Cellulose là gì? Ứng dụng và ưu điểm của sợi cellulose trong cuộc sống

Chu Văn An

Xellulose là gì? Tính chất của xenluloza? Ưu điểm của việc sử dụng sợi Cellulose là gì? Đó là câu hỏi mà rất nhiều người gửi đến LabvietCHEM thời gian gần đây. Và hôm nay, chúng tôi sẽ giúp bạn giải đáp những câu hỏi này thông qua bài viết dưới đây. Hãy theo dõi cùng chúng tôi.

Xellulose là gì?

– Cellulose là một polyme mạch thẳng gồm β – D – glucose có chuỗi β (1→ 4).

Cấu trúc phân tử của Cellulose

– Cellulose là phân tử hữu cơ có nhiều nhất trên trái đất, được tìm thấy trong thực vật, chiếm tới 40% thành tế bào thực vật. Trong thành tế bào thực vật, nó được sắp xếp thành các lớp khác nhau và có chức năng phân biệt thành thành sơ cấp và thành thứ cấp.

– Cấu trúc của xenlulo gồm các chuỗi glucozơ thẳng liên kết với nhau bằng liên kết glyosit 1-4.

– Sự có mặt của các nhóm hydroxyl –OH nhô ra từ mỗi chuỗi theo mọi hướng, do đó làm tăng sự liên kết giữa các chuỗi glucose liền kề. Nhờ liên kết, độ bền kéo của cấu trúc cellulose tăng lên, giúp tế bào không bị vỡ khi nước thẩm thấu.

– Hình dạng của tế bào được xác định bởi sự sắp xếp của các bó xenluloza có đường kính 2-20 nm và dài 100 – 40.000 nm.

– Dẫn xuất cellulose khác: Hydroxy propyl methyl cellulose, natri hydroxy cellulose, cellulose triacetate, cellulose acetophtalate, coodion, pyroxylin

Tính chất đặc trưng của xenluloza

– Nhiệt độ nóng chảy của cellulose: 306°C, tỷ trọng dao động từ 1,27 đến 1,34.

– Khối lượng phân tử của xenlulo: khoảng 1811,699 g/mol.

– Cellulose không tan trong nước, các dung môi hữu cơ như axeton, ethylacetate, nitropropane và ethylene dichloride nhưng tan trong dung dịch Schweitzer (đồng hydroxit trong amoniac) và dung dịch kẽm clorua đậm đặc.

– Cellulose vi tinh thể là cellulose bị thủy phân một phần. Nó tồn tại dưới dạng bột màu trắng, không tan trong nước nhưng có thể phân tán trong nước tạo thành gel.

Một số ứng dụng của xenluloza trong đời sống

– Cellulose là hợp chất cấu trúc đóng vai trò là nguồn thức ăn quan trọng cho nhiều loài động vật, vi khuẩn và nấm.

– Cellulose được dị hóa thành glucose nhờ enzyme cellulase, nhưng hệ tiêu hóa của con người thiếu enzyme cellulase. Các động vật có vú ăn cỏ như trâu, bò… tiêu hóa cellulose nhờ các vi sinh vật đường ruột có khả năng dị hóa cellulose.

– Trong sản xuất thương mại, xenlulo là hợp chất quan trọng được sử dụng rộng rãi trong các ngành công nghiệp như giấy, dệt may và dược phẩm. Từ xenlulo, nhà sản xuất có thể tạo ra nhiều loại vải như ayon, satin, axetat và triaxetat.

– Cellulose vi tinh thể được dùng trong bào chế làm tá dược phân hủy nhờ đặc tính dính và trơn, ổn định nhũ tương và huyền phù.

– Xellulose kiềm được tạo thành từ Cellulose với NaOH làm thay đổi cấu trúc của sợi mixen. Nó được sử dụng rộng rãi trong ngành dệt may để làm cho sợi sáng bóng và dễ tạo màu.

– Cellulose xanthat được tạo thành từ Cellulose và Carbon disulfite dùng trong sản xuất sợi xenlulo tổng hợp.

– Methylcellulose được tạo ra từ quá trình metyl hóa các nhóm OH của xenluloza, dùng làm nhũ tương, huyền phù dùng trong bào chế thuốc mỡ, chất kết dính và tá dược phân rã cho viên nén.

– Trong y học, cellulose được sử dụng trong các thiết bị hình trụ của thiết bị chạy thận nhân tạo.

– Dùng để sản xuất các chi tiết động cơ, khung gầm cho nhiều loại ô tô.

– Là chất liệu dùng để sản xuất gọng kính.

– Cellulose được dùng làm màng mỏng cho phim, ảnh, băng từ.

– Trong phòng thí nghiệm, xenluloza được dùng làm vật liệu lọc xốp, hỗ trợ màng xenlulo thực hiện điện di hoặc trao đổi thẩm thấu.

Ưu điểm và nhược điểm của sợi xenlulo (sợi bông) là gì?

Sợi cellulose có khả năng thấm hút cao

Ưu điểm của sợi xenlulo:

– Khả năng hút ẩm cao và thấm hút mồ hôi tốt nên quần áo làm từ sợi cotton xenlulo mặc rất mát và thoải mái, phù hợp với khí hậu nhiệt đới.

– An toàn, thân thiện với làn da con người và không gây kích ứng da.

– Là vật liệu bền, dẻo, nhẹ và linh hoạt.

– Sợi bông tuy dễ cháy nhưng có thể đun trong nước sôi để khử trùng.

– Quần áo làm từ sợi cotton có khả năng chịu nhiệt, cách nhiệt cực tốt và ít nhăn, có thể cho ra đời nhiều sản phẩm với mẫu mã đa dạng, không dễ bị vi khuẩn xâm nhập.

– Dễ phân hủy, có thể tái chế.

Nhược điểm của sợi xenlulo:

– Vải cotton dễ bị co và nhăn nên phải ủi nhiều lần. Tuy nhiên, ngay cả sau khi ủi, vẫn khó giữ được hình dáng.

– Dễ bám bẩn, khó vệ sinh.

– Độ bền của vải xenlulo không cao. Nếu để lâu vải sẽ bị mục hoặc nổ.

– Vải cotton dễ bị chảy xệ, co giãn.

Tuy nhiên, ngày nay khi sản xuất vải cotton người ta cho thêm một số hóa chất để vải bền và đẹp hơn mà vẫn giữ được những ưu điểm của vải cotton.

Trên đây là một số thông tin về Xellulose là gì? Tính chất của xenlulozơ? Ứng dụng và lợi ích của xenlulô trong đời sống. Hy vọng qua đó các bạn đã có thêm nhiều kiến ​​thức bổ ích. Nếu có ý kiến ​​bổ sung hãy để lại nhận xét và đánh giá bên dưới. Xin chân thành cảm ơn các bạn đã theo dõi và đọc.