Cầu dao điện tự ngắt: Nguyên nhân và cách xử lý

Lê Hồng Phong

Cầu dao có chức năng tự động ngắt khi phát hiện sự cố về điện. Tuy nhiên, nếu thiết bị này tự tắt bất thường, bạn cần kiểm tra hệ thống để khoanh vùng sự cố. Bài viết dưới đây của KTH Electric sẽ hướng dẫn bạn cách tìm ra nguyên nhân và cách làm khi cầu dao tự động tắt.

Cơ cấu ngắt mạch của máy cắt

Máy cắt điện hoạt động dựa trên nguyên lý nhiệt từ và đặc tính điện từ. Khi dòng điện vượt quá giới hạn cho phép, cầu dao sẽ tự động cắt mạch để đề phòng sự cố.

Ở trạng thái bình thường, dòng điện đi qua cầu dao không tạo ra từ trường, không sinh ra lực hút từ, hai tiếp điểm ở trạng thái đóng, cầu dao ON.

Khi xảy ra sự cố về mạch điện như quá tải hoặc ngắn mạch, lực hút điện từ trong nam châm sẽ tách rời hai tiếp điểm, khiến lò xo bị giãn ra. Lúc này lưỡi dao cũng chuyển động tạo điều kiện cho tiếp điểm mở ra khiến mạch điện bị gián đoạn. Trong quá trình này có thể xảy ra hồ quang điện, ảnh hưởng đến hoạt động của cầu dao.

Cơ cấu ngắt mạch trên phù hợp với chức năng chống quá tải, chống đoản mạch, chống giật của một số dòng máy cắt tự động.

Nguyên nhân cầu dao tự ngắt

Có nhiều nguyên nhân khiến cầu dao tự động tắt. Hiểu được những nguyên nhân này, bạn có thể tự khắc phục sự cố cầu dao tự ngắt tại nhà.

Quá tải điện

Quá tải là nguyên nhân chính khiến cầu dao tự động ngắt. Đây chính là cơ chế bảo vệ của thiết bị này. Đồng thời, nếu tất cả các thiết bị trong hệ thống hoạt động cùng nhau sẽ vượt quá khả năng chịu tải của cầu dao.

Nếu trước khi vặn cần gạt, thiết bị công suất lớn chưa tắt thì cầu dao sẽ tiếp tục ngắt. Hoặc khi khởi động các thiết bị cùng lúc, dòng điện cường độ cao tác động lên CB sẽ khiến thiết bị này bị quá tải. Quá tải liên tục khiến cầu dao bị quá nhiệt, thậm chí gây cháy.

Cháy hệ thống điện

Nếu có thể loại trừ khả năng xảy ra tình trạng quá tải khiến cầu dao tự động ngắt thì khả năng cao là nguồn điện chính bị cháy. Sự cố này có thể xảy ra ở bất kỳ điểm nào trong mạch điện, gây ra hiện tượng đoản mạch ở nhiều mức độ khác nhau. Khi đó cầu dao sẽ tự động ngắt kết nối để bảo vệ thiết bị.

Đoản mạch

Đoản mạch (ngắn mạch) xảy ra khi dây pha bị hở và bị chập với dây trung tính, tạo ra dòng điện không kiểm soát được chạy qua mạch. Cầu dao bảo vệ hệ thống sẽ ngắt liên tục cho đến khi hết hiện tượng đoản mạch.

Bộ ngắt mạch bị hỏng

Mỗi loại cầu dao đều có tuổi thọ nhất định. Nếu sử dụng quá lâu sẽ liên tục gặp sự cố, các linh kiện bên trong sẽ bị hao mòn dẫn đến đứt cầu dao và tự động tắt máy ngoài ý muốn.

Điều kiện hoạt động không ổn định

Nếu cầu dao hoạt động trong điều kiện điện áp dao động, tản nhiệt kém hoặc quá nhiệt trong thời gian dài cũng sẽ tự động ngắt để tránh làm hỏng thiết bị.

Cách xử lý khi cầu dao tự ngắt

Nếu bật lại mà cầu dao vẫn ngắt, bạn có thể tham khảo giải pháp sau.

Bước 1: Phân vùng

Để xác định khu vực nào trong tòa nhà đang gặp sự cố chập điện hoặc rò rỉ điện, bạn cần thực hiện quy trình khoanh vùng. Trước hết cần tắt toàn bộ cầu dao ở mỗi tầng. Sau đó, bật lại cầu dao theo thứ tự, bắt đầu từ tầng thấp nhất.

Mỗi lần bật lại cầu dao, hãy đợi 5-10 phút xem hệ thống có bị mất điện hay không, từ đó xác định được tầng nào đang gặp sự cố. Nếu cầu dao ở vị trí đó tiếp tục ngắt thì tức là đường dây truyền tải tương ứng bị đoản mạch hoặc rò rỉ.

Bước 2: Cô lập khu vực có vấn đề

Sau khi xác định khu vực có sự cố về điện, hãy rút tất cả các thiết bị sử dụng điện ra khỏi ổ cắm, sau đó mở cầu dao chính. Lần lượt cắm lại từng thiết bị vào ổ cắm cho đến khi cầu dao chính tự động ngắt.

Quy trình này giúp bạn xác định chính xác thiết bị nào đang xung đột với hệ thống. Sau đó, cách ly thiết bị và sửa chữa hoặc thay thế.

Bước 3: Xác định dòng có vấn đề

Trong trường hợp bạn đã kiểm tra toàn bộ các thiết bị mà không tìm ra nguyên nhân gây chập mạch thì cần xem xét đến hệ thống dây điện có vấn đề.

Nếu dây điện bị hở, chỉ cần bóc lớp vỏ nhựa ra và cắm lại. Nếu đường dây điện bị chôn sâu trong tường và có dây đi kèm thì bạn cần tháo dây cũ và luồn lại dây mới. Trường hợp dây bị chôn thẳng vào tường thì cần phải phá tường để sửa chữa hoặc thay thế đường dây.

Bước 4: Sửa chữa đường dây

Sử dụng đồng hồ vạn năng để kiểm tra từng cặp dây của ổ cắm và chuyển đổi để xác định cặp dây nào đang bị đoản mạch, sau đó cách ly khu vực có sự cố và bật lại cầu dao chính. Thông thường phần dây gần mặt đất nhất rất dễ gặp sự cố. Vì vậy, quy trình kiểm tra cần được thực hiện từ đầu để tối ưu hóa khả năng phát hiện các vị trí đoản mạch.

Nếu đã làm theo tất cả các bước trên mà vẫn không tìm ra nguyên nhân khiến cầu dao tự động ngắt, chúng tôi khuyên bạn nên nhờ đến sự trợ giúp của các kỹ sư điện chuyên nghiệp vì quá trình kiểm tra mạch điện luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro cho người không có kiến ​​thức chuyên môn.

Xem thêm: Hướng dẫn xử lý nhanh lỗi không nhấc được aptomat lên

Câu hỏi thường gặp về cầu dao tự động

Câu hỏi 1: Làm thế nào để cầu dao không bị vấp?

Tđã trả lời: Để cầu dao không bị ngắt, bạn có thể chú ý các vấn đề sau:

• Tính toán tổng công suất của tất cả các thiết bị điện trước khi lắp đặt cầu dao, đảm bảo CB tương thích với hệ thống.
• Định kỳ kiểm tra hệ thống 2 lần/năm để kịp thời phát hiện rủi ro.
• Sử dụng thiết bị điện chất lượng cao có công suất phù hợp với cầu dao.
• Chọn mua aptomat chính hãng, từ nhà phân phối uy tín.

Câu hỏi 2: Cầu dao có cần bảo trì không?

Hồi đáp: Có. Cầu dao cần được bảo dưỡng định kỳ để loại bỏ bụi bẩn, rỉ sét hoặc các vật cản ảnh hưởng đến cần gạt hoặc các bộ phận bên trong.

Hy vọng với phương pháp xử lý hiện tượng máy cắt tự động trên đây các bạn có thể áp dụng vào thực tế để giải quyết một số trường hợp đơn giản. Nếu bạn không am hiểu về kỹ thuật điện, chúng tôi khuyên bạn nên liên hệ với thợ điện chuyên nghiệp để đảm bảo an toàn và khắc phục triệt để sự cố.

Để biết thêm các kiến ​​thức khác liên quan đến cầu dao, cầu dao, bạn có thể truy cập: https://etinco.vn/tin-tuc/kien-thuc/kien-thuc-cb/