Kiểm tra Ngữ văn không dùng ngữ liệu trong SGK: Bớt lo học thêm mới có điểm cao

Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa ban hành công văn hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục trung học phổ thông năm học 2024-2025. Trong đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo lưu ý một số vấn đề cụ thể về kiểm tra, đánh giá môn Văn.

Theo đó, các trường trung học cơ sở và trung học phổ thông nên tránh sử dụng các văn bản và trích đoạn đã học trong sách giáo khoa làm tài liệu kiểm tra để đánh giá kỹ năng đọc hiểu và viết trong các bài kiểm tra định kỳ. Thay vào đó, họ sẽ sử dụng các tài liệu bên ngoài sách giáo khoa.

Bạn đang xem: Kiểm tra Ngữ văn không dùng ngữ liệu trong SGK: Bớt lo học thêm mới có điểm cao

Phụ huynh không cần phải lo lắng về việc phải cho con đi học thêm để đạt điểm cao.

Trao đổi với phóng viên Tạp chí Giáo dục điện tử Việt Nam, cô Nguyễn Thị Vân Hồng, Hiệu trưởng Trường THCS Chương Dương, Hoàn Kiếm, Hà Nội cho biết, sự thay đổi này sẽ chấm dứt tình trạng học sinh học vẹt, học thuộc lòng khi không còn chuyện học một tác phẩm để kiểm tra tác phẩm đó.

Trước đây, học sinh học thuộc lòng từ giáo viên chứ không thực sự học thuộc lòng bài viết của mình. Sự thay đổi này cũng là cách giúp học sinh tự do thể hiện quan điểm, nâng cao tính sáng tạo, tích cực, chủ động, từ đó phát huy năng lực bản thân và hiểu biết sâu sắc hơn về văn học.

Đồng thời, với phương pháp kiểm tra, đánh giá này, giáo viên cũng phải không ngừng phát triển bản thân, giáo viên sẽ thực sự là người truyền cảm hứng, khơi gợi cảm xúc, đắm mình vào văn học qua từng tác phẩm.

Bên cạnh đó, sự đổi mới này đòi hỏi giáo viên phải nỗ lực rất nhiều để làm cho bài giảng hấp dẫn hơn. Và sau mỗi bài giảng, giáo viên có thể khai thác một văn bản trong sách giáo khoa để giúp học sinh khai thác một văn bản khác.

Cô giáo Nguyễn Thị Vân Hồng – Hiệu trưởng Trường THCS Chương Dương (Hoàn Kiếm, Hà Nội). Ảnh: Mộc Hương.

“Phương pháp giảng dạy và đánh giá này giúp giáo viên phát huy tính sáng tạo trong môn Văn, nhưng đồng thời tránh được hiện tượng dạy thêm, học thêm. Phụ huynh không cần lo lắng phải cho con đi học thêm để đạt điểm cao”, cô Văn Hồng chia sẻ.

Cùng quan điểm, thầy Trần Văn Toàn, Tổ trưởng Tổ Ngữ văn, Trường THPT chuyên Huế, cho biết, những năm trước, nội dung thi Đọc hiểu trong kỳ thi tốt nghiệp THPT và các kỳ thi định kỳ của nhiều trường đã có sự thay đổi.

Với hướng dẫn mới nhất của Bộ Giáo dục và Đào tạo, có thể hiểu rằng các nội dung học trong sách giáo khoa sẽ không được đưa vào bài thi Viết.

“Trước đây, học sinh có thể đoán được tác phẩm ở câu hỏi 2 của phần Viết, nhưng bây giờ cả giáo viên và học sinh đều không thể đoán được. Việc lựa chọn tài liệu hoàn toàn mới từ các phần Đọc hiểu, Lập luận văn học và Viết sẽ tạo sự hấp dẫn đối với học sinh có năng khiếu văn học, tránh tình trạng học sinh ỷ lại và chỉ chọn tác phẩm để học”, thầy Toàn chia sẻ.

Theo thầy Toàn, trước đây, học sinh sẽ học theo kiểu học thuộc lòng rồi mới làm bài kiểm tra ở câu hỏi 2 của phần Viết, dẫn đến tình trạng học vẹt, làm giảm khả năng tư duy, sáng tạo của học sinh. Đổi mới này sẽ khắc phục được tình trạng học theo bài văn mẫu hoặc bài viết có sẵn.

Xem thêm : Trường đại học khó khống chế tỷ lệ thôi học dưới 10-15% vì nằm ngoài khả năng

Ngoài ra, trong quá trình học, học sinh cũng khó có thể dự đoán được tác phẩm nào sẽ xuất hiện trong đề thi vì sự lựa chọn tài liệu ngoài sách giáo khoa vô cùng phong phú và đa dạng.

Từ đó, học sinh sẽ phải học tập và làm bài tập bằng những kiến ​​thức, kỹ năng và phương pháp mà giáo viên cung cấp.

Bên cạnh đó, nếu đưa những tài liệu hoàn toàn không phải sách giáo khoa vào đề thi, giáo viên cũng cần đổi mới phương pháp giảng dạy phù hợp, xác định rõ mục tiêu dạy văn, trang bị cho học sinh các kỹ năng và cách làm bài thi, cả giáo viên và học sinh đều phải rèn luyện, trau dồi kỹ năng để có thể làm bất kỳ bài tập hay tài liệu nào.

Theo cô Mộng Thu, giáo viên dạy Văn tại Trường THPT Bùi Thị Xuân (Quận 1, TP.HCM), các trích đoạn trích từ các tài liệu ngoài sách giáo khoa sẽ giúp học sinh học tập độc lập, sáng tạo trong tư duy, tránh học vẹt, học thuộc lòng. Tuy nhiên, điều này đòi hỏi học sinh phải nắm vững từng đặc điểm của thể loại và từng phương pháp làm bài thi.

Đồng thời, giúp học sinh có được kỹ năng tư duy, tập trung vào 4 kỹ năng đọc, viết, nói, nghe, tránh tình trạng học theo văn bản mẫu hay học theo bài viết có sẵn.

Với phương pháp này, học sinh sẽ có thể cảm nhận được cái đẹp của từng tác phẩm dựa trên đặc điểm thể loại mà giáo viên đã truyền đạt. Từ đó, giáo viên sẽ trở về với vai trò thực sự của mình là người truyền cảm hứng chứ không phải là “người thầy”.

Tuy nhiên, đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra, đánh giá đặt ra nhiều thách thức cho giáo viên. Giáo viên phải thường xuyên tự học, tự bồi dưỡng kiến ​​thức, không ngừng cải tiến phương pháp giảng dạy để có thể phát huy năng lực, phẩm chất của học sinh.

Ảnh minh họa.VD

Chia sẻ về phương pháp ôn tập để đáp ứng yêu cầu thi của chương trình mới, cô Thu cho biết, nhà trường và tổ chuyên môn đã hướng dẫn học sinh tìm hiểu, nắm bắt đặc điểm từng thể loại văn học, vận dụng đọc hiểu các văn bản ngoài sách giáo khoa ngay sau khi học xong thể loại.

Trong chương trình giáo dục phổ thông năm 2018, phương pháp giảng dạy phải thay đổi để học sinh nắm được đặc điểm thể loại, kỹ năng đọc, viết, nói, nghe. Giáo viên không sử dụng văn bản đã học để tạo câu hỏi mà chỉ sử dụng các văn bản tương đương mà học sinh chưa học.

Theo cô Văn Hồng, học sinh được ôn tập theo nội dung chủ đề của giờ học. Khi ôn tập bài thơ 5 chữ, giáo viên sẽ hướng dẫn cách nhận biết đặc điểm và cách khai thác bài thơ 5 chữ. Học sinh được ôn tập theo thể loại và chủ đề.

Hoặc khi học truyện ngắn hiện đại, chúng ta sẽ dạy truyện ngắn nói chung rồi đi sâu vào một số tác phẩm cụ thể. Từ đó, học sinh sẽ nắm vững phương pháp làm bài thi cho từng thể loại, và có thể làm tốt bài thi của mình.

Xem thêm : Thầy cô sẽ thêm yên tâm bám trường, bám lớp nếu kiên cố hóa trường lớp

Trưởng khoa Văn trường THPT chuyên Quốc Học Huế cho biết, điều này đòi hỏi giáo viên dạy văn phải giáo dục học sinh thật kỹ về phương châm, mục tiêu, cách ra đề, đồng thời trang bị cho học sinh các kỹ năng, phương pháp làm bài, đặc điểm thể loại để khi gặp bất kỳ tác phẩm mới nào trong phòng thi, các em có thể vận dụng vào bài làm của mình.

Chọn kho dữ liệu đáng tin cậy và đảm bảo chất lượng

Theo Hiệu trưởng Trường THCS Chương Dương, Hà Nội, việc đưa tài liệu ngoài sách giáo khoa vào đề thi đòi hỏi người biên soạn đề thi phải có chuyên môn vững vàng, giáo viên cần có trách nhiệm và cẩn trọng hơn trong việc biên soạn đề thi.

Điều này cũng sẽ giúp giáo viên nâng cao trình độ, tỉ mỉ, cẩn thận trong việc lựa chọn tài liệu để đảm bảo sự trong sáng của tiếng Việt, đảm bảo tính thẩm mỹ, giá trị văn học, có nguồn gốc rõ ràng, có trích dẫn đầy đủ và hướng đến tính nhân văn, tính giáo dục.

Theo cô Mộng Thu, yếu tố quan trọng nhất để xây dựng đề thi môn Văn theo yêu cầu mới chính là nguồn tài liệu ngoại ngữ chất lượng.

Vì vậy, giáo viên cần lựa chọn tài liệu đáp ứng yêu cầu về thể loại, nghệ thuật, bao quát được những đặc điểm cơ bản của văn học, tài liệu lựa chọn phải là tài liệu chính thống, được xuất bản tại các nhà xuất bản có uy tín.

Đồng thời, điều này cũng đòi hỏi người đặt câu hỏi phải thực sự giỏi, có kiến ​​thức chuyên môn, luôn cập nhật kiến ​​thức cho bản thân và trong quá trình giảng dạy. Ngoài ra, khi lựa chọn tài liệu cũng cần chú ý đến chủ đề hoặc bản chất chính trị của tài liệu trong một giai đoạn nhất định, đặc biệt là chú ý đến thông điệp cần truyền tải đến học sinh.

Ông Toàn cho rằng, đề thi định kỳ không có sự kiểm duyệt chuẩn mực, mỗi người tự ý làm sẽ dễ tạo ra những “khuyết điểm” đáng tiếc. Do đó, ngoài việc nâng cao năng lực chuyên môn, giáo viên cũng cần lựa chọn những tài liệu được thẩm định, đảm bảo chất lượng; đặt câu hỏi theo mục tiêu của chương trình.

Theo đó, trong nhiệm vụ triển khai hiệu quả các phương pháp, hình thức kiểm tra, đánh giá năm học 2024-2025 đối với học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông, Bộ Giáo dục và Đào tạo yêu cầu:

Đánh giá học sinh THCS, THPT theo đúng quy định, không vượt quá yêu cầu của chương trình, lưu ý một số nội dung như: xây dựng kế hoạch kiểm tra, đánh giá phù hợp với kế hoạch dạy học; tăng cường thực hiện kiểm tra, đánh giá định kỳ thông qua các bài tập thực hành, dự án học tập.

Đối với môn Văn, tránh sử dụng các văn bản, trích đoạn đã học trong sách giáo khoa làm tài liệu kiểm tra đánh giá kỹ năng đọc hiểu, viết trong các bài kiểm tra định kỳ để khắc phục tình trạng học sinh chỉ học thuộc lòng hoặc sao chép nội dung từ các tài liệu có sẵn.

Tăng cường xây dựng ngân hàng câu hỏi, đề thi theo yêu cầu của chương trình môn học; chuẩn bị cho học sinh lớp 9 làm quen với định hướng thi tuyển sinh lớp 10, học sinh lớp 12 làm quen với định hướng thi tốt nghiệp THPT.

Thu Trang

https://giaoduc.net.vn/kiem-tra-ngu-van-khong-dung-ngu-lieu-trong-sgk-bot-lo-hoc-them-moi-co-diem-cao-post244738.gd

Nguồn: https://truonglehongphong.edu.vn
Danh mục: Giáo Dục