Chloroform (CHCl3) là gì? Chloroform có độc không?

Chu Văn An

Cloroform có công thức hóa học CHCl3, là dung môi được sử dụng rộng rãi trong phòng thí nghiệm và công nghiệp. Vậy nó có độc không? Làm thế nào để điều tiết? Có những ứng dụng gì trong cuộc sống?

1. Cloroform (CHCl3) là gì?

– Công thức hóa học: CHCl3.

– Tên gọi khác: Methyl trichloride, Methane trichloride, Methyl trichloride, Methenyl trichloride…

– Cloroform là chất lỏng, không màu, dễ bay hơi, có mùi đặc trưng, ​​thuộc nhóm trihalomethane. Trước đây, nó được sử dụng làm thuốc gây mê dạng hít trong khi phẫu thuật nhưng không còn được sử dụng nữa. Hiện nay nó được sử dụng rộng rãi làm dung môi trong công nghiệp.

2. Tính chất đặc trưng của cloroform

– Trạng thái: Dạng lỏng, trong suốt, không màu.

– Khối lượng phân tử: 119,378 g/mol.

– Mật độ: 1,48g/cm³.

– Tỷ trọng: 1,564 g/cm3 (20°C); 1,361 g/cm3 ở 25°C; 1,394 g/cm3 ở 60°C.

– Điểm nóng chảy: -63,47°C.

– Điểm sôi 61,12°C, phân hủy ở nhiệt độ cao khoảng 450°C.

– Độ axit (pKa): 15,7 (20°C).

– Độ hòa tan:

+ Tan trong nước: 0,8 g/100 ml ở 20°C

+ Hòa tan trong benzen, axeton, etanol, acetaldehyde.

+ Có thể trộn với diethyl ete, dầu, rượu,…

– Rất dễ bay hơi ở nhiệt độ phòng.

– Không cháy trong không khí nhưng khi hòa lẫn với các chất thì nguy cơ cháy cao hơn.

Tính chất nổi bật của Chloroform

3. Tóm tắt các phương pháp điều chế Chloroform

3.1. quy mô công nghiệp

Ở quy mô công nghiệp, Chloroform được sản xuất bằng cách đun nóng hỗn hợp clo và metan ở điều kiện nhiệt độ 400-500°C. Phản ứng halogen hóa gốc tự do xảy ra, dần dần chuyển đổi các tiền chất này thành hợp chất clo hóa theo trình tự phản ứng sau:

CH4 + Cl2 → CH3Cl + HCl

CH3Cl + Cl2 → CH2Cl2 + HCl

CH2Cl2 + Cl2 → CHCl3 + HCl

Sau đó, phản ứng clo hóa tiếp tục. Cloroform sẽ chuyển thành CCl4:

CHCl3 + Cl2 → CCl4 + HCl

Kết thúc phản ứng sẽ thu được hỗn hợp các chất bao gồm: Cloromethane, Dichloromethane, Chloroform và Carbon tetrachloride. Dựa vào nhiệt độ sôi của từng chất và tách chúng ra bằng phương pháp chưng cất.

3.2. quy mô phòng thí nghiệm

Cloroform có thể được điều chế ở quy mô nhỏ bằng phản ứng haloform giữa Acetone và Natri hypochlorite. Phương trình phản ứng xảy ra như sau:

NaClO + (CH3)2CO → CHCl3 + NaOH + CH3COONa

4. Cloroform dùng để làm gì?

– Ứng dụng công nghiệp: Chủ yếu dùng để tổng hợp môi chất lạnh R-22 cho máy điều hòa không khí. Nhưng có nhược điểm là R-22 gây suy giảm tầng ozone nên chloroform bị hạn chế sử dụng cho mục đích này.

– Gây mê: Trước đây hơi cloroform được dùng để gây hôn mê vì tác động lên hệ thần kinh trung ương của người bệnh. Gây chóng mặt, mệt mỏi và hôn mê sâu, hỗ trợ bác sĩ trong quá trình phẫu thuật. Nhưng ứng dụng này không còn được ứng dụng nữa vì các nhà nghiên cứu đã tìm ra phương pháp gây mê hiệu quả và an toàn hơn.

Gây mê bằng hơi cloroform

– Dung môi: Được sử dụng rộng rãi trong phòng thí nghiệm để chiết xuất và phân tích các hợp chất. Vì nó trơ nên nó trộn lẫn với nhiều hợp chất hữu cơ và dễ bay hơi. Nó thường được sử dụng để sản xuất thuốc nhuộm và thuốc trừ sâu.

5. Cloroform có độc không?

Cloroform có độc không?

– Cloroform trước đây được dùng làm thuốc gây mê nhưng hiện nay việc sử dụng này đã bị cấm vì có thể gây rối loạn nhịp tim và hô hấp. Hơn nữa, nó có thể gây viêm dạ dày ruột, buồn nôn, nôn kéo dài và ảnh hưởng đến chức năng thận.

– Tiếp xúc với hơi cloroform đậm đặc gây cảm giác nóng rát ở mắt.

– Tiếp xúc với da gây kích ứng, bỏng rát và phồng rộp.

– Tiếp xúc lâu dài với liều lượng 20-200ppm sẽ chủ yếu ảnh hưởng đến hệ thần kinh, gây mệt mỏi, buồn nôn, nôn mửa, khô miệng và chán ăn. Một số nghiên cứu còn cho thấy nó ảnh hưởng đến gan, dẫn đến vàng da, tăng men gan,…

6. Một số lưu ý khi sử dụng Chloroform

– Theo một số nghiên cứu, Chloroform có khả năng gây ung thư ở người bằng mọi con đường phơi nhiễm trong điều kiện phơi nhiễm cao.

– Đối với Mỹ, hóa chất này được xếp vào loại chất cực kỳ nguy hiểm, đòi hỏi phải tuân thủ nghiêm ngặt các yêu cầu về bảo quản, sử dụng và sản xuất số lượng lớn.

– Cẩn thận không tiếp xúc trực tiếp với hóa chất này mà không có biện pháp bảo vệ. Bởi nếu vô tình hít phải hoặc nuốt phải sẽ gây kích ứng da, tổn thương phổi và các cơ quan khác trong cơ thể. Trong thời gian mang thai, mẹ bầu nên cẩn thận không tiếp xúc với hóa chất này.

– Khi sử dụng dung môi Chloroform cần tuân thủ nguyên tắc sử dụng hóa chất độc hại. Đồng thời, được trang bị đầy đủ các phương tiện bảo hộ lao động theo đúng tiêu chuẩn an toàn lao động.

7. Mua cloroform ở đâu? Nó có giá bao nhiêu?

Cloroform là dung môi hữu cơ có nhiều ứng dụng trong công nghiệp và phòng thí nghiệm và hiện được nhiều đơn vị phân phối với nhiều mức giá khác nhau. Để mua được sản phẩm chất lượng tốt với giá cả hợp lý, bạn có thể đặt hàng qua Labvietchem – nhà cung cấp hóa chất, thiết bị hàng đầu Việt Nam thông qua các phương thức sau:

– Đặt hàng trực tiếp trên website: labvietchem.com.vn.

– Liên hệ qua đường dây nóng: 0826 020 020.