạng thuốc và dụng cụ tiêm:
– Dạng lọ insulin sử dụng ống tiêm insulin (syringe): Nồng độ insulin dựa trên số đơn vị trong 1ml. Loại 40 đơn vị insulin/1ml chứa trong lọ 10ml (400 đơn vị insulin/lọ). Loại 100 đơn vị insulin/1ml chứa trong lọ 10ml (1000 đơn vị insulin/lọ).
Nếu sử dụng insulin 100 đơn vị/1ml, hãy sử dụng ống tiêm 0,3ml (có 30 vạch trên ống tiêm); 0,5ml (có 50 vạch trên ống tiêm). Trong các ống tiêm này, 1 vạch trên ống tiêm tương ứng với 1 đơn vị insulin.
Nếu sử dụng insulin 40 đơn vị/1ml, hãy sử dụng ống tiêm 1ml (có 80 vạch trên thân ống tiêm, 2 vạch bằng 1 đơn vị insulin) hoặc sử dụng loại 1ml có 40 vạch trên thân ống tiêm (1 vạch bằng 1 đơn vị insulin). Ống tiêm 40 đơn vị thường có nắp màu đỏ.
– Bút tiêm insulin: 1ml chứa 100 đơn vị insulin trong ống 3ml (300 đơn vị insulin/ống). Do đó, khi sử dụng, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để mua đúng loại ống tiêm phù hợp với lọ insulin để tránh tiêm nhầm liều thuốc.
Xem thêm : Bác sĩ của Trung tâm tiêm chủng FPT Long Châu cấp cứu thành công bé gái bị hóc dị vật
Bệnh nhân cần sử dụng đúng loại insulin và đúng kim tiêm.
Lưu ý khi sử dụng insulin
Khi sử dụng insulin, bệnh nhân cần lưu ý:
Không tập thể dục trước khi ăn và chỉ tập thể dục sau khi ăn theo chỉ dẫn của bác sĩ. Ngoài ra, không nên tập thể dục trước khi đi ngủ vì có thể là điều kiện thuận lợi gây hạ đường huyết vào ban đêm, đặc biệt đối với những bệnh nhân có nhiều bệnh đi kèm.
Kiểm tra lượng đường trong máu trước, trong và sau khi tập thể dục. Nếu lượng đường trong máu tăng hoặc giảm vượt quá mức an toàn, hãy liên hệ với bác sĩ ngay lập tức.
Thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa để sử dụng insulin. Insulin được kê đơn cho tất cả bệnh nhân tiểu đường loại 1 và đối với bệnh nhân tiểu đường loại 2, chỉ nên sử dụng khi được bác sĩ chuyên khoa kê đơn. Không bao giờ sử dụng sai liều hoặc tự ý dùng hoặc ngừng dùng thuốc.
Insulin nên được bảo quản trong tủ lạnh, nhưng không được đông lạnh. Tránh bảo quản insulin ở nơi có nhiệt độ cao và ánh sáng mạnh vì có thể làm hỏng insulin.
Ngoài insulin, bệnh nhân có thể cần dùng thêm các loại thuốc khác, đặc biệt đối với những bệnh nhân mắc các bệnh lý khác như huyết áp cao, lipid máu cao, bệnh thận, v.v. Việc sử dụng thuốc phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ.
Tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc hoặc dùng thuốc đông y, thuốc y học cổ truyền theo chỉ định khi chưa có sự tư vấn của bác sĩ chuyên khoa.
Kết hợp chế độ ăn uống và tập thể dục là phương pháp điều trị bệnh tiểu đường không thể thiếu để duy trì lượng đường trong máu ở mức an toàn.
Kiểm tra lượng đường trong máu hàng ngày bằng xét nghiệm glucose mao mạch. Bạn nên ghi lại quá trình tự theo dõi lượng đường trong máu hàng ngày của mình vào sổ tay để bác sĩ xem lại trong lần khám tiếp theo.
Trong quá trình tự theo dõi, nếu có bất kỳ điều gì bất thường xảy ra, bệnh nhân nên liên hệ với bác sĩ càng sớm càng tốt để xác định nguyên nhân và có phương pháp điều trị phù hợp.
https://giadinh.suckhoedoisong.vn/luu-y-su-dung-insulin-dieu-tri-dai-thao-duong-172240910143313562.htm
Nguồn: https://truonglehongphong.edu.vn
Danh mục: Cẩm nang
