Nhiều thách thức dạy và học môn Ngữ văn lớp 9, lớp 12 năm học 2024-2025

Năm học 2024-2025 là năm ngành giáo dục triển khai đồng loạt chương trình năm 2018 ở tất cả các lớp phổ thông. Cuối năm học, học sinh lớp 9 và lớp 12 sẽ trải qua kỳ thi quan trọng quyết định tương lai của mình.

Đối với học sinh lớp 9, các em sẽ trải qua kỳ thi tuyển sinh lớp 10 rất khốc liệt vì nhiều lĩnh vực có tỷ lệ cạnh tranh tương đối cao. Học sinh lớp 12 sẽ tham gia kỳ thi tốt nghiệp phổ thông để vừa tốt nghiệp vừa nộp đơn vào đại học, do đó, sự cạnh tranh để giành một suất vào một số chuyên ngành và trường đại học cũng khá căng thẳng.

Bạn đang xem: Nhiều thách thức dạy và học môn Ngữ văn lớp 9, lớp 12 năm học 2024-2025

Trong khi đó, học sinh lớp 9 và lớp 12 năm học 2024-2025 sẽ là những đối tượng đầu tiên tham gia kỳ thi của chương trình năm 2018 với nhiều điểm mới. Đặc biệt, môn Ngữ văn sẽ không sử dụng các tài liệu trong 3 sách giáo khoa đã học làm tài liệu cho phần đọc hiểu và viết.

Vì vậy, nếu không có sự chuẩn bị chủ động của học sinh, cùng với sự hướng dẫn đúng đắn của giáo viên trong quá trình giảng dạy trên lớp, nhiều học sinh lớp 9 và lớp 12 sẽ gặp khó khăn trong năm học này.

Tài liệu môn Ngữ văn trong kỳ thi tuyển sinh lớp 10 và tốt nghiệp THPT sẽ không đưa vào sách giáo khoa. (Ảnh minh họa: NTT)

Văn học đã thay đổi từ một môn học dễ thành một môn học khó đối với học sinh lớp 9 và lớp 12.

Những năm gần đây, khi học sinh lớp 9 thi vào lớp 10, môn Văn tuy ít điểm 9, 10 nhưng vẫn là môn dễ đạt điểm nhất đối với đa số thí sinh. Học sinh chỉ cần nắm vững kiến ​​thức cơ bản là dễ dàng đạt 5-7 điểm.

Hơn nữa, đây là môn mà hầu hết các địa phương đều nhân điểm với hệ số 2, do đó điểm môn Văn thường là yếu tố quyết định thí sinh có đỗ hay trượt kỳ thi hay không. Bởi vì, môn Toán và tiếng Anh ở các trường vùng khó khăn sẽ khó đạt điểm cao.

Đối với kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông, môn Văn cũng là một trong những môn có điểm trung bình cao nhất. Ví dụ, trong kỳ thi tốt nghiệp năm 2024, điểm trung bình môn Văn là 7,23 điểm; điểm có nhiều thí sinh đạt nhất là 8,0 điểm.

Trên toàn quốc, có 377.956/1.050.132 thí sinh dự thi môn Văn đạt điểm 8.0 trở lên (chiếm 35,99%); nếu tính theo điểm 9.0 trở lên thì có 92.055 thí sinh (chiếm 8,76%). Điểm môn Văn cao không chỉ giúp thí sinh dễ dàng đỗ tốt nghiệp mà còn mang lại nhiều lợi thế cho thí sinh xét tuyển đại học chuyên ngành Văn.

Tuy nhiên, từ năm học 2024-2025, mọi thứ có thể khác. Rất khó để thí sinh đạt điểm cao môn Văn như những năm trước. Nói một cách đơn giản, mục tiêu của chương trình năm 2018 không còn là tái hiện kiến ​​thức như chương trình năm 2006 nữa mà sẽ tập trung phát triển phẩm chất, năng lực của người học.

Xem thêm : Ngăn chặn dịch bệnh lây lan trong trường học

Đặc biệt, phần văn nghị luận trong đề thi tuyển sinh lớp 10 và tốt nghiệp THPT không còn giới hạn ở những tác phẩm văn học trong sách giáo khoa mà học sinh đã học và ôn tập kỹ như những thập kỷ trước.

Cụ thể, Công văn 3175/BGDĐT-GDTrH hướng dẫn: “Trong việc đánh giá kết quả học tập cuối học kỳ và cuối năm học, kết thúc trường họctránh việc sử dụng lại các văn bản đã học trong sách giáo khoa làm tài liệu để biên soạn các bài kiểm tra đọc hiểu, viết nhằm đánh giá chính xác năng lực của học sinh, khắc phục tình trạng học sinh chỉ học thuộc lòng hoặc sao chép nội dung từ các tài liệu có sẵn.

Với bộ tài liệu này, đề thi tuyển sinh lớp 10 và tốt nghiệp THPT sẽ có tài liệu tiếng Việt hoàn toàn mới trong đề thi môn Văn. Thí sinh chỉ có thể vận dụng kiến ​​thức lý thuyết trong chương trình và sách giáo khoa đã học để giải các câu hỏi, lệnh trong đề thi.

Thời gian cho hai bài thi Văn này là 120 phút, thí sinh phải dành khoảng 10-15 phút để đọc và suy ngẫm về nội dung văn bản. Nếu văn bản cho phần viết (viết) là văn xuôi, có thể mất nhiều thời gian hơn vì khi đọc, bạn phải biết cách tóm tắt nội dung, phân chia nhân vật, tìm chủ đề; cảm hứng chính… của đoạn trích hoặc câu chuyện.

Do đó, nếu học sinh không được trang bị những kỹ năng cần thiết khi tiếp cận chuyên đề Văn học, các em sẽ gặp rất nhiều khó khăn khi làm bài thi. Chỉ những học sinh có năng lực thực sự mới có thể lĩnh hội và phát triển toàn diện phần lập luận văn học để đạt điểm cao.

Cần có sự nỗ lực từ các chuyên gia, giáo viên và học sinh

Tính đến thời điểm này, Bộ đã công bố đề thi thử môn Văn cho kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025, nhưng mới chỉ có một số địa phương công bố đề thi tuyển sinh lớp 10. Hầu hết các địa phương còn lại vẫn chưa triển khai.

Trong khi đó, một số địa phương đã triển khai kiểm tra định kỳ môn Văn ở các lớp 6, 7, 8, 10, 11 trong những năm gần đây theo hình thức tự luận hoàn toàn (tương tự như đề thi mẫu của Bộ). Tuy nhiên, một số địa phương cũng triển khai theo hình thức tự luận kết hợp với trắc nghiệm khách quan.

Trong khi đó, môn Văn ở bậc THCS và THPT hiện nay được triển khai tương tự nhau. Về chương trình và sách giáo khoa, bố cục kiến ​​thức tương đối giống nhau về nội dung và chủ đề. Điểm khác biệt là mỗi năm kiến ​​thức lại được nâng cao thêm một chút.

Cả hai cấp học này đều thực hiện theo nội dung Công văn 3175/BGDĐT-GDTrH hướng dẫn đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá môn Ngữ văn ở trường phổ thông và kỳ thi tuyển sinh lớp 10; trong kỳ thi tốt nghiệp phổ thông, Ngữ văn là môn bắt buộc.

Do đó, nếu một số địa phương không thống nhất được hình thức kiểm tra, thi môn Văn giữa hai cấp học sẽ gây khó khăn cho học sinh. Và ngay cả trong chỉ đạo, quản lý của Sở Giáo dục và Đào tạo cũng sẽ có những bất cập nhất định.

Xem thêm : Đề thi dùng ngữ liệu ngoài SGK: Sẽ không còn chuyện đoán đề, trúng “tủ”

Chúng tôi tin rằng để kỳ thi tuyển sinh lớp 10 và kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2018 diễn ra thành công, công tác định hướng, giảng dạy và học tập môn Văn phải được đầu tư và chuẩn bị kỹ lưỡng.

Đầu tiên:Lãnh đạo các khoa, đặc biệt là các chuyên gia phụ trách môn Văn phải định hướng cấu trúc và hình thức thi môn Văn cho địa phương mình.

Đặc biệt, các địa phương chưa công bố đề thi thử vào lớp 10 cần nhanh chóng triển khai, công bố đến các trường. Hiện nay, đề thi thử môn Văn của kỳ thi tốt nghiệp THPT hoàn toàn là dạng tự luận nên các địa phương cũng phải thực hiện theo hình thức này.

Thứ hai: Hội đồng cốt cán Văn học cấp tỉnh, cấp huyện cần có những cuộc thảo luận sâu rộng, thống nhất về chuyên môn. Đặc biệt, cần đầu tư chiều sâu vào các buổi dạy chuyên đề cho môn viết (luận văn) nhằm phát triển phẩm chất, năng lực của người học (nhưng không hành động).

Thứ ba:Nhà trường nên phân công giáo viên có kinh nghiệm giảng dạy; tổ chuyên môn cần trao đổi nhiều chủ đề trong các buổi họp tổ chuyên môn để học hỏi lẫn nhau và giải quyết khó khăn.

Thứ Tư: Đối với giáo viên dạy Văn, phải siêng năng bồi dưỡng kiến ​​thức, biết định hướng và truyền đạt cho học sinh những kiến ​​thức quan trọng nhất. Biết gợi ý, giúp học sinh xây dựng bài văn theo định hướng của Công văn 3175/BGDĐT-GDTrH.

Thứ năm: Học sinh lớp 9 và 12 năm học 2024-2025 cần chủ động học tập, nắm vững kiến ​​thức văn học ở đầu mỗi chuyên đề trong sách giáo khoa. Biết khai thác các tài liệu mới trong phần lập luận văn học. Sau mỗi bài kiểm tra, xem lại checklist để đánh giá bài viết của mình đã đạt yêu cầu chưa. Làm đi làm lại nhiều lần sẽ tạo ra con đường riêng của bạn.

Năm học 2024-2025 là năm đầu tiên các trường học triển khai và học chương trình năm 2018 cho khối lớp 9 và 12, vì vậy cả thầy cô và học sinh đều cần nỗ lực. Mọi người hãy chung tay, nỗ lực vì sự thay đổi của ngành giáo dục, vì nhà trường, vì tương lai của mỗi học sinh, tránh những bài luận hời hợt, vô hồn, thậm chí là trượt kỳ thi quan trọng.

Phong cách viết và nội dung của bài viết phản ánh quan điểm và góc nhìn của tác giả.

NHẬT DUY

https://giaoduc.net.vn/nhieu-thach-thuc-day-va-hoc-mon-ngu-van-lop-9-lop-12-nam-hoc-2024-2025-post245335.gd

Nguồn: https://truonglehongphong.edu.vn
Danh mục: Giáo Dục