Chất bảo quản Natamycin | Công dụng, cách dùng và những lưu ý quan trọng

Chu Văn An

Natamycin là một trong những chất bảo quản tự nhiên được sử dụng rộng rãi trong ngành thực phẩm nhờ khả năng ngăn chặn sự phát triển của nấm mốc mà không ảnh hưởng đến mùi vị hay chất lượng của sản phẩm. Được FDA và EFSA công nhận là an toàn, Natamycin là giải pháp lý tưởng để kéo dài thời hạn sử dụng của phô mai, thịt chế biến và bánh ngọt. Cùng tìm hiểu thêm về cơ chế tác dụng, cách sử dụng và những lưu ý quan trọng khi sử dụng Natamycin trong thực phẩm nhé!

1. Natamycin là gì?

Natamycin là chất chống nấm tự nhiên, thuộc nhóm polyene macrolide, được chiết xuất từ ​​vi khuẩn Streptomyces natalensis. Hóa chất này thường được sử dụng làm chất bảo quản trong thực phẩm, đặc biệt là trong sản xuất phô mai, thịt chế biến và các sản phẩm bánh mì. Natamycin có đặc tính chống nấm mốc hiệu quả mà không ảnh hưởng đến vi khuẩn có lợi trong quá trình lên men thực phẩm.

Ngoài ứng dụng trong thực phẩm, natamycin còn được sử dụng trong ngành dược phẩm để điều trị nhiễm nấm ở người. Nó được dùng dưới dạng thuốc nhỏ mắt, kem bôi hoặc thuốc chống nấm.

2. Natamycin hoạt động như thế nào

Natamycin hoạt động bằng cách liên kết với các sterol trong màng tế bào nấm, làm thay đổi cấu trúc màng tế bào, ngăn chặn sự phát triển và sinh sản của nấm. Cơ chế này làm cho natamycin đặc biệt có hiệu quả chống lại nấm mốc, nấm men nhưng không ảnh hưởng đến vi khuẩn có lợi trong thực phẩm. Vì vậy, nó được coi là phương pháp bảo tồn tự nhiên an toàn.

Điểm đặc biệt của natamycin là không thấm sâu vào thực phẩm, chủ yếu tác động trên bề mặt, giúp kéo dài thời gian bảo quản mà không ảnh hưởng đến hương vị hay kết cấu của sản phẩm.

3. Ứng dụng Natamycin trong thực phẩm

3.1. Trong sản xuất phô mai

• Natamycin được sử dụng để phun hoặc ngâm phô mai sau quá trình sản xuất để ngăn ngừa nấm mốc phát triển.
• Không ảnh hưởng đến vi khuẩn có lợi trong quá trình lên men phô mai, giúp duy trì hương vị tự nhiên và chất lượng của sản phẩm.
• Được áp dụng trong nhiều loại phô mai, đặc biệt là phô mai lâu năm, nơi có nguy cơ nhiễm nấm mốc cao.

3.2. Trong các sản phẩm thịt chế biến

• Ngăn ngừa nấm mốc phát triển trên bề mặt các sản phẩm xúc xích, dăm bông, dăm bông và thịt xông khói.
• Kéo dài thời gian bảo quản mà không làm thay đổi màu sắc, hương vị hoặc kết cấu của thịt.
• Giúp giảm thiểu nhu cầu sử dụng các chất bảo quản hóa học mạnh khác.

3.3. Trong các sản phẩm bánh và bột mì

• Giúp ngăn ngừa nấm mốc trong các loại bánh mì, bánh ngọt, bánh quy, đặc biệt là các sản phẩm có độ ẩm cao.
• Đảm bảo chất lượng sản phẩm được bền lâu hơn mà không cần bảo quản lạnh, giúp tăng tuổi thọ sản phẩm trên kệ hàng.
• Được sử dụng trong dây chuyền sản xuất công nghiệp lớn để duy trì chất lượng ổn định.

4. Cách sử dụng Natamycin

• Thường hòa tan trong nước để phun lên bề mặt thực phẩm hoặc dùng bằng cách ngâm thực phẩm trong dung dịch natamycin.
• Không trộn trực tiếp vào các sản phẩm dạng lỏng như sữa, nước trái cây vì natamycin có thể kết tủa, làm giảm hiệu quả bảo quản.
• Liều dùng thường dao động từ 1 – 10 ppm, tùy thuộc vào loại thực phẩm và yêu cầu bảo quản. Xác định đúng nồng độ là điều quan trọng để đạt được hiệu quả tối ưu mà không ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm.

5. Độ an toàn của Natamycin

• Được FDA (Mỹ), EFSA (Châu Âu) và JECFA (WHO/FAO) công nhận là an toàn khi sử dụng trong thực phẩm.
• Không ảnh hưởng tới sức khỏe con người nếu sử dụng đúng liều lượng.
• Không ảnh hưởng đến vi khuẩn đường ruột khi tiêu thụ, không tích tụ trong cơ thể và dễ dàng đào thải ra ngoài.
• Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng natamycin không có tác dụng phụ đáng kể và không gây đột biến gen hay ảnh hưởng đến hệ nội tiết.

6. Những lưu ý khi sử dụng Natamycin

• Không nên lạm dụng quá mức để tránh ảnh hưởng đến chất lượng thực phẩm.
• Sử dụng đúng liều lượng theo quy định của mỗi nước để đảm bảo an toàn thực phẩm.
• Bảo quản nơi khô ráo, tránh ánh sáng trực tiếp để duy trì hiệu quả của natamycin.
• Nên kết hợp với các phương pháp bảo quản khác như bảo quản lạnh hoặc đóng gói chân không để nâng cao hiệu quả.

Natamycin là chất bảo quản hiệu quả và an toàn trong thực phẩm, đặc biệt là trong các sản phẩm dễ bị nấm mốc như phô mai, thịt chế biến sẵn và bánh ngọt. Với khả năng bảo quản lâu dài mà không ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng, natamycin là sự lựa chọn lý tưởng cho ngành thực phẩm.