Làm sao giải bài toán nhiều nơi thiếu GV, cử nhân sư phạm lại chật vật bám nghề

Tạp chí Giáo dục Việt Nam đã liên hệ với nhiều địa phương để tìm hiểu về tình hình tuyển dụng giáo viên trước năm học mới. Một số địa phương phản ánh tình trạng thiếu hụt giáo viên đang diễn ra ở tất cả các cấp. Nguyên nhân là do địa phương không có nguồn tuyển dụng hoặc giáo viên đã tuyển dụng không đến làm việc. Trong khi đó, nhiều sinh viên sư phạm vẫn thất nghiệp hoặc phải làm việc ở lĩnh vực khác.

Cần điều chỉnh phân bổ nguồn lực giảng dạy hợp lý

Bạn đang xem: Làm sao giải bài toán nhiều nơi thiếu GV, cử nhân sư phạm lại chật vật bám nghề

Trao đổi với báo điện tử Giáo dục Việt Nam, GS, TS, Nhà giáo nhân dân Nguyễn Thị Mỹ Lộc – Phó Chủ tịch Hội đồng Giáo sư các ngành khoa học giáo dục chia sẻ, tình trạng sinh viên sư phạm ra trường thất nghiệp trong khi ngành giáo dục thiếu giáo viên đã diễn ra nhiều năm nay. Tình trạng này dẫn đến mất cân đối từ cơ chế đào tạo đến tuyển dụng, phân bổ nguồn lực giáo viên.

Để giải quyết tình trạng thiếu giáo viên và dư thừa giáo viên tốt nghiệp ngành sư phạm, cần phải điều chỉnh chính sách phân bổ giáo viên, đảm bảo những khu vực thiếu giáo viên sẽ được ưu tiên tiếp nhận lực lượng lao động mới.

Giáo sư, Tiến sĩ, Nhà giáo nhân dân Nguyễn Thị Mỹ Lộc. Ảnh: website Đại học Quốc gia Hà Nội

Theo GS, TS, Nhà giáo nhân dân Nguyễn Thị Mỹ Lộc, một trong những vấn đề cần giải quyết trước tiên là quy hoạch mạng lưới trường học (dựa trên dự báo tăng trưởng dân số theo nhóm tuổi), từ đó lập quy hoạch đội ngũ giáo viên cho từng cấp học. Quy hoạch này phải cho từng địa phương, dựa trên dự báo phát triển kinh tế – xã hội của địa phương nói riêng và cả nước nói chung. Sau đó, mỗi địa phương sẽ lập dự báo, kế hoạch mới sát với nhu cầu thực tế về đội ngũ giáo viên cho từng môn học của từng cấp học.

“Cụ thể, chúng ta cần có ngân sách và cơ chế nguồn nhân lực hợp lý để triển khai thực hiện hiệu quả Nghị định 116/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định chính sách hỗ trợ học phí và sinh hoạt phí cho học viên sư phạm.

Bên cạnh đó, chúng ta cũng cần có cơ chế quản lý chặt chẽ hơn đối với hệ thống các trường đào tạo giáo viên ở mọi khâu: cơ chế, chính sách từ tuyển sinh, đào tạo đến tuyển dụng, sử dụng…

Đồng thời, phân công chặt chẽ cho ngành giáo dục địa phương chịu trách nhiệm về đội ngũ nhà giáo, phối hợp giáo viên địa phương bảo đảm số lượng, chất lượng, cơ cấu, công bằng giáo dục giữa các huyện, vùng khó khăn và vùng thuận lợi…”, GS, TS, Nhà giáo nhân dân Nguyễn Thị Mỹ Lộc phát biểu.

Bà Lộc cũng chỉ ra những giải pháp cụ thể: Thứ nhất, cần tiến hành đánh giá toàn diện nhu cầu giáo viên ở các lĩnh vực.

Tình trạng thiếu hụt giáo viên cục bộ giữa các môn học cho thấy sự bất cập trong phân bổ giáo viên. Để giải quyết vấn đề này, cần tiến hành nghiên cứu chi tiết để xác định chính xác nhu cầu giáo viên của từng khu vực, dựa trên số lượng học sinh, cơ sở vật chất và đặc điểm của từng vùng. Từ đó, các địa phương sẽ có cơ sở dữ liệu để điều chỉnh phân bổ giáo viên hợp lý hơn.

Thứ hai, cần có chính sách linh hoạt để thu hút giáo viên về làm việc tại những vùng thiếu hụt nguồn nhân lực. Chẳng hạn như hỗ trợ nhà ở và điều kiện làm việc tốt hơn, có thể giúp thu hẹp khoảng cách giữa các vùng. Đồng thời, cần cải thiện chính sách đào tạo và tuyển dụng để đảm bảo giáo viên được phân bổ có trình độ và kỹ năng phù hợp với nhu cầu thực tế của từng vùng.

Xem thêm : Thầy Khang chu cấp cho 22 học sinh Làng Nủ may mắn sống sót sau trận lũ quét

Thứ ba, tăng cường đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên hiện nay là hết sức cần thiết để nâng cao chất lượng giảng dạy. Đặc biệt, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các địa phương và các cơ sở giáo dục để bảo đảm việc điều chỉnh phân bổ giáo viên không chỉ là giải pháp tạm thời mà là chiến lược lâu dài để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.

Cuối cùng, việc điều chỉnh phân bổ giáo viên cần phải gắn liền với việc thực hiện các chính sách của chính phủ, đảm bảo rằng những thay đổi không làm ảnh hưởng đến mục tiêu giáo dục chung. Do đó, việc cân nhắc những điều chỉnh phù hợp sẽ giúp cải thiện chất lượng giáo dục, giảm tình trạng thiếu giáo viên và đảm bảo rằng tất cả học sinh, bất kể ở đâu, đều nhận được nền giáo dục tốt nhất.

Cần sự phối hợp 3 bên: Nhà nước – cơ sở đào tạo – người học

Theo PGS, TS Phạm Sỹ Nam, Trưởng Bộ môn Lý luận và Phương pháp giảng dạy Toán; Trưởng Bộ môn Lý luận và Phương pháp giảng dạy Toán (sau đại học), Trường Đại học Sài Gòn, một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng thiếu hụt giáo viên, đặc biệt là ở vùng sâu vùng xa là do điều kiện sống và làm việc không thuận lợi.

“Ở những vùng này, đời sống vật chất khó khăn, lương giáo viên thấp, ít cơ hội thăng tiến. Điều đó khiến nhiều giáo viên, đặc biệt là giáo viên trẻ không muốn gắn bó lâu dài.

Bên cạnh đó, điều kiện sống, tiện nghi hạn chế cũng là yếu tố khiến nhiều người ngần ngại chuyển đến nơi này làm việc”, PGS.TS Phạm Sỹ Nam chia sẻ.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Sỹ Nam. (Ảnh: NVCC)

Theo ông Nam, so với nhu cầu tuyển dụng đa dạng tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, sinh viên sư phạm ra trường khó tìm được việc làm giảng dạy tại các địa phương khác.

“Tại các thành phố lớn, sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành sư phạm cũng có thể tìm kiếm cơ hội tại các trường tư thục, trường quốc tế hoặc trung tâm nếu đáp ứng được yêu cầu công việc. Do đó, việc bồi dưỡng kiến ​​thức, kỹ năng ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường là vô cùng cần thiết”, PGS, TS Phạm Sỹ Nam nhấn mạnh.

Để giải quyết tình trạng thiếu giáo viên và khó khăn trong việc tìm việc làm cho sinh viên sư phạm, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Sỹ Nam cho rằng cần có những giải pháp chiến lược từ phía Nhà nước, các trường đào tạo và bản thân sinh viên.

“Trước hết, cần xem xét cải thiện chế độ lương, điều kiện làm việc để thu hút giáo viên về làm việc và gắn bó lâu dài. Ngoài ra, cần hỗ trợ nhà ở cho giáo viên làm việc ở vùng khó khăn. Một giải pháp nữa là có chính sách cho học sinh giỏi trong vùng học sư phạm về quê dạy học.

Về phía đào tạo giáo viên, các trường cần có chương trình đào tạo thực hành để giúp sinh viên hiểu rõ hơn về công tác giảng dạy ở những vùng khó khăn, qua đó chuẩn bị tốt hơn cho việc tốt nghiệp. Đồng thời, cần có sự kết nối giữa các trường đào tạo giáo viên và các cơ sở giáo dục để đảm bảo sinh viên có cơ hội thực tập và làm việc ngay sau khi tốt nghiệp.

Đối với học sinh, điều quan trọng để dạy tốt là giáo viên cần có kiến ​​thức, kỹ năng chuyên môn và giao tiếp tốt. Trong đó, giáo viên phải hiểu học sinh về: trình độ, hoàn cảnh, tâm lý và phong cách học tập. Từ đó, phấn đấu theo đuổi nghề giáo và trở thành người giáo viên thực thụ”, PGS, TS Phạm Sỹ Nam bày tỏ quan điểm.

Xem thêm : CDSC Việt Nam tiếp nhận tài trợ thiết bị phục vụ GD STEM và dự thi STEM quốc tế

Cũng đồng tình với quan điểm này, GS, TS Nguyễn Thị Mỹ Lộc cho rằng, để nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên, sinh viên sư phạm cần được bồi dưỡng nhiều hơn nữa các kỹ năng ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.

“Sinh viên sư phạm cần chủ động trang bị cho mình những kỹ năng thực hành, khả năng thích ứng với điều kiện giảng dạy thực tế và có định hướng nghề nghiệp cụ thể. Mặt khác, các trường sư phạm cần đưa nội dung thực hành vào chương trình đào tạo, đảm bảo đáp ứng nhu cầu của các cơ sở giáo dục, nhất là những nơi còn thiếu giáo viên”, GS, TS Nguyễn Thị Mỹ Lộc cho biết.

Cơ chế tuyển dụng linh hoạt để thu hút nhân tài

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Trung Cang – Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kiên Giang: Trong bối cảnh thiếu giáo viên nhưng sinh viên sư phạm sau khi tốt nghiệp khó tìm được việc làm, cần xây dựng cơ chế tuyển dụng cụ thể, linh hoạt.

“Điều này đảm bảo rằng nguồn lực giáo viên được phân bổ hiệu quả, đáp ứng nhu cầu của các địa phương và loại hình giáo dục khác nhau. Ngoài ra, một trong những rào cản lớn nhất đối với việc tuyển dụng giáo viên là các yêu cầu hành chính cứng nhắc, chẳng hạn như yêu cầu đăng ký hộ khẩu. Điều này hạn chế cơ hội việc làm cho cử nhân giáo dục từ các khu vực khác không có hộ khẩu trong tỉnh, dẫn đến mất cân bằng trong việc phân bổ giáo viên giữa các khu vực.

Các địa phương muốn thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao thì không nên tạo rào cản với người từ tỉnh khác mà chỉ nên ưu tiên những người có năng lực tốt, đáp ứng được yêu cầu công việc”, PGS.TS Nguyễn Trung Cang nhấn mạnh.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Trung Cang – Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kiên Giang. (Ảnh: NVCC)

Theo Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kiên Giang, đối với sinh viên sư phạm, thực tập không chỉ là giai đoạn học tập quan trọng mà còn là cơ hội khẳng định bản thân, xây dựng nền tảng cho sự nghiệp tương lai.

Trong quá trình thực tập, sinh viên cần phối hợp nhịp nhàng với sự phân công của đơn vị thực tập và thể hiện rõ năng lực cá nhân. Đây là những yếu tố quan trọng giúp sinh viên xây dựng mối quan hệ bền chặt, từ đó mở ra cơ hội việc làm sau khi tốt nghiệp.

Ngoài ra, bạn cũng nên tìm kiếm thông tin và cơ hội việc làm tại các địa phương cần tuyển giáo viên, đặc biệt là các tỉnh thành đang thiếu giáo viên. Việc mở rộng phạm vi tìm kiếm việc làm và sẵn sàng đi xa sẽ giúp bạn có cơ hội làm việc trong ngành giáo dục, tích lũy kinh nghiệm phong phú và tạo nên sự khác biệt trong hồ sơ cá nhân của mình.

Đối với các tỉnh còn thiếu giáo viên, việc sinh viên tốt nghiệp sẵn sàng đảm nhận công việc tại đây không chỉ đáp ứng nhu cầu cấp thiết của ngành giáo dục mà còn tạo ra cơ hội nghề nghiệp lâu dài và bền vững cho chính họ.

“Xây dựng cơ chế tuyển dụng cụ thể, linh hoạt là bước đi cần thiết để giải quyết tình trạng thiếu hụt giáo viên khi sinh viên sư phạm khó tìm việc sau khi tốt nghiệp. Điều này không chỉ giúp tối ưu hóa việc sử dụng nguồn lực giáo viên mà còn mở ra nhiều cơ hội mới cho giáo viên trẻ, đồng thời đáp ứng nhu cầu đa dạng của hệ thống giáo dục”, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kiên Giang cho biết.

Thu Thủy

https://giaoduc.net.vn/lam-sao-giai-bai-toan-nhieu-noi-thieu-gv-cu-nhan-su-pham-lai-chat-vat-bam-nghe-post245100.gd

Nguồn: https://truonglehongphong.edu.vn
Danh mục: Giáo Dục