[Giải đáp] Vì sao nước biển lại có vị mặn?

Chu Văn An

Bạn có bao giờ thắc mắc: “Tại sao nước biển lại có vị mặn mà nước sông, nước suối lại có vị ngọt?”? Hãy cùng LabTrường Lê Hồng Phong đi tìm câu trả lời cho câu hỏi này qua bài viết dưới đây.

1. Tại sao nước biển có vị mặn?

Nồng độ muối chính là nguyên nhân khiến chúng ta cảm thấy nước biển sẽ có vị mặn hơn nước sông, suối, ao hồ. Trung bình, các đại dương trên Trái đất chứa khoảng 3,5% muối, tức là tổng cộng khoảng 50 triệu tỷ tấn muối.

Đặc biệt, nồng độ muối trong nước biển có thể tăng lên do sự bốc hơi của nước từ mặt biển dưới tác động của nhiệt độ cao từ mặt trời. Điều này khiến nước biển ngày càng mặn hơn.

Hình 1: Tại sao nước biển lại mặn?

2. Nước biển chứa những thành phần nào?

Nước biển có thành phần phức tạp, ngoài chứa các chất như muối, oxy, nitơ, carbon dioxide, nó còn bao gồm các chất hữu cơ có nguồn gốc từ thực vật và động vật. Trong đó, muối khoáng chiếm tỷ lệ lớn với khoảng 35 gam muối/lít nước biển, trong đó khoảng 77,8% là natri clorua hay còn gọi là muối ăn.

Hình 2: Thành phần trong nước biển

Mặc dù tỷ lệ muối trung bình trong nước biển là khoảng 3,5% nhưng điều này còn phụ thuộc vào mối tương quan giữa độ bốc hơi với lượng nước mưa, nước sông chảy từ lục địa ra biển.

Ngoài ra, độ mặn ở biển và đại dương thay đổi tùy theo vị trí địa lý. Ví dụ, độ mặn dọc theo xích đạo là 3,45%, trong khi ở vùng nhiệt đới là 3,68% và ở gần cực chỉ là 3,4%.

Do nồng độ muối cao nên nước biển có mật độ lớn hơn nước ngọt. Độ mặn càng cao thì mật độ nước biển càng lớn. Khi đạt đến một độ sâu nhất định, độ mặn trong nước biển ở mọi nơi đều có giá trị đồng đều, dẫn đến mật độ đồng đều.

3. Muối trong nước biển có từ đâu?

Các chuyên gia đã nghiên cứu và chỉ ra rằng muối trong nước biển đến từ nhiều nguồn khác nhau.

– Một phần muối có nguồn gốc từ trầm tích và đá dưới đáy biển.

– Các bộ phận khác có thể thoát ra khỏi miệng hố sâu dưới sóng.

– Phần lớn muối trong đại dương được cung cấp từ đất liền xung quanh biển.

Khi mưa rơi, nước hòa tan khoáng chất và muối từ đất và đá khô. Sau đó cuốn trôi chúng xuống sông. Mặc dù lượng muối trong nước sông ban đầu rất ít, chỉ bằng khoảng 1/200 lượng muối trong nước biển nhưng khi nước sông chảy ra biển, lượng muối này sẽ tích tụ, góp phần làm nước biển bị nhiễm mặn. Thống kê cho thấy, mỗi năm có khoảng 4 tỷ tấn muối từ các con sông chảy vào đại dương trên toàn thế giới khiến độ mặn của biển tăng lên.

Hình 3: Nguồn muối trong nước biển

4. Độ mặn của các đại dương có giống nhau không?

Theo các nhà nghiên cứu hải dương học, độ mặn của nước biển thay đổi theo nồng độ của các thành phần đặc biệt trong nước biển như magie, natri clorua và natri.

Có nhiều yếu tố khác nhau ảnh hưởng đến sự thay đổi độ mặn của nước biển bao gồm:

– Mức độ tan băng.

– Tốc độ bay hơi.

– Lượng nước chảy từ sông, suối, ao, hồ, lượng mưa, gió, tuyết, sóng biển và dòng hải lưu.

Hình 4: Băng tan ảnh hưởng đến nồng độ muối trong nước biển

Tất cả các yếu tố trên đều đóng vai trò quan trọng trong việc xác định sự khác biệt và thay đổi độ mặn của nước biển ở các khu vực trên toàn cầu.

Trên thực tế, độ mặn của nước biển không giống nhau. Ở các vùng cực, nước biển thường không mặn do băng tan làm giảm nồng độ muối trong nước. Ngược lại, ở những vùng nhiệt đới gần xích đạo, nơi có nhiệt độ cao, tốc độ bốc hơi của nước lớn hơn lượng mưa khiến nước biển ở đây mặn hơn.

Có nhiều bằng chứng cho thấy độ mặn của nước biển trên toàn cầu đang gia tăng, bao gồm nhiệt độ đại dương tăng và tốc độ bốc hơi ở một số khu vực như Đại Tây Dương. Hiện tượng này không chỉ làm tăng độ mặn của nước biển mà còn ảnh hưởng đến dòng hải lưu và sự lưu thông các chất dinh dưỡng quan trọng trong đại dương.

5. Nước biển có vị mặn, vậy tại sao nước sông, hồ lại có vị ngọt?

Giả thuyết giải thích cho câu hỏi này là nước sông còn chứa một lượng muối nhất định từ lòng đất, các vụ phun trào núi lửa bị nước mưa cuốn trôi xuống sông. Sau đó, lượng muối trong nước sông chảy ngược ra biển. Lượng muối còn lại không đủ để trung hòa với nước sông nên sẽ có vị ngọt.

Nước biển nhận muối từ nhiều nguồn khác nhau bao gồm các lớp đá trầm tích, núi lửa và một phần từ sông, hồ chảy ra biển. Vì vậy, nó lưu trữ nhiều muối hơn, khiến nước biển có vị mặn.

Bài viết trên giải thích cho bạn đọc lý do nước biển có vị mặn. Nếu có thắc mắc gì bạn có thể hỏi bên dưới phần bình luận của bài viết để đội ngũ chuyên gia của chúng tôi giải đáp ở các bài viết tiếp theo.