Isoamyl axetat có mùi gì? Công thức hoá học và tính chất đặc trưng

Chu Văn An

Isoamyl axetat hay còn gọi là dầu chuối là một hợp chất este được làm từ rượu isoamyl và axit axetic. Chất này được sử dụng phổ biến trong công nghệ thực phẩm vì có mùi chuối đặc trưng. Để hiểu rõ hơn về Isoamyl axetat và các tính chất của nó, chúng ta cùng nhau tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

1. Isoamyl axetat là gì? Mùi gì? Công thức cấu tạo?

Isoamyl axetat là một hợp chất hữu cơ este, tồn tại dưới dạng chất lỏng không màu, không tan trong nước nhưng tan trong dung môi hữu cơ.

Nó còn được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau như: Isopentyl acetate, dầu chuối, isopentyl ethanoate, tinh dầu lê, 3-methylbutyl acetate, 3-methylbutyl ethanoate…

Danh pháp IUPAC là 3-methylbut-1-yl ethanoate.

Công thức hóa học: C7H14O2 hoặc CH3COOCH2-CH2-CH(CH3)2.

Isoamyl axetat là gì?

Chất này được sử dụng làm hương liệu trong thực phẩm và trong quá trình tổng hợp các hóa chất khác.

Trong tự nhiên, Isoamyl axetat có thể được chiết xuất từ ​​cây chuối hoặc tổng hợp hoặc ong mật cũng có thể thải ra hợp chất này.

2. Tính chất đặc trưng của Isoamyl axetat

2.1. Tính chất vật lý

– Ngoại quan: Tồn tại dưới dạng chất lỏng không màu, có mùi thơm nồng như mùi chuối, mùi lê.

– Trọng lượng phân tử: 130,19g/mol.

– Khối lượng riêng: 0,876 g/cm3.

– Nhiệt độ nóng chảy: -78 độ C tương đương 195K hoặc -108 độ F.

– Nhiệt độ sôi: 142 độ C tương ứng với 415K hoặc 288 độ F.

– Điểm chớp cháy: 25 độ C.

– Độ hòa tan:

+ Khó tan trong nước.

+ Hòa tan tốt trong dung môi hữu cơ.

2.2. Tính chất hóa học

Isoamyl axetat thể hiện các tính chất đặc trưng của este, bao gồm:

– Tham gia phản ứng xà phòng hóa:

CH3COOCH2-CH2-CH(CH3)2 + NaOH → CH3COONa + HO-CH2-CH2-CH(CH3)2

– Thủy phân trong môi trường axit (H2SO4): Sản phẩm tạo thành là muối axit axetic và rượu được biểu diễn theo phương trình sau:

CH3COOCH2-CH2-CH(CH3)2 + H20 → CH3COOH + HO-CH2-CH2-CH(CH3)2

– Tham gia phản ứng cháy: Đốt cháy hoàn toàn sản phẩm sẽ là khí CO2 và nước.

C7H14O2 + O2 → CO2 + H20

3. Điều chế/sản xuất Isoamyl axetat như thế nào?

Isoamyl axetat thường được hình thành từ phản ứng este hóa Fischer giữa rượu isoamyl và axit axetic băng, với chất xúc tác là axit, đặc biệt là axit sunfuric. Ngoài ra nhựa trao đổi ion axit còn được dùng làm chất xúc tác. Phản ứng diễn ra như sau:

(CH3)2CH-CH2-CH2-OH + CH3COOH → CH3COOCH2-CH2-CH(CH3)2 + H20

Ngoài ra, chúng ta có thể thu được dầu chuối một cách tự nhiên bằng cách chiết xuất từ ​​cây chuối hoặc từ ong mật.

4. Ứng dụng của Isoamyl axetat trong đời sống là gì?

– Do có mùi thơm chuối đặc trưng nên Isoamyl axetat được sử dụng phổ biến trong công nghiệp thực phẩm làm chất tạo hương liệu. Nó thường được thêm vào các món ngọt để món ăn thêm thơm ngon, hấp dẫn. Dầu lê thường là dung dịch isoamyl axetat trong etanol được sử dụng làm hương liệu nhân tạo.

Isoamyl axetat mang đến cho thực phẩm hương vị chuối đặc trưng

– Công nghiệp sơn: Hóa chất này được dùng làm dung môi cho vecni và sơn mài nitrocellulose. Đồng thời, nó còn được dùng làm pheromone cho đàn ong mật đến một địa điểm nhỏ. Đây là dung môi và chất mang cho các vật liệu như nitrocellulose.

– Vì có mùi hưng phấn nồng nặc, ít độc hại nên chất này được dùng làm nguyên liệu để kiểm tra tính hiệu quả của các loại mặt nạ chống độc hoặc mặt nạ phòng độc.

5. Isoamyl axetat có độc không? Những lưu ý khi sử dụng và bảo quản?

Isoamyl axetat được đánh giá là chất có độc tính thấp, an toàn cho người sử dụng ở nồng độ khuyến cáo. Tuy nhiên, không nên lạm dụng chúng làm hương liệu để tạo mùi trong thực phẩm. Bởi khi dầu chuối đi vào cơ thể sẽ không phản ứng ngay mà sẽ tích tụ ở gan rồi đào thải từ từ. Nếu cơ thể dung nạp quá nhiều sẽ tích tụ ở gan và không thể đào thải ra ngoài. Nếu tích tụ lâu ngày sẽ gây ung thư. Vì vậy, GS.TS Bùi Minh Đức – Chuyên gia dinh dưỡng và độc chất an toàn thực phẩm đã khuyến cáo người tiêu dùng không nên lạm dụng dầu chuối.

Đừng lạm dụng dầu chuối trong việc tạo hương liệu thực phẩm

Các chuyên gia nhận thấy dầu chuối độc hại vì người ta không sử dụng dung môi và thực phẩm nguyên chất để pha loãng. Bởi những loại này có giá thành rất cao và thường phải nhập từ nước ngoài về. Vì vậy, người ta sẽ sản xuất các dẫn xuất rẻ tiền để điều chế dầu chuối. Sử dụng dầu chuối không rõ nguồn gốc có thể gây bất lợi cho sức khỏe người tiêu dùng.

Lưu ý khi bảo quản: Để nơi khô ráo, thoáng mát, tránh nơi có ánh nắng mặt trời. Tránh để nơi ẩm ướt để tránh vi khuẩn, nấm mốc xâm nhập.

6. Mua Isoamyl axetat ở đâu uy tín, chất lượng?

Isoamyl axetat là chất thông dụng nên có rất nhiều đơn vị phân phối sản phẩm này. Tuy nhiên, chất lượng không thể được kiểm soát hoàn toàn. Nếu khách hàng không muốn lo lắng về chất lượng và giá thành sản phẩm thì hãy lựa chọn Labvietchem. Với tiêu chí “Vì khách hàng”, chúng tôi luôn không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm và đảm bảo giá cả tốt nhất cho khách hàng. Bên cạnh đó, đội ngũ chuyên gia của chúng tôi vô cùng nhiệt tình, sẵn sàng hỗ trợ khách hàng 24/7.

Nếu bạn có nhu cầu mua hóa chất, thiết bị, dụng cụ thí nghiệm hoặc cần tư vấn về lắp đặt, sửa chữa, bảo trì, thiết bị phòng thí nghiệm vui lòng liên hệ ngay với LabTrường Lê Hồng Phong qua số hottline 0826 020 020 để được tư vấn.

Trên đây là thông tin về hóa chất Isoamyl axetat? Mùi gì? Công thức hóa học và ứng dụng của nó trong đời sống? Mong độc giả hiểu rõ hơn về hóa chất này.