Đimetyl xeton là gì? Công thức cấu tạo và tính chất đặc trưng

Dimethyl ketone là hợp chất thuộc nhóm ketone, có nhiều ứng dụng nổi bật trong công nghiệp. Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ đến bạn đọc thông tin về dung môi Dimethyl ketone là gì? Công thức cấu tạo? Tính chất và vai trò điển hình của nó trong công nghiệp.

1. Dimethyl ketone là gì?

Như chúng ta đã biết, Ketone là một hợp chất hữu cơ có cấu trúc phân tử chứa nhóm cacbon C=O gắn trực tiếp với hai gốc hydrocarbon có công thức chung R-CO-R’.

Dimethyl ketone là gì?

Dimethyl ketone là dạng ketone đơn giản nhất có công thức hóa học CH3-CO-CH3 hay còn gọi là axeton. Nó tồn tại dưới dạng chất lỏng, trong suốt, hòa tan tốt trong nước và dễ cháy.

Hợp chất này được sử dụng trong quá trình tổng hợp các chất hữu cơ khác và làm dung môi phân tích trong phòng thí nghiệm. Đồng thời, nó cũng là thành phần chính trong sơn móng tay.

2. Tính chất đặc trưng của Dimethyl ketone

2.1 Tính chất vật lý

– Cảm quan: Tồn tại ở dạng lỏng, không màu, trong suốt.

– Tỷ trọng: 0,791 g/cm3.

– Khối lượng mol: 58,04 g/mol.

– Nhiệt độ nóng chảy: -95 đến -93 độ C tương ứng với -139 đến -136 độ F hay 178-180 K.

– Nhiệt độ sôi: 56-57 độ C tương ứng 133-134 độ F hoặc 329 -330 K.

– Độ hòa tan: Hòa tan hoàn toàn trong nước.

– Độ axit pKa = 19,2.

– Mức cơ sở pKb= -5,2.

– Là dung môi dễ cháy.

2.2 Tính chất hóa học

Chứng tỏ tính chất đặc trưng của nhóm xeton, cụ thể:

– Phản ứng với hydro tạo thành rượu bậc hai:

R-CO-R’ + H2 → R-CHOH-R’

– Phản ứng với bisulfit tạo thành sản phẩm mới là muối kết tủa:

R-CO-R’ + NaHSO3 → R-COHSO3Na-R’

– Phản ứng với amin bậc một tạo thành amin bậc hai:

R-CO-R’ + NH2-R1 → R-CR’-NR1 + H2O

– Ngoài ra còn tham gia phản ứng oxi hóa khử và phản ứng khử H khi xúc tác là Niken, Platinum hoặc Lithium nhôm hydrua.

3. Tóm tắt các phương pháp điều chế Dimethyl ketone

Để sản xuất Dimethyl ketone, có nhiều phương pháp điều chế khác nhau như:

– Được điều chế trực tiếp hoặc gián tiếp từ Propene:

+ Có tới 83% axeton phải được sản xuất bằng phương pháp cumene. Nguyên lý của phương pháp này là alkyl hóa benzen bằng propen. Từ đó thu được sản phẩm cumene (isopropylbenzen), sản phẩm này tiếp tục bị oxy hóa để tạo thành Dimethyl ketone và phenol.

+ Phương pháp trực tiếp: Oxy hóa propene hydro tạo ra 2-propanol. Tiếp tục quá trình oxy hóa sẽ thu được Acetone (Dimethyl ketone).

+ Phương pháp gián tiếp: Dimethyl ketone là sản phẩm phụ của quá trình lên men. Do đó, nó cũng được sản xuất như một sản phẩm phụ của ngành chưng cất.

– Cách pha chế cũ:

+ Là sản phẩm của quá trình chưng cất axetat như canxi axetat trong phản ứng khử carboxyl.

Ca(CH3COO)2 → CaO + CO2↑ + (CH3)2CO

+ Ngoài ra còn được làm từ quá trình lên men axeton-etanol với vi khuẩn Clostridium acetobutylicum. Nhưng sau khi phương pháp trên được phát triển, có vẻ như phương pháp này không còn được sử dụng nữa.

4. Ứng dụng điển hình của Dimethyl ketone

4.1. Ngành công nghiệp

– (CH3)2CO là dung môi thông dụng dùng để tổng hợp một số loại sợi tổng hợp và nhựa.

(CH3)2CO làm dung môi cho quá trình tổng hợp chất xơ

– Dùng để pha loãng nhựa polyester, có trong chất tẩy rửa và dụng cụ vệ sinh.

– Dùng để làm sạch kim loại trước khi sơn và loại bỏ nhựa thông sau khi hàn.

– Dùng làm dung môi trong công nghiệp dược phẩm, sản xuất cồn biến tính, dung môi trong vận chuyển và bảo quản axetylen.

4.2. Tổng hợp các chất

Dimethyl ketone đóng vai trò là chất trung gian để tổng hợp các chất như:

– Tổng hợp metyl methacrylat.

– Este là sản phẩm thủy phân của dimethyl keton.

– Điều chế bisphenol A – thành phần của nhiều polyme.

4.3. Trong phòng thí nghiệm

Dùng làm dung môi trong các phản ứng hóa học và chiết xuất các chất. Nó được sử dụng để làm sạch dụng cụ thủy tinh trong phòng thí nghiệm.

Đóng vai trò duy trì nhiệt độ thấp cho các phản ứng hóa học.

4.3. Dược phẩm, mỹ phẩm

– Làm dung môi trong pha chế và sản xuất thuốc.

– Trong ngành chăm sóc sắc đẹp, chất này được tìm thấy trong kỹ thuật lột da hóa học, dùng kết hợp với cồn để lột da khô, hư tổn.

– Đây là thành phần chính trong tẩy sơn móng tay hay tẩy keo tóc giả, tẩy trang ria mép.

5. Những điều cần lưu ý khi sử dụng Dimethyl ketone

Đây là chất vô hại nhưng có thể biến thành chất có hại khi kết hợp với một số chất như hydro, cloroform. Vì vậy, trong quá trình sử dụng hãy lưu ý những điều sau:

– Sử dụng đồ bảo hộ khi tiếp xúc với các chất này.

Thiết bị bảo hộ khi tiếp xúc với Dimethyl ketone

– Tránh để ở nơi có nhiệt độ cao hoặc nguồn nhiệt vì có thể gây cháy nổ.

– Nắm vững kỹ năng sơ cứu để có thể xử lý kịp thời khi có sự cố xảy ra.

Bài viết trên cung cấp những thông tin tổng quát về hóa chất Dimethyl ketone. Hy vọng bạn đọc sẽ hiểu rõ hơn về những tính chất đặc trưng và ứng dụng quan trọng của hợp chất hóa học này. Ngoài ra, nếu bạn đang có nhu cầu về hóa chất cũng như dụng cụ, thiết bị phòng thí nghiệm vui lòng tham khảo sản phẩm qua website labvietchem.com.vn hoặc liên hệ hotline: 0826 020 020 để được tư vấn.