Axit photphoric có độc không? Tính chất nổi bật của H3PO4

Axit photphoric là một trong những axit được sử dụng phổ biến trong công nghiệp, đặc biệt là trong ngành sản xuất phân bón và thuốc trừ sâu. Mặc dù axit photphoric là một hóa chất độc hại nhưng tại sao nó lại được sử dụng nhiều đến vậy? Hãy cùng nhau tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Axit photphoric là gì?

1. Axit photphoric là gì?

– Tên gọi khác: Axit photphoric hay axit orthophotphoric, trihydroxioxy cho photpho.

– Công thức hóa học: H3PO4.

Công thức cấu tạo của H3PO4

– Axit photphoric có cấu trúc tinh thể gồm các tứ diện PO4 liên kết với nhau bằng hydro.

– Đây là axit yếu, có 3 mức độ phân ly, được sử dụng trong nhiều lĩnh vực của đời sống.

2. Tính chất hóa lý của axit photphoric

2.1. Tính chất vật lý

– Trạng thái: Tồn tại ở hai dạng: rắn và lỏng.

+ Chất rắn: Tinh thể không màu, tan nhiều trong nước, etanol ở mọi tỷ lệ

+ Chất lỏng: Dung dịch không màu, trong suốt, vị chua.

– Nhiệt độ nóng chảy: Khoảng 42,35 độ C. Nếu ở dạng H3PO4.H2O thì nhiệt độ nóng chảy là 29,32 độ C.

– Nhiệt độ phân hủy: 213 độ C.

2.2. Tính chất hóa học

Về cơ bản, axit photphoric vẫn có tính chất hóa học của axit thông thường. Sẽ chia thành 3 bước như sau:

H3PO4 <-> H+ +H2PO4-

H2PO4- <-> H+ + HPO42-

HPO42- <-> H+ + PO43-

– Phản ứng với oxit bazơ tạo thành muối và nước. Phương trình phản ứng:

NaOH + H3PO4 → NaH2PO4 + H2O

2NaOH + H3PO4 → Na2HPO4 + 2H2O

3NaOH + H3PO4 → Na3PO4 + 3H2O

– Tác dụng với muối tạo ra muối mới và axit mới.

H3PO4 + 3AgNO3 → 3HNO3 + Ag3PO4

– Thể hiện tính chất oxi hóa – khử. Ở nhiệt độ cao sẽ xảy ra phản ứng nhiệt phân:

+ Ở 200-250 độ C: 2H3PO4 → H4P2O7 + H2O.

+ Ở 400-500 độ C: H4P2O7 → 2HPO3 + H2O.

3. Cách điều chế axit photphoric?

3.1. Trong phòng thí nghiệm

Ở quy mô phòng thí nghiệm, axit photphoric được tổng hợp từ phản ứng của HNO3 với phốt pho (P) trong điều kiện nhiệt độ cao. Phản ứng diễn ra như sau:

P + 5HNO3 => H3PO4 + 5NO2 + H2O

3.1. Trong công nghiệp

Có hai phương pháp chính được sử dụng để sản xuất H3PO4 ở quy mô công nghiệp:

– Phương pháp khô: Dùng nhiệt đốt cháy lân tinh khiết (P) để tạo ra photpho pentoxit (P2O5). Tiếp theo, hòa tan trong axit photphoric loãng, đun nóng trong lò điện, loại bỏ tạp chất, thu được H3PO4 tinh khiết.

P → P2O5 → H3PO4

4P + 5O2 → 2P2O5

P2O5 + 3H2O → 2H3PO4

Phương pháp điều chế H3PO4

– Phương pháp ướt hoặc phương pháp chiết: Nguyên liệu ban đầu là khoáng canxi photphat tự nhiên bị phân hủy bởi axit sulfuric (H2SO4). Phương trình phản ứng:

Ca3(PO4)2 đậm đặc + 3H2SO4 → 3CaSO4 + 2H3PO4

4. Axit photphoric có vai trò gì trong cuộc sống?

4.1. Trong các ngành công nghiệp

– Công nghiệp thực phẩm: Axit photphoric là chất phụ gia cho thực phẩm, đồ uống như mứt, thạch,… nhằm tạo hương vị đặc trưng. Ngoài ra còn tạo thêm vị ngọt khi kết hợp với Hfcs đã qua xử lý enzyme.

– Công nghiệp dệt may, sản xuất xi măng, điện tử: Dùng trong xử lý nước thải, tạo cân bằng pH cho nước thải, thuận lợi cho quá trình xử lý kết tủa sau này.

– Sản xuất gạch, kính: Dùng để chống ăn mòn kim loại và chống cháy cho các đồ vật bằng gỗ. Đồng thời làm tăng độ bám dính, giúp sơn khô nhanh và chống rỉ sét trong ngành sơn.

Ứng dụng H3PO4 trong sản xuất thủy tinh

– Dùng trong bảo quản nhằm ngăn chặn sự phát triển của nấm mốc, vi khuẩn.

– Nâng cao chất lượng sản phẩm sữa vì có khả năng thay đổi protein và pH.

– Ngoài ra còn được dùng làm chất tẩy rửa, diệt khuẩn, làm trắng răng.

4.2. Ngành nông nghiệp

Axit photphoric đậm đặc, có thể chứa tới 70%-75% P2O5. Đây là nguyên liệu chính để sản xuất phân bón, thuốc trừ sâu hoặc phân lân.

5. Axit photphoric có độc không? Những lưu ý khi sử dụng?

Mặc dù axit photphoric có rất nhiều ứng dụng trong đời sống nhưng không thể phủ nhận đây là một loại axit độc hại có thể ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Vì H3PO4 là axit dễ bay hơi nên có thể gây kích ứng, châm chích, bỏng mắt và suy hô hấp nếu vô tình tiếp xúc hoặc hít phải. Vì vậy, khi sử dụng hóa chất này, bạn cần trang bị đầy đủ đồ bảo hộ, găng tay, khẩu trang, kính, mũ…

Vì H3PO4 có trong nước ngọt nên axit này có thể làm giảm mật độ xương. Vì vậy, hãy hạn chế uống nước ngọt.

Ở nhiệt độ cao, H3PO4 có thể phản ứng nên sau khi sử dụng phải đóng nắp cẩn thận, bảo quản nơi khô ráo và tránh ánh nắng trực tiếp.

6. Axit photphoric giá bao nhiêu? Mua hàng chính hãng ở đâu?

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều nhà phân phối Axit Phosphoric với nhiều mức giá khác nhau. Labvietchem là một trong những đơn vị uy tín được khách hàng đánh giá và tin cậy trong việc đảm bảo chất lượng hóa chất, dụng cụ, thiết bị y tế. Chúng tôi cam kết cung cấp sản phẩm chính hãng, có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng. Với đội ngũ tư vấn nhiệt tình, sẵn sàng hỗ trợ bạn 24/7. Liên hệ ngay hotline 0826 020 020 để nhận được ưu đãi về các chương trình khuyến mại cũng như tư vấn miễn phí.