Ca3(PO4)2 – Canxi photphat là gì? Công thức, tính chất, ứng dụng

Chu Văn An

Ca3(PO4)2 hay còn gọi là tricanxi photphat – muối canxi của axit photphoric, có vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực của đời sống, đặc biệt là ngành y tế. Hãy theo dõi bài viết dưới đây để biết thêm thông tin về Ca3(PO4)2 là gì? Công thức cấu tạo? Tính chất đặc trưng và phương pháp điều chế canxi photphat.

1. Canxi photphat – Ca3(PO4)2 là gì?

Canxi photphat là muối canxi của axit photphoric có công thức hóa học Ca3(PO4)2.

Danh pháp IUPAC: Tricalcium bis(phosphate).

Tên gọi khác: Tricanxi photphat, Tricanxi photphat (TCP), canxi photphat xương,…

Hợp chất này là chất rắn màu trắng, tồn tại ở dạng 3 tinh thể α, α’ và β.

Ca3(PO4)2 có nhiều ứng dụng trong đời sống, được dùng làm bột gia vị, trong công thức kem đánh răng, dược phẩm,…

Ca3(PO4)2 là chất bột màu trắng

2. Tính chất đặc trưng của Ca3(PO4)2

2.1. Tính chất vật lý

2.2. Tính chất hóa học

Dưới đây là một số tính chất hóa học điển hình của canxi photphat:

– Phản ứng với axit, trong đó có H3PO4. Hiện tượng là chất rắn Ca3(PO4)2 tan dần.

Ca3(PO4)2 + 4H3PO4 ⟶ 3Ca(H2PO4)2.

Ca3(PO4)2 + 2H2SO4 ⟶ Ca(H2PO4)2 + 2CaSO4

– Phản ứng với C ở điều kiện nhiệt độ từ 900 – 1000 độ C. Hiện tượng phản ứng là giải phóng khí CO.

8C + Ca3(PO4)2 ⟶ Ca3P2 + 8CO

– Phản ứng với kim loại đứng cạnh nó trong dãy phản ứng hóa học của kim loại. Chẳng hạn như:

16Al + 3Ca3(PO4)2 ⟶ 8Al2O3 + 3Ca3P2.

3. Phương pháp điều chế/sản xuất Canxi photphat Ca3(PO4)2

Hiện nay có hai phương pháp được sử dụng để điều chế Canxi Phosphate. Phương pháp đầu tiên liên quan đến việc sử dụng canxi nitrat kết hợp với hydro amoni photphat, trong khi phương pháp thứ hai liên quan đến phản ứng canxi hydroxit với axit photphoric. Dưới đây là các phương pháp chi tiết để sản xuất canxi photphat.

3.1. Canxi nitrat kết hợp với hydro amoni photphat

Canxi nitrat (Ca(NO3)2·4H2O) và amoni hydro photphat ((NH4)2HPO4) được hòa tan trong hỗn hợp gồm rượu nguyên chất và nước. Hỗn hợp này sau đó được đặt vào lò nung và đun nóng đến 800°C, duy trì trong 2 giờ. Kết quả của quá trình này là sự hình thành β-Ca3(PO4)2.

Để tạo thành dạng đa hình α-Ca3(PO4)2, cần phải đun nóng photphat trên 1000 °C. Quá trình gia nhiệt này đòi hỏi phải có thêm chất xúc tác là các ion kim loại khác để ổn định trạng thái đa hình ở nhiệt độ phòng. Điều này có nghĩa là Ca3(PO4)2 vẫn ở trạng thái siêu ổn định.

3.2. Canxi hiđroxit phản ứng với axit photphoric

Cho canxi hiđroxit phản ứng với axit photphoric ta sẽ thu được chất bột màu trắng. Quá trình lọc tạo ra bột photphat không có cấu trúc rõ ràng, được gọi là ACP.

Dưới tác dụng của nhiệt độ, Bột ACP này có khả năng tham gia vào các phản ứng chuyển hóa.

4. Ứng dụng của Ca3(PO4)2 trong đời sống

4.1. Vai trò trong cơ thể

Ca3(PO4)2 là thành phần vô cơ quan trọng trong cấu trúc của xương. Vì vậy, nó có thể được sử dụng để thực hiện ghép xương thay thế.

Ca3(PO4)2 có mặt trong các thành phần của xương

Canxi photphat được sử dụng để điều chỉnh các khuyết tật về xương hoặc trong lớp phủ của chân tay giả làm từ kim loại titan. Bởi vì, nó có khả năng làm chậm quá trình ăn mòn của kim loại titan.

4.2. Ứng dụng trong ngành y tế

Tricanxi photphat (Ca3(PO4)2) có nhiều ứng dụng trong lĩnh vực y học và dinh dưỡng:

– Dùng làm thuốc kháng axit để điều chỉnh pH dạ dày, giúp trung hòa lượng axit dư thừa.

– Bổ sung trong kem đánh răng, giúp cung cấp canxi và photphat, thúc đẩy quá trình tái tạo răng nhanh hơn.

– Là nguyên liệu trong bào chế dược phẩm nhằm bổ sung dinh dưỡng canxi cho những người bị thiếu hụt, đặc biệt hữu ích trong việc bổ sung canxi cho phụ nữ mang thai và cho con bú.

Ca3(PO4)2 bổ sung Ca2+ có trong dược phẩm

– Tricanxi photphat được coi là “xi măng sinh học” trong điều trị các khuyết tật về xương. Sau khi sử dụng sẽ được thay thế bằng xương mới hình thành.

Canxi photphat cũng có vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa hoặc điều trị tình trạng hạ canxi máu ở những người không nhận đủ canxi từ chế độ ăn uống của họ.

5. Mua canxi photphat – Ca3(PO4)2 ở đâu? Mua ở đâu uy tín, chất lượng, giá rẻ?

Canxi photphat có nhiều vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực nên nhu cầu sử dụng ngày càng tăng. Labvietchem là một trong những địa chỉ uy tín được khách hàng tin tưởng và lựa chọn mua hóa chất Canxi photphat. Đến với LabTrường Chu Văn An khách hàng không cần phải lo lắng về giá cả hay chất lượng của sản phẩm. Nếu bạn có nhu cầu đặt mua hóa chất hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua hotline 0826 020 020 để được báo giá nhanh chóng. Truy cập website labvietchem.com.vn để biết thêm thông tin về sản phẩm và các loại chất, thiết bị, dụng cụ thí nghiệm.

Hy vọng bài viết trên giúp bạn đọc hiểu thêm về hóa chất Canxi photphat và những ứng dụng quan trọng của nó trong đời sống.