Kiến nghị bỏ tiêu chí về tỷ lệ thôi học vì lo trường ĐH sẽ chạy theo thành tích

Thông tư số 01/2024/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định về Chuẩn mực cơ sở giáo dục đại học có hiệu lực kể từ ngày 22 tháng 3 năm 2024.

Một số ý kiến ​​cho rằng, việc quy định tiêu chí 5.2 về “Tỷ lệ lưu ban, xác định bằng tỷ lệ sinh viên chưa tốt nghiệp nhưng không tiếp tục học hằng năm không cao hơn 10% và đối với sinh viên năm thứ nhất không cao hơn 15%” có thể dẫn đến tình trạng các trường chạy theo thành tích, giữ những sinh viên không đủ điều kiện tiếp tục học (như nợ nhiều tín chỉ, điểm trung bình mỗi học kỳ dưới 1,…) để đáp ứng tiêu chí 5.2 nhưng thực chất không đảm bảo chất lượng giáo dục.

Bạn đang xem: Kiến nghị bỏ tiêu chí về tỷ lệ thôi học vì lo trường ĐH sẽ chạy theo thành tích

Không thể “giao phó” cho nhà trường thực hiện quy định về tỷ lệ bỏ học.

Trao đổi với phóng viên Tạp chí Giáo dục điện tử Việt Nam, TS Lê Viết Khuyến – nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học (Bộ Giáo dục và Đào tạo), hiện là Phó Chủ tịch Hiệp hội các trường đại học, cao đẳng Việt Nam, cho rằng cần xem xét lại quy định về tiêu chí 5.2 về tỷ lệ bỏ học.

TS Lê Viết Khuyến. (Ảnh: Mộc Trà)

Về nguyên tắc, quy định “chuẩn” là điều kiện tối thiểu mà các cơ sở giáo dục phải đạt được để đảm bảo chất lượng. Tuy nhiên, việc một trường đại học có nhiều hay ít sinh viên bỏ học không đánh giá được chất lượng của cơ sở giáo dục đó vì có nhiều lý do chủ quan và khách quan khiến sinh viên bỏ học (như năng lực của sinh viên, chọn ngành không phù hợp với sở thích, điều kiện giảng dạy và học tập của trường không được cam kết, v.v.).

“Mặc dù Thông tư số 01 chỉ có hiệu lực từ tháng 3/2024, nhưng khi áp dụng vào thực tế, bất kỳ tiêu chí, tiêu chuẩn nào có nguy cơ dẫn đến tiêu cực, bệnh thành tích đều phải được sửa đổi ngay, không nên chờ vài năm để quy định được thực hiện rồi mới sửa đổi”, TS Lê Viết Khuyến cho biết.

Trao đổi về vấn đề này, GS, TSKH Đặng Ứng Văn – nguyên Phó Chủ tịch Hội đồng Khoa học Văn phòng Chính phủ cho rằng, việc kiểm soát tỷ lệ bỏ học hằng năm không quá 10% cũng là khó khăn đối với nhiều cơ sở giáo dục. Do đó, tiêu chí 5.2 có khả năng gây ra tình trạng các trường đại học chạy theo thành tích.

Giáo sư, Tiến sĩ khoa học Đặng Ứng Văn. (Ảnh: Website Học viện Ngân hàng)

Theo ông Văn, nguyên nhân khiến sinh viên bỏ học chủ yếu là do nhu cầu chuyển ngành nên muốn chuyển trường chứ không phải do trường dạy kém hay không đảm bảo chất lượng. Ngoài ra, sự phù hợp về năng lực, nguyện vọng và biến động của thị trường lao động cũng là những yếu tố tác động đến việc sinh viên chuyển ngành sau năm thứ nhất, năm thứ hai đại học. Phải chăng khi xây dựng quy định về tiêu chí 5.2, ban soạn thảo đã không tính đến các yếu tố trên?

Ông Văn cũng chia sẻ, tỷ lệ bỏ học có tác động lớn đến nhà trường nhưng chưa phản ánh đầy đủ chất lượng đào tạo của cơ sở đào tạo. Chưa kể, nếu điều chỉnh tiêu chí 5.2 để tăng tỷ lệ bỏ học hằng năm từ 10% lên bất kỳ mức nào thì vẫn sẽ gây áp lực cho nhà trường, nhất là trước những biến động của thị trường lao động và sự lựa chọn nghề nghiệp của sinh viên – “điều này hoàn toàn nằm ngoài “tầm với” của nhà trường”, ông Văn cho hay.

Do đó, nguyên Phó Chủ tịch Hội đồng Khoa học Văn phòng Chính phủ cho rằng, cần bỏ tiêu chí tỷ lệ bỏ học; cần có hướng dẫn thực hiện Thông tư số 01, trong đó quy định rõ mức độ yêu cầu của tiêu chí 5.2.

Ngoài ra, không thể “bỏ mặc” nhà trường thực hiện quy định về tỷ lệ bỏ học. Do đó, về mặt quản lý vĩ mô, cần cung cấp thông tin dự báo biến động nguồn nhân lực quốc gia theo thời gian để các trường có thêm kênh thông tin khi mở ngành tuyển sinh, tránh tình trạng mở ngành ồ ạt, thu hút nhiều sinh viên nhưng cũng có tỷ lệ bỏ học cao. Hơn nữa, khi biết được dự báo về nguồn nhân lực, sinh viên cũng sẽ cân nhắc kỹ trước khi chọn ngành, giảm tình trạng bỏ học vì cảm thấy không phù hợp.

Hãy quan tâm đến người học thay vì cố gắng gian lận và che giấu tỷ lệ bỏ học cao

Chia sẻ với phóng viên, TS Nguyễn Đức Nghĩa – nguyên Phó Hiệu trưởng Đại học Quốc gia TP.HCM bày tỏ quan điểm, trước khi ban hành quy định về tiêu chí 5.2 về tỷ lệ bỏ học, Bộ GD-ĐT đã căn cứ vào tình hình hoạt động thực tế của hầu hết các trường đại học trong nhiều năm qua. Thông tư số 01 chỉ có hiệu lực vào năm 2024 nên cần để các trường triển khai quy định, sau đó đánh giá, điều chỉnh cho phù hợp.

Xem thêm : Hết năm 2025, quận Thanh Xuân sẽ có 42/45 trường công lập đạt chuẩn quốc gia

TS Nguyễn Đức Nghĩa – nguyên Phó Giám đốc Đại học Quốc gia TP.HCM. Ảnh: NVCC.

Ông Nghĩa cũng chia sẻ, thực tế, tỷ lệ sinh viên bỏ học hằng năm tại nhiều cơ sở giáo dục đại học (nhất là các trường đại học trong nước) đều vượt quá 10%, riêng sinh viên năm thứ nhất cao hơn 15%.

Trước nguy cơ triển khai tiêu chí 5.2 có thể dẫn đến tình trạng các trường chạy theo thành tích, giữ chân những sinh viên không đủ tiêu chuẩn để tiếp tục học, ông Nghĩa cho biết, về quản lý đào tạo, các cơ sở giáo dục đại học hiện đã có hệ thống phần mềm quản lý sinh viên. Do đó, việc theo dõi tình trạng sinh viên có dấu hiệu bỏ học, bỏ học, không đóng học phí… không còn khó khăn như trước.

“Khi cơ quan có thẩm quyền tiến hành thanh tra, các trường không thể che giấu việc giữ lại sinh viên không đạt chuẩn để duy trì số lượng và tỷ lệ bỏ học dưới 10% hằng năm. Bởi, chỉ cần so sánh số lượng sinh viên ghi danh trên phần mềm quản lý và mức học phí tương ứng, chúng ta có thể biết được trường có giữ lại sinh viên không đạt chuẩn hay không”, ông Nghĩa chia sẻ.

Nguyên Phó Hiệu trưởng Đại học Quốc gia TP.HCM cho biết, về công tác quản lý nhà nước, trong quá trình thanh tra, nhà trường thậm chí còn kiểm tra ngẫu nhiên danh sách sinh viên đang theo học để biết sinh viên đã đăng ký tín chỉ và đóng học phí hay chưa. Từ đó, nếu sinh viên có tên trong danh sách lớp, đã đăng ký học nhưng không đóng học phí đúng hạn thì tức là sinh viên đó là sinh viên ảo và nhà trường không trung thực trong việc thực hiện quy định về tỷ lệ sinh viên bỏ học.

Đối với các cơ sở giáo dục, theo quy định, các trường đại học có nguy cơ không đạt tỷ lệ bỏ học, thậm chí vượt chuẩn thì phải có nhiều biện pháp chăm lo cho sinh viên thay vì cố tình gian lận, che giấu số lượng và tỷ lệ bỏ học cao. Để làm được điều này, các trường cần nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng của sinh viên ngay từ đầu để tìm hướng giải quyết. Trong trường hợp sinh viên bỏ học do khó khăn về tài chính, các trường cũng cần có biện pháp hỗ trợ để động viên các em tiếp tục học tập; đối với sinh viên bỏ học do chọn ngành học không phù hợp, các trường có thể tư vấn cho các em chuyển ngành học.

Ngày 22 tháng 3 năm 2024, Thông tư số 01/2024/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo về Chuẩn cơ sở giáo dục đại học có hiệu lực. Thông tư bao gồm 6 chuẩn và 20 tiêu chí. Trong đó, chuẩn 5 bao gồm 5 tiêu chí, quy định về tuyển sinh và đào tạo, yêu cầu các cơ sở giáo dục đại học phải duy trì chất lượng và hiệu quả trong tuyển sinh, đào tạo và hỗ trợ người học.

Ngọc Mai

https://giaoduc.net.vn/kien-nghi-bo-tieu-chi-ve-ty-le-thoi-hoc-vi-lo-truong-dh-se-chay-theo-thanh-tich-post245069.gd

Nguồn: https://truonglehongphong.edu.vn
Danh mục: Giáo Dục