Đỗ đại học đừng vội thỏa mãn, quá trình hướng nghiệp thực sự mới chỉ bắt đầu

Việc chuyển tiếp từ phổ thông lên đại học là bước ngoặt lớn trong cuộc đời của nhiều học sinh, đặc biệt là những bạn lần đầu tiên xa nhà và lần đầu tiên tự lập. Đây là thời gian mà các bạn sinh viên mới sẽ được tiếp xúc với kiến ​​thức chuyên ngành, phát triển các kỹ năng và khám phá nhiều cơ hội mới. Tuy nhiên, bên cạnh những điều mới mẻ và thú vị, các bạn sinh viên cũng phải đối mặt với nhiều thách thức, từ việc tự quản lý thời gian, học cách tự lập, đến việc phải cân bằng giữa việc học và cuộc sống cá nhân.

Sau khi đỗ kỳ thi tuyển sinh đại học, quá trình định hướng nghề nghiệp không dừng lại mà chỉ mới bắt đầu.

Bạn đang xem: Đỗ đại học đừng vội thỏa mãn, quá trình hướng nghiệp thực sự mới chỉ bắt đầu

Trao đổi với phóng viên Tạp chí Giáo dục điện tử Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Thanh Nam, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết: “Khi bước vào trường, sinh viên mới sẽ cảm thấy choáng ngợp trước khối lượng kiến ​​thức khổng lồ và cần những người hướng dẫn chỉ cho mình những định hướng quan trọng. Sinh viên mới sẽ cần nhiều kỹ năng mềm để thích nghi với cuộc sống đại học, từ việc lập kế hoạch học tập, quản lý thời gian cho đến cân bằng giữa việc học và cuộc sống tâm lý cá nhân”.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Thanh Nam, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm, Đại học Quốc gia Hà Nội chia sẻ về những kỹ năng cần thiết của người lao động thế kỷ 21 tại Hệ thống Giáo dục Nobel. (Ảnh: NVCC)

Theo anh Nam, quá trình học đại học có thể gặp nhiều khó khăn cùng lúc, nhưng điều quan trọng là các bạn cần phải vượt qua được.

“Đừng nghĩ rằng quá trình định hướng nghề nghiệp sẽ dừng lại khi các em đã lựa chọn và đỗ kỳ thi tuyển sinh đại học. Lúc này, quá trình định hướng nghề nghiệp chỉ mới là bước khởi đầu. Các em cần định hướng mục tiêu, năng lực, kỹ năng, phẩm chất cần phát triển trong suốt bốn năm học đại học để đáp ứng yêu cầu nghề nghiệp”, PGS.TS Trần Thanh Nam nhấn mạnh.

Nhiều sinh viên sau khi đỗ đại học và trải qua quá trình học tập, cảm thấy môi trường mình chọn không phù hợp, có người chọn học lại từ đầu, nhưng cũng có người chấp nhận học tiếp mặc dù không còn đam mê nữa.

Chia sẻ về những ngày đầu vào đại học, Hoàng Hà Anh, sinh viên năm cuối khoa Quản trị kinh doanh, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết: “Lúc đầu, em rất phấn khích khi được trúng tuyển vào ngôi trường mơ ước của mình là Học viện Nông nghiệp Việt Nam. Nhưng sau một thời gian, em nhận ra rằng con đường mình đang đi không còn phù hợp nữa, đi học đại học không chỉ là ước mơ mà còn là kế sinh nhai sau này.

“Tôi cảm thấy kiệt sức vì các bạn khác đều có năng khiếu và thực sự phù hợp với nghề. Tôi nhận ra rằng thay vì cố chấp theo đuổi những thứ mình không giỏi, tôi nên cố gắng làm những thứ mình có khả năng, vì vậy tôi đã chọn thi lại đại học”, Hà Anh tâm sự.

Theo Hà Anh, học sinh không nên quá sợ hãi khi cảm thấy mình không đi đúng hướng như dự định ban đầu. Thay vào đó, các em nên tìm ra điểm mạnh của mình và có lộ trình học tập, quyết tâm cố gắng để đạt được điều mình mong muốn.

Hoàng Hà Anh hiện là sinh viên năm cuối khoa Quản trị kinh doanh, Đại học Quốc gia Hà Nội. (Ảnh: NVCC)

Sinh viên đại học cần chuẩn bị những kỹ năng gì?

Môi trường đại học sẽ rất khác so với trường trung học về phương pháp giảng dạy và đòi hỏi người học phải chủ động hơn trong định hướng học tập của mình.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Thanh Huyền, Trưởng phòng Công tác sinh viên, Trường Đại học Bách khoa Hà Nội lưu ý: Tân sinh viên cần dành thời gian tìm hiểu về ngôi trường mình theo học và thích nghi với môi trường xung quanh, tham gia các hoạt động ngoại khóa, hoạt động xã hội để nhanh chóng thích nghi với cuộc sống mới.

“Ở trường đại học, sinh viên cần tự học nhiều hơn và chủ động hơn trong việc quản lý thời gian. Sẽ không còn những bài kiểm tra đầu giờ, 15 phút, 1 tiết, v.v. nữa, nhưng các em sẽ có bài luận, bài tập lớn, đồ án, bài kiểm tra giữa kỳ và cuối kỳ, v.v. Các em không nên đợi đến ngày thi mới ôn tập, hay đến ngày nộp bài luận, đồ án mới làm bài tập về nhà. Các em cần phân chia thời gian hợp lý cho từng môn học”, TS. Phạm Thanh Huyền chia sẻ.

PGS, TS Phạm Thanh Huyền, Trưởng phòng Công tác sinh viên, Trường Đại học Bách khoa Hà Nội trao bằng khen tại sự kiện “Gặp gỡ và định hướng cho sinh viên quốc tế khóa 68, năm học 2023-2024” (Ảnh: NVCC)

Theo PGS.TS Trần Thanh Nam, có những nghịch lý về thế giới việc làm mà tân sinh viên cần biết trước để định hướng việc học đại học. Cụ thể:

Đầu tiên, nhà tuyển dụng muốn bạn tối đa hóa năng suất trong khi tiết kiệm chi phí. Do đó, bạn cần phát triển kỹ năng CNTT và giao tiếp và có khả năng áp dụng AI để tối đa hóa năng suất.

Thứ hai, nhà tuyển dụng muốn bạn tận tụy, nhưng bạn sẽ ngày càng mất cân bằng trong cuộc sống. Do đó, hãy đầu tư và rèn luyện tính tự giác, kỹ năng quản lý thời gian, kỹ năng quản lý cảm xúc và kỹ năng chăm sóc sức khỏe tâm thần ngay từ khi bạn còn đi học.

Thứ ba, nhà tuyển dụng muốn liên tục cải thiện kỹ năng của bạn, nhưng khi chúng ta già đi, chúng ta trở nên ít chủ động hơn trong việc học. Do đó, hãy thực hành tự học và nghiên cứu các phương pháp để học suốt đời.

Xem thêm : Cuộc thi quốc tế STEM/STEAM World GreenMech Contest sẽ tổ chức ở VN vào năm 2025

Cuối cùng, trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đầy rẫy công nghệ, robot, AI và tự động hóa, các nhà tuyển dụng muốn có nhiều quyết định dựa trên con người hơn. Do đó, sinh viên cũng cần phát triển các kỹ năng đồng cảm và lắng nghe tích cực, giao tiếp thuyết phục, kỹ năng thiết kế dựa trên người dùng, kỹ năng lãnh đạo và ảnh hưởng xã hội hoặc kỹ năng tự thúc đẩy để phục hồi nhanh chóng sau thất bại.

Sinh viên nên chọn làm việc bán thời gian hay tập trung vào việc học và nâng cao kỹ năng?

Ngày nay, nhiều sinh viên muốn độc lập hơn về tài chính và kiếm thêm thu nhập để giúp cha mẹ đóng học phí cũng như trang trải chi phí sinh hoạt đắt đỏ khi sống ở thành phố lớn.

Chia sẻ về việc sinh viên có nên đi làm thêm trong những năm học đại học hay không, TS. Nguyễn Nga Huyền, giảng viên khoa Quản trị kinh doanh, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết: “Sinh viên phải ưu tiên việc học trước. Tuy nhiên, việc học sẽ hiệu quả hơn nếu sinh viên có thể vừa học vừa làm thêm liên quan đến chuyên ngành. Hoặc ít nhất là có thể vận dụng kiến ​​thức, kỹ năng vào công việc thực tế. Như vậy sẽ tốt hơn là chỉ học mà không làm”.

Tiến sĩ Nguyễn Nga Huyền, giảng viên khoa Quản trị kinh doanh, Đại học Quốc gia Hà Nội. (Ảnh: NVCC)

Theo TS Nguyễn Nga Huyền, khi sinh viên vừa học vừa làm, nhất là khi làm việc trong lĩnh vực liên quan đến chuyên ngành của mình, sẽ tạo ra cho họ hai cán cân, cán cân lý thuyết và cán cân thực hành. Nếu chỉ học mà không tương tác với thực tế, ví dụ sinh viên học báo chí, truyền thông, nếu không tiếp xúc với công việc chi tiết, họ sẽ không biết kiến ​​thức được áp dụng như thế nào và trong những trường hợp cụ thể.

Công việc thực hành sẽ giúp bạn thấy được khoảng cách giữa lý thuyết và thực hành. Bạn sẽ xác định được những lĩnh vực mà bạn cần có thêm kiến ​​thức chuyên sâu hơn trong lớp học. Đồng thời, bạn có thể mang kiến ​​thức công việc trở lại trường học và đưa ra phản hồi và tranh luận, giúp việc học hiệu quả hơn nhiều lần.

Đồng tình với quan điểm này, PGS, TS Trần Thanh Nam cho biết thêm: Sinh viên cần cân nhắc lựa chọn công việc phù hợp, tốt nhất là liên quan đến ngành học, không quá tốn thời gian và không gây mệt mỏi về mặt tinh thần.

Nếu các trường đại học có vị trí thực tập hưởng lương, hãy ưu tiên ứng tuyển vào các vị trí đó để học hỏi. Việc cân bằng giữa học tập và làm việc sẽ giúp bạn vừa cân bằng được khó khăn về tài chính, vừa tích lũy được kinh nghiệm thực tế để bổ sung cho lý thuyết. Qua đó, sinh viên được rèn luyện cách quản lý thời gian, năng lượng và sự tập trung, nhận ra điểm yếu của bản thân để thực hành và định hướng nghề nghiệp rõ ràng hơn.

Huyền Trang

https://giaoduc.net.vn/do-dai-hoc-dung-voi-thoa-man-qua-trinh-huong-nghiep-thuc-su-moi-chi-bat-dau-post244592.gd

Nguồn: https://truonglehongphong.edu.vn
Danh mục: Giáo Dục