Axit oxalic là gì? Cách bảo vệ sức khỏe khi sử dụng thực phẩm có chứa axit oxalic

Chu Văn An

Axit oxalic có mặt tự nhiên trong một số thực phẩm như các loại rau lá xanh, rau củ nói chung, trái cây, ca cao, các loại hạt và được coi là nguyên nhân gây sỏi thận ở người.

Vậy axit oxalic là gì? Làm thế nào để bảo vệ sức khỏe khi sử dụng thực phẩm có chứa axit oxalic?. Hãy cùng chúng tôi tìm câu trả lời qua bài viết dưới đây.

Axit oxalic là gì?

– Axit oxalic là một axit hữu cơ (H2C2O4) có tính axit khá mạnh, gấp khoảng 10 nghìn lần axit axetic. Trong điều kiện bình thường, axit oxalic tồn tại dưới dạng tinh thể màu trắng, dễ tan trong nước, tạo thành dung dịch không màu, có vị chua.

Axit oxalic tồn tại ở dạng tinh thể màu trắng

– Các diion của axit oxalic được gọi là oxalat.

– Dạng khan của axit oxalic là HOOC-COOH và dạng hydrat hóa là HOOC-COOH.2H2O, tương ứng với 90,03 g/mol và 126,07 g/mol.

– Độ hòa tan trong nước ở 25 độ C: 14,3 g/100ml.

– Nhiệt độ sôi: 157 độ C ở 25 độ C.

Axit oxalic có thể được tìm thấy ở đâu?

Axit oxalic có thể được tìm thấy ở đâu?

– Axit oxalic có trong một số loại thực phẩm như sắn, rau muống, măng, bông cải xanh, cải xoong, xà lách, măng tây, khoai tây, cà tím… và có mức dư lượng khác nhau. Lượng này sẽ đậm đặc hơn khi có mặt trong các loại rau lá xanh đậm ở dạng oxalat.

– Lá trà còn chứa một lượng lớn axit oxalic. Đối với trà, nồng độ axit oxalic tương đối nhỏ vì chỉ sử dụng một lượng nhỏ trà.

– Một số loài nấm sợi thuộc chi Aspergillus còn chứa axit oxalic.

Một số loài nấm sợi thuộc chi Aspergillus cũng chứa axit oxalic

– Trong cơ thể con người, axit oxalic có thể được sản sinh bởi nấm, quá trình trao đổi chất và vitamin C nếu dùng liều cao trong thời gian dài.

Khi trải qua các quá trình chế biến như ngâm rửa rau, luộc và chắt nước sôi đối với măng, rang đối với một số loại hạt…, hàm lượng axit có thể bị giảm đi.

Cách điều chế axit oxalic

Trong phòng thí nghiệm, axit oxalic được điều chế bằng cách oxy hóa sucrose với axit nitric làm chất oxy hóa và một lượng nhỏ chất xúc tác oxit vanadi.

Trong công nghiệp, axit oxalic được điều chế bằng cách cho NaOH nóng hấp thụ CO ở điều kiện áp suất thấp.

Ứng dụng của axit oxalic

– Dùng làm chất tạo màu trong ngành nhuộm.

– Axit oxalic dùng làm da, đánh bóng đá cẩm thạch và xử lý nước.,

– Axit oxalic công nghiệp là axit oxalic hữu cơ có tính khử nên được dùng làm chất tẩy trắng, tẩy rỉ sét, tẩy tấm kẽm trong ngành in, làm dung dịch tẩy rửa thiết bị điện và tẩy một số loại vết bẩn. Tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp sử dụng axit oxalic làm chất tẩy trắng cho bún, bánh canh, bún…

Axit oxalic dùng để tẩy sợi bún

– Dùng trong việc kết tủa và tách kim loại đất hiếm trong ngành luyện kim.

– Trong sản xuất dược phẩm, axit oxalic được dùng để sản xuất nhiều loại thuốc, điển hình là Terramycin, Acheomycin và Borneo.

– Sản xuất phân bón, tổng hợp hóa chất hữu cơ.

– Axit oxalic được sử dụng trong phục hồi đồ gỗ nhờ khả năng loại bỏ lớp gỗ khô trên bề mặt và để lộ lớp gỗ còn mới bên dưới.

Axit oxalic được sử dụng trong phục hồi đồ nội thất

– Trong hoạt động nuôi ong lấy mật, axit oxalic dễ bay hơi được sử dụng làm thuốc trừ sâu ký sinh Varroa.

Cách bảo vệ sức khỏe khi sử dụng thực phẩm chứa axit oxalic

Tùy theo đặc điểm của đất, nước, phân bón… mà mỗi loại thực phẩm sẽ chứa lượng axit oxalic khác nhau.

Theo khuyến cáo của Cục An toàn thực phẩm, để bảo vệ sức khỏe, người tiêu dùng cần:

– Lựa chọn các loại trái cây, rau quả tươi phù hợp với tình trạng sức khỏe của mình. Đặc biệt với những người có nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến hình thành sỏi trong cơ thể thì cần tránh sử dụng thực phẩm giàu axit oxalic. Lượng axit oxalic hấp thụ nên được giới hạn ở mức dưới 50 mg mỗi ngày.

– Sự lắng đọng canxi oxalat chỉ xảy ra trong một số điều kiện nhất định như khi kết hợp với các chất dinh dưỡng cần thiết của cơ thể. Khi sử dụng thực phẩm giàu axit oxalic, bạn cần uống nhiều nước hơn để tăng khả năng đào thải của cơ thể và tránh hình thành sỏi vì nước giúp làm loãng nước tiểu, từ đó làm giảm lượng canxi oxalat và tăng độ pH. Bị sỏi thận nên uống 2,5 lít nước mỗi ngày

– Tùy theo đặc điểm của từng loại thực phẩm mà có những cách sơ chế, chế biến thực phẩm tương ứng để giảm lượng axit oxalic bằng cách ngâm, rửa, luộc, rang, xay, nghiền, băm nhỏ… Khi nấu nướng, lượng axit oxalic có thể giảm đi 5 – 10% nhưng phương pháp này làm mất đi các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.

– Cung cấp đủ canxi: Canxi sẽ liên kết với axit oxalic trong ruột, từ đó làm giảm lượng axit oxalic cơ thể hấp thụ. Bạn nên cung cấp cho cơ thể 800 – 1200mg canxi mỗi ngày.

Hy vọng với những thông tin mà Labvietchem chia sẻ ở trên các bạn đã giải đáp được thắc mắc Axit oxalic là gì? và biết cách bảo vệ sức khỏe khi sử dụng thực phẩm có chứa axit oxalic. Để xem thêm nhiều bài viết hữu ích, truy cập website labvietchem.com.vn và tìm hiểu thêm chi tiết.