Hồ tinh bột là gì? Nhỏ iot vào hồ tinh bột gây ra hiện tượng gì?

Chu Văn An

Bột nhão tinh bột được hình thành bằng cách đun nóng tinh bột và nước, tạo ra dung dịch keo màu trắng đục. Hiện tượng gì sẽ xảy ra khi thêm iốt vào hồ tinh bột? Làm thế nào để làm tinh bột? Hãy cùng LabTrường Lê Hồng Phong khám phá tinh bột qua bài viết dưới đây.

1. Tinh bột là gì?

Tinh bột là chất rắn, thường tồn tại ở dạng bột vô định hình, màu trắng, không tan hoàn toàn trong nước lạnh.

Khi gặp nước nóng, hạt tinh bột hút nước và trương nở tạo thành dung dịch keo gọi là hồ tinh bột.

Hình 1: Bột tinh bột

Tinh bột hòa tan có công thức hóa học (C6H10O5)n, liên kết với nhau bằng liên kết glucosidic. Đây là một loại polysacarit carbohydrate có chứa hỗn hợp amyloza và amylopectin, tỷ lệ amyloza và amylopectin có thể thay đổi tùy theo loại tinh bột. Thông thường, tỷ lệ này là từ 20:80 đến 30:70.

2. Điều gì xảy ra khi thêm iốt vào tinh bột?

Bột nhão tinh bột có phản ứng màu xanh tím đặc trưng với iốt, thường dùng để nhận biết tinh bột. Các bước tiến hành thí nghiệm cụ thể như sau:

– Cho vào ống nghiệm khoảng 1-2ml hồ tinh bột.

– Nhỏ vài giọt dung dịch iot vào ống nghiệm

– Đun nóng ống nghiệm rồi để nguội dung dịch.

Quan sát phản ứng giữa iot và tinh bột, ta sẽ thấy:

– Ban đầu dung dịch có màu xanh khi nhỏ dung dịch iod vào hồ tinh bột.

– Khi đó dung dịch sẽ mất màu khi đun nóng.

– Khi nguội, dung dịch sẽ chuyển sang màu xanh trở lại.

Hình 2: Bột tinh bột chuyển sang màu xanh khi thêm iốt

Hiện tượng tinh bột hấp thụ iod được giải thích như sau: Phân tử tinh bột đã hấp thụ iod tạo thành dung dịch màu xanh. Sau khi đun nóng, iốt sẽ thoát ra khỏi phân tử tinh bột và mất màu xanh tím. Nhưng khi nguội đi, iốt sẽ được hấp thụ trở lại và tiếp tục tạo cho dung dịch có màu xanh tím đặc trưng.

3. Cách làm bột nhão

Cách làm bột nhão rất đơn giản, chỉ cần hòa tan tinh bột vào nước nóng với tỷ lệ thích hợp tùy theo mục đích sử dụng là chúng ta sẽ có được bột nhão. Tham khảo quy trình làm bột nhão cơ bản dưới đây:

– Bước 1: Chuẩn bị nguyên liệu gồm tinh bột (2-3 thìa cà phê) và 1 lít nước.

– Bước 2: Hòa tan tinh bột vào cốc nước lạnh.

– Bước 3: Đun sôi phần nước còn lại trong nồi.

– Bước 4: Khi nước sôi, đổ từ từ chén tinh bột đã pha với nước lạnh vào nồi, khuấy đều.

– Bước 5: Đun sôi hỗn hợp trên lửa nhỏ, vừa khuấy vừa khuấy cho đến khi hỗn hợp đặc lại.

– Bước 6: Để hỗn hợp nguội rồi sử dụng.

Sau khi hình thành, tinh bột có thời gian bảo quản không quá 3 ngày.

4. Ứng dụng hồ tinh bột

– Tinh bột được sử dụng rộng rãi trong sản xuất bánh kẹo, đồ hộp và nhiều loại thực phẩm khác làm chất phụ gia.

Hình 3: Bột tinh bột làm phụ gia sản xuất bánh kẹo

– Công dụng chính của tinh bột là tăng độ bám dính. Vì vậy, nó được sử dụng trong sản xuất chất kết dính cho gỗ, sơn, bê tông, đất sét và nhiều loại vật liệu xây dựng khác.

– Đối với ngành dược phẩm và mỹ phẩm: Tham gia làm tá dược trong các loại kem, mỹ phẩm, xà phòng, sản phẩm làm trắng và trang điểm.

– Trong quá trình sản xuất giấy, đây là nguyên liệu không thể thiếu, trong đó có giấy không tro và tã lót cho trẻ em.

– Ngoài ra, nó còn có những ứng dụng quan trọng trong ngành khai thác mỏ và dầu khí.

Hy vọng những kiến ​​thức chúng tôi chia sẻ ở trên sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về tinh bột và những ứng dụng của nó trong cuộc sống.

>> Xem thêm: Tinh bột và ứng dụng công nghiệp