Hiện tượng biển phát sáng là gì? Top địa điểm chiêm ngưỡng vẻ đẹp kỳ diệu này

Chu Văn An

Biển phát sáng là một trong những kỳ quan thiên nhiên kỳ thú, thu hút hàng triệu khách du lịch trên thế giới. Hiện tượng này không chỉ gợi lên sự tò mò về vẻ đẹp huyền bí của đại dương mà còn mang lại nhiều giá trị khoa học và môi trường. Những vệt sáng xanh rực rỡ như những ngôi sao trải dài trên mặt nước đã biến nhiều bãi biển trở thành điểm đến mơ ước của những người yêu thiên nhiên và thám hiểm.

1. Biển phát sáng là gì?

Phát quang sinh học biển, còn được gọi là “chuyến bay phát quang sinh học”, là hiện tượng ánh sáng được tạo ra bởi các sinh vật biển, chủ yếu là sinh vật phù du. Đây là kết quả của một phản ứng hóa học xảy ra trong cơ thể các loài này, giúp chúng phát ra ánh sáng khi bị kích thích bởi dòng nước hoặc tác động của môi trường.

Khác với hiện tượng cực quang trên bầu trời, biển phát sáng diễn ra trực tiếp trên mặt nước và được sự sống tạo ra, tạo nên vẻ đẹp huyền bí nhưng rất tự nhiên.

2. Nguyên nhân biển phát sáng

Hiện tượng biển phát sáng bắt nguồn từ quá trình phát quang sinh học. Quá trình này xảy ra khi các sinh vật biển, đặc biệt là tảo hai roi,

Hiện nay, khả năng phát quang của loài tảo phù du này vẫn chưa được giải thích đầy đủ. Tuy nhiên, những nghiên cứu gần đây đã phát hiện ra một chất đặc biệt nằm trên màng tế bào của chúng. Chất này có độ nhạy cao với tín hiệu điện và phản ứng sinh hóa độc đáo, được cho là nguyên nhân chính gây ra hiện tượng phát quang. Các nhà khoa học tại Đại học Rush, Chicago, khẳng định loài tảo này sở hữu đầy đủ các yếu tố cần thiết để kích hoạt ánh sáng. Cụ thể, chất này cho phép các proton tích điện dương di chuyển qua màng, tạo ra các xung điện lan truyền khắp tế bào. Quá trình này kích hoạt một loạt các phản ứng hóa học mà cuối cùng dẫn đến việc kích hoạt protein luciferase, từ đó tạo ra ánh sáng neon màu xanh rực rỡ.

Một số nguyên nhân chính bao gồm:

• Kích thích môi trường: Chuyển động sóng, dòng chảy hoặc va chạm với vật thể.
• Cơ chế tự vệ: Nhiều sinh vật biển phát sáng để tự vệ trước kẻ thù hoặc thu hút con mồi.
• Sự thay đổi hóa học tự nhiên: Các yếu tố như độ mặn, nhiệt độ, nồng độ oxy trong nước cũng ảnh hưởng đến khả năng phát sáng.

3. Sinh vật gắn liền với ánh sáng biển

Một số loài nổi bật tham gia hiện tượng biển phát sáng bao gồm:

• Rong biển phát sáng – dinoflagellate: Loài sinh vật phù du phổ biến nhất tạo ra ánh sáng trên mặt biển.
• Vi khuẩn phát quang sinh học: Loại vi khuẩn này thường sống cộng sinh trong cơ thể cá và động vật biển.
• Sứa biển phát sáng: Nhiều loại sứa có khả năng phát sáng nhờ các tế bào phát quang đặc biệt trên cơ thể.

4. Những bãi biển phát sáng nổi tiếng thế giới

4.1. Biển phát sáng ở Maldives

Đảo Vaadhoo: Đây là một trong những địa điểm nổi bật nhất ở Maldives để chiêm ngưỡng biển phát sáng. Bờ biển đảo Vaadhoo về đêm trở thành tấm gương phản chiếu ánh sáng huyền diệu, khiến nơi đây được mệnh danh là “Biển Sao”.

Đảo Mudhdhoo (Đảo Phát Sáng): Còn được gọi là Đảo Phát Sáng, Mudhdhoo cũng là một điểm đến lý tưởng khác. Đây là nơi bạn có thể tận hưởng hiện tượng biển phát sáng trong không gian yên tĩnh và thơ mộng.

Hiện tượng biển phát sáng ở Maldives thường xảy ra quanh năm nhưng rõ ràng nhất là từ tháng 7 đến tháng 2. Vào thời điểm này, điều kiện nhiệt độ và độ mặn của nước biển thuận lợi cho sinh vật phù du phát triển, nhất là sau những đêm tối, không trăng.

4.2. Biển rực sáng ở Campuchia

Campuchia không có nhiều địa điểm biển phát sáng lớn như Maldives hay Puerto Rico, nhưng có một số vùng biển nổi bật mà bạn có thể chiêm ngưỡng hiện tượng này:

Đảo Koh Rong: Nơi nổi tiếng nhất ở Campuchia để ngắm biển phát sáng. Nằm cách đất liền khoảng 25km, Koh Rong sở hữu những bãi biển hoang sơ và nước biển trong xanh, nơi diễn ra hiện tượng phát sáng rõ nét nhất.

Koh Rong Samloem: Là hòn đảo nhỏ hơn và yên tĩnh hơn Koh Rong, nơi đây còn cho phép bạn trải nghiệm hiện tượng biển phát sáng trong một không gian yên bình và ít bị xáo trộn bởi du lịch đại chúng.

Thời điểm đẹp nhất để chiêm ngưỡng biển phát sáng là vào ban đêm, vào mùa khô (tháng 11 đến tháng 5): Đây là thời điểm nước biển trong xanh nhất, giúp dễ dàng nhìn thấy ánh sáng phát quang sinh học hơn.

4.3. Biển phát sáng ở Trung Quốc

Một số vùng biển ở Trung Quốc có hiện tượng phát sáng, thu hút sự quan tâm của khách du lịch và các nhà nghiên cứu:

Bờ biển Đông Sơn: Nằm ở tỉnh Phúc Kiến, bờ biển Đông Sơn là một trong những nơi ngắm biển rực rỡ đẹp nhất Trung Quốc. Khi màn đêm buông xuống, mặt nước ở đây tỏa ra ánh sáng xanh lấp lánh, tạo nên một bức tranh huyền ảo.

Vịnh Daya: Nằm ở tỉnh Quảng Đông, vịnh Daya là điểm đến lý tưởng để chiêm ngưỡng hiện tượng biển phát sáng. Đây cũng là nơi thường xuyên tổ chức các tour chèo thuyền đêm để du khách có thể trải nghiệm ánh sáng lung linh từ sinh vật phù du.

Đảo Nan Ao: Nằm ở tỉnh Quảng Đông, đảo Nan Ao nổi tiếng với nước biển trong xanh và cảnh quan hoang sơ. Biển rực sáng ở đây tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt cho những ai thích khám phá thiên nhiên về đêm.

Bờ biển thành phố Đông Dinh: Về đêm, tảo phát sáng xuất hiện dọc nhiều công trình đá ven biển ở thành phố Đông Dinh, Trung Quốc, tạo nên khung cảnh lung linh, mộng mơ. Du khách có thể tận hưởng trải nghiệm độc đáo bằng cách bơi lội trong làn nước phát sáng rực rỡ vào buổi tối.

Thời điểm quan sát tốt nhất là mùa hè và đầu mùa thu (tháng 5 – tháng 9): Thời tiết ấm áp, nước biển trong xanh là điều kiện lý tưởng để phiêu sinh vật phát triển mạnh.

4.4. Biển phát sáng ở Thái Lan

Bạn có thể chiêm ngưỡng hiện tượng thiên nhiên kỳ thú này tại:

Đảo Koh Phi Phi: Là một trong những hòn đảo đẹp nhất Thái Lan, Koh Phi Phi nổi tiếng với hiện tượng biển phát sáng. Về đêm, du khách có thể ngắm ánh đèn neon xanh lung linh từ các vịnh nhỏ hoặc tham gia các tour chèo thuyền kayak để khám phá vẻ đẹp huyền ảo này.

Đảo Koh Lanta: Nằm gần tỉnh Krabi, Koh Lanta không chỉ có những bãi biển hoang sơ mà còn là nơi lý tưởng để chiêm ngưỡng mặt biển rực sáng. Các tour du lịch ban đêm ở đây thường kết hợp lặn biển hoặc bơi lội trong làn nước phát quang.

Koh Samui và Koh Phangan: Nổi tiếng với lễ hội trăng tròn, hai hòn đảo này cũng là điểm đến tuyệt vời để chiêm ngưỡng biển phát sáng, đặc biệt là vào những đêm tối sau các sự kiện.

Thời điểm đẹp nhất: Từ tháng 11 đến tháng 4, khi nước biển trong xanh và thời tiết mát mẻ

4.5. Biển rực sáng ở Việt Nam

Đảo Phú Quốc (Kiên Giang): Bãi Khem và Bãi Sao: Đây là hai bãi biển nổi tiếng của Phú Quốc, nơi bạn có thể bắt gặp hiện tượng biển phát sáng trong đêm tối. Ánh sáng xanh neon từ sinh vật phù du tạo nên khung cảnh huyền ảo khó quên. Làng chài Hàm Ninh cũng là một trong những địa điểm lý tưởng để trải nghiệm biển rực sáng trong không gian yên bình, gần gũi với thiên nhiên.

Cù Lao Chàm (Quảng Nam): Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm không chỉ nổi tiếng với san hô mà còn là nơi bạn có thể chiêm ngưỡng hiện tượng phát sáng của biển. Sinh vật phù du ở đây phát sáng mạnh mẽ, đặc biệt vào những đêm hè không trăng.

Đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi): Vùng biển quanh đảo Lý Sơn là một địa điểm lý tưởng khác để khám phá hiện tượng biển phát sáng. Khách du lịch thường miêu tả khung cảnh này giống như một dải ngân hà dưới nước, đặc biệt hiện rõ vào những đêm tĩnh lặng.

Vịnh Nha Trang (Khánh Hòa): Là một trong những vịnh đẹp nhất thế giới, Nha Trang còn có những vùng biển rực sáng, đặc biệt là trên các đảo như Hòn Tằm hay Hòn Mun.

Đảo Nam Du (Kiên Giang): Quần đảo Nam Du với vẻ đẹp hoang sơ, nước biển trong vắt là điểm đến hấp dẫn để chiêm ngưỡng hiện tượng biển phát sáng. Du khách có thể bơi lội vào ban đêm hoặc chèo thuyền kayak để tận hưởng ánh sáng huyền diệu này.

Mùa hè và đầu thu (tháng 5 – 9): Nước biển trong, tạo điều kiện thuận lợi cho phiêu sinh vật phát triển mạnh.

5. Tác hại của biển phát sáng

Bên cạnh những lợi ích mang lại cho du lịch biển, biển phát sáng còn gây ra những tác hại sau:

Thiếu oxy trong nước: Sinh vật phù du phát triển quá mức tiêu tốn nhiều oxy, gây thiếu oxy cục bộ, khiến cá và sinh vật biển chết hàng loạt.

Sản sinh độc tố: Một số loài sinh vật phù du tiết ra độc tố nguy hiểm, ảnh hưởng đến động vật biển và sức khỏe con người khi tiêu thụ hải sản bị ô nhiễm.

Ô nhiễm nước biển: Sự phân hủy của sinh vật phù du gây ra mùi hôi thối và nước đục, ảnh hưởng đến hệ sinh thái biển.

Tác động về kinh tế: Ngành đánh bắt và du lịch biển bị ảnh hưởng nặng nề khi môi trường biển bị ô nhiễm.

Biển phát sáng là một trong những hiện tượng thiên nhiên kỳ thú, mang đến vẻ đẹp huyền bí và những trải nghiệm khó quên. Tuy nhiên, vẻ đẹp này cũng gắn liền với những tác động tiềm ẩn tới hệ sinh thái và con người nếu không được bảo vệ đúng cách. Hiểu được nguyên nhân, ý nghĩa sinh thái và tác hại tiềm tàng giúp chúng ta trân trọng và bảo tồn hiện tượng độc đáo này.