Cách tính phần trăm (%) giá tiền, lợi nhuận, thuế và chiết khấu

Chu Văn An

Tính tỷ lệ phần trăm (tính %) là dạng toán được ứng dụng rộng rãi nhất trong nhiều lĩnh vực của đời sống như tính tỷ lệ lãi suất ngân hàng, tỷ lệ chiết khấu, tỷ lệ tăng trưởng, tỷ lệ hoàn thành công việc,… Với mỗi trường hợp sẽ có một cách tính tỷ lệ phần trăm khác nhau. Phương pháp bạn đang sử dụng để tính tỷ lệ phần trăm có nhanh nhất và chính xác nhất không? LabVETCHEM sẽ giúp bạn tìm hiểu một số cách tính tỷ lệ phần trăm phổ biến và hiệu quả nhất!

Cách tính phần trăm

Tỷ lệ phần trăm được sử dụng để biểu thị độ lớn tương đối của một đại lượng so với đại lượng khác. Đại lượng thứ nhất thường dùng để diễn tả phần tương ứng hoặc sự thay đổi so với đại lượng thứ hai.

Tỷ lệ phần trăm được tính như thế nào?

Để tính tỷ lệ phần trăm của một vật trong số nhiều vật khác, bạn chỉ cần lấy số lượng của vật cần tính chia cho tổng số vật rồi nhân với 100.

Ví dụ: Tính % của a và b

Tỉ lệ phần trăm của a: %a = a/(a+b)*100 (%)

Tỷ lệ phần trăm của b: %b = b/(a+b)*100 (%) hoặc = 100% – %a

Cách tính phần trăm chênh lệch

Sau đây chúng ta sẽ tìm hiểu cách tính phần trăm chênh lệch giữa 2 năm, % tăng trưởng của năm sau so với năm trước. Cuối năm, các công ty thường so sánh doanh thu năm nay với cùng kỳ năm trước hoặc tại một thời điểm nhất định bằng cách đưa ra tỷ lệ phần trăm. Vậy làm sao để tính được phần trăm chênh lệch này?

Ví dụ: Công ty A có tổng doanh thu năm 2018 là 200 tỷ đồng. Doanh thu năm 2019 là 260 tỷ đồng. Vậy tỷ lệ tăng trưởng doanh thu năm 2019 là bao nhiêu?

Ta sẽ có: Tỷ lệ tăng trưởng năm 2019 của công ty A = [(doanh thu 2019 – doanh thu 2018) / doanh thu 2018] * 100 = [(260 – 200)/ 200] * 100 = 30 %

Như vậy công ty A có tốc độ tăng trưởng doanh thu năm 2019 so với năm 2018 là 30%. Từ đó, ta có thể rút ra công thức chung để tính tỷ lệ phần trăm doanh thu cho doanh nghiệp:

%(tăng trưởng/lợi nhuận,…) = [(giá trị của năm sau – giá trị của năm trước) / giá trị năm trước] * 100

Tỷ lệ phần trăm này có thể là số dương hoặc số âm, tùy thuộc vào doanh thu năm sau so với năm trước của doanh nghiệp như thế nào. Nếu tỷ lệ này là số dương nghĩa là doanh thu năm sau vượt năm trước và ngược lại.

Cách tính phần trăm tăng/giảm giá

Tính phần trăm chiết khấu:

Ví dụ ở Super có mặt hàng A giá gốc là 1.200.000đ được giảm giá 5%. Vậy sau khi giảm giá phải trả bao nhiêu cho mặt hàng A?

Số lượng mặt hàng A được giảm giá là:

(1.200.000 x 5) / 100 = 60.000 đồng

Số tiền còn lại phải trả cho mặt hàng A sau khi giảm giá là:

1.200.000 – 60.000 = 1.140.000 đồng

Tỷ lệ tăng giá:

Ví dụ: mặt hàng B có giá 200.000 đồng, phải nộp thêm phí VAT 10%. Vậy giá trị sau thuế của mặt hàng B là bao nhiêu?

Số thuế GTGT phải nộp là: (200.000 x 10)/100 = 20.000 đồng

Vậy giá mặt hàng B có VAT là: 200.000 20.000 = 220.000 đồng

Tính lãi suất ngân hàng

Lãi suất ngân hàng được tính như thế nào?

Công thức chung để tính tỷ lệ phần trăm lãi suất ngân hàng là:

Tiền lãi bạn kiếm được = [số tiền gửi * (% lãi suất của ngân hàng đó/ 100) / 12] * số tháng gửi

Ví dụ cụ thể:

Ví dụ 1: Bạn gửi 100.000.000 đồng tại Ngân hàng Tiên Phong với lãi suất 6% với thời hạn 1 năm. Vậy lãi suất sau một năm gửi tiền sẽ là:

Lãi suất sau 1 năm = [100,000,000 * (6/100)/ 12] * 12 = 6.000.000đ

Ví dụ 2: Ông Đinh Văn B gửi 50.000.000 đồng vào ngân hàng C với lãi suất 4% trong 6 tháng. Vậy lãi suất ông A sẽ nhận được sau 6 tháng là:

Lãi suất sau 6 tháng = [50,000,000 * (4/100)/ 12] * 6 = 1.000.000 đồng

Cách tính phần trăm hoàn thành công việc

Tỷ lệ hoàn thành công việc được tính như thế nào?

Công thức chung để tính tỷ lệ phần trăm hoàn thành công việc là:

% hoàn thành công việc = X/Y x 100

Trong đó: X là con số đạt được, Y là con số mục tiêu cần đạt được.

Ví dụ cụ thể: Bạn đặt mục tiêu hoàn thành doanh thu 2.000.000 triệu vào năm 2020. Kết thúc quý 1, bạn đạt doanh thu 200.000 triệu. Vậy bạn đã hoàn thành được bao nhiêu % so với mục tiêu đề ra?

% doanh số đạt được = 200.000/2.000.000 x 100 = 10%

Như vậy, đến hết quý 1, bạn đã đạt được 10% mục tiêu công việc của mình.

Tính phần trăm trong excel

Excel là công cụ hữu ích giúp bạn tính toán nhanh chóng với các công thức cho sẵn, tại đây còn có cả công thức phần trăm, bạn không cần phải tính nhẩm hay thủ công. Bạn chỉ cần áp dụng công thức phần trăm.

Ví dụ:

Bước 1: Lấy số lượng hàng bán được và chia cho tổng số lượng.

Bước 2: Từ hàng phía trên nơi viết công thức, di chuyển chuột và kéo công thức xuống phía dưới các hàng khác, kết quả trả về sẽ là số thập phân.

Bước 3: Đánh dấu kết quả, sau đó nhấp chuột phải và chọn “Định dạng ô”.

Bước 4: Trong cửa sổ ô định dạng, trong danh mục “danh mục”, chọn “phần trăm”. Sau đó, tại “Vị trí thập phân”, chọn số bạn muốn làm tròn sau dấu phẩy và chọn “OK”.

Sau các bước này chúng ta được bảng kết quả:

Trên đây là một số phép tính tỷ lệ phần trăm phổ biến trong cuộc sống mà LabvietCHEM muốn chia sẻ đến bạn đọc. Tùy từng trường hợp sẽ có cách tính riêng. Nếu bạn vẫn muốn biết thêm cách tính phần trăm nào khác hoặc chưa hiểu vấn đề nào hãy liên hệ ngay với LabTrường Lê Hồng Phong để được giải đáp trực tiếp.