Formol trong thực phẩm tiềm ẩn nguy cơ gì?

Chu Văn An

Formol hay formaldehyde là loại hóa chất bị cấm sử dụng trong thực phẩm vì có thể gây tác hại cho sức khỏe. Nhưng vì lợi nhuận, một số cơ sở sử dụng chúng trong món phở để tránh bị ôi thiu,… Làm sao để phát hiện và tránh những thực phẩm này?

1. Formalin là gì?

Formol là một hợp chất hữu cơ có tên gọi quen thuộc khác là formaldehyde, có công thức hóa học HCHO. Nó tồn tại dưới dạng chất lỏng không màu, hăng, có mùi nồng, khó chịu. Nó có nhiều trong nước.

Người ta có thể tìm thấy chúng trong gỗ, táo, cà chua, khói thuốc lá,… Trong công nghiệp, đây là chất được sử dụng trong chế biến vecni, gỗ ép, sơn, nhựa,…

Formalin được tìm thấy ở đâu?

Chất này được nhà hóa học người Nga Aleksandr Butlerov phát hiện lần đầu tiên vào năm 1859 và đến năm 1867 được nhà khoa học Hoffman xác nhận lại.

2. Tác hại của Formol đối với sức khỏe con người

Theo trung tâm nghiên cứu, Formol có thể là chất gây hại cho cơ thể khi tiếp xúc, có khả năng gây ung thư. Các nghiên cứu gần đây cho thấy số người mắc bệnh và tử vong ngày càng tăng do sử dụng thực phẩm có chứa formalin.

Theo thống kê của Bệnh viện Ung bướu Trung ương, mỗi năm nước ta có thêm khoảng 150.000 ca mắc bệnh ung thư. Trong số này phải có tới 50.000 trường hợp ăn phải thực phẩm nhiễm độc, formalin.

Khi tiếp xúc trực tiếp với cơ thể con người qua đường hô hấp sẽ gây tổn thương cho mắt, mũi, hệ hô hấp, thanh quản. Trong trường hợp nghiêm trọng, nó có thể gây ra các tình trạng nguy hiểm sau:

– Hoại tử tế bào.

– Nôn ra máu, tiêu chảy, tiểu máu.

– Thở nhanh, gấp.

– Trụy tim mạch, đe dọa tính mạng.

Ở nồng độ dưới 2ppm vẫn nằm trong giới hạn an toàn cho con người. Nghiên cứu trên chuột cho thấy nồng độ 6 – 15ppm có thể gây ung thư mô. Ở nhiệt độ cao, độc tính của formalin cũng tăng lên. Nhưng với liều 30ml có thể gây chết người.

Formol là chất giúp giữ cho thực phẩm không bị ôi thiu nhưng lại là chất độc nguy hiểm. Khi vào cơ thể có thể gây ra triệu chứng chướng bụng, đầy bụng nhân tạo. Nếu tích tụ lâu ngày trong cơ thể sẽ làm tăng nguy cơ ung thư, gây kích ứng đường tiêu hóa, hệ hô hấp,…

Formol có thể gây hại cho đường tiêu hóa

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới và FAO, Formol bị nghiêm cấm sử dụng trong thực phẩm, được xếp vào nhóm độc C1. Đồng thời, Cục Tiêu chuẩn vệ sinh thực phẩm do Bộ Y tế ban hành có 230 chất phụ gia dùng cho thực phẩm, trong đó có 18 chất dùng để bảo quản nhưng formalin không được sử dụng trong danh mục này vì tiềm ẩn nguy cơ đối với sức khỏe. Trường hợp nó xuất hiện trong thực phẩm là do một số nhà chế biến đã bí mật cho thêm formalin vào để tránh bị ôi thiu, hư hỏng. Vì vậy, nếu phát hiện thực phẩm có chứa hóa chất formalin thì sản phẩm sẽ bị tiêu hủy ngay và xử lý theo quy định.

3. Cách nhận biết và tránh thực phẩm chứa Formol

Formol không mùi, không vị nên rất khó nhận biết. Bạn có thể dựa vào một số đặc điểm để giúp bạn tránh được những thực phẩm có chứa formalin. Chẳng hạn như:

– Cá: Khi bạn ấn nhẹ vào cá và cảm thấy mềm thì khả năng cao là loại cá này không chứa formalin. Tốt nhất nên mua cá khi nó còn tươi.

– Đậu phụ: Chọn loại đậu có bề mặt nhẵn, cứng tự nhiên. Ở một số nước châu Á, đặc biệt là Nhật Bản, người dân được khuyến khích ăn đậu phụ ở dạng lỏng.

– Mì: Chọn mì có màu sắc tự nhiên, không nên chọn mì nhuộm màu bắt mắt.

Vì formalin khó nhận biết nên người tiêu dùng nên cảnh giác với thực phẩm không rõ nguồn gốc. Khi thấy cá tươi và sáng khác thường thì không nên chọn vì đây có thể là dấu hiệu bất thường trong quá trình bảo quản.

Để đảm bảo an toàn, người dùng nên rửa kỹ thực phẩm dưới vòi nước chảy. Vì formaldehyde rất dễ tan trong nước nên chúng ta có thể loại bỏ được một phần hóa chất này.

Có thông tin cho rằng thực phẩm cũng bị nhiễm formalin khi nướng. Điều này có thực sự đúng không? Câu trả lời là có. Mặc dù formalin không được dùng để xử lý trực tiếp nhưng trong một số thực phẩm hun khói, chất này có thể được hình thành do quá trình đốt cháy không hoàn toàn một số chất hữu cơ trong than củi, củi. Tuy nhiên, người dùng cũng không nên quá lo sợ khi tiêu dùng sản phẩm này, bởi chỉ cần hàm lượng formalin nằm trong giới hạn cho phép sẽ không gây ra những ảnh hưởng xấu đến cơ thể.

Chúng ta có thể thấy formaldehyde có thể gây ra những tác động tiêu cực tới cơ thể. Để phòng ngừa và hạn chế ngộ độc formaldehyde, bạn nên chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa để đảm bảo an toàn sức khỏe cho bạn và gia đình.