Đề Ngữ văn không dùng ngữ liệu trong SGK, giáo viên phải thay đổi đầu tiên

Theo hướng dẫn tại Công văn 3935/BGDĐT mà Bộ GD-ĐT vừa ban hành, yêu cầu không sử dụng SGK làm bài kiểm tra định kỳ môn Ngữ văn để giúp học sinh làm quen với định hướng thi tuyển sinh lớp 10 và thi tốt nghiệp THPT, trên thực tế, các lớp dạy chương trình 2018 đã triển khai trong 2 năm học trở lại đây.

Bởi vì, ngày 21/7/2022, Bộ đã ban hành Công văn 3175/BGDĐT-GDTrH, trong đó Bộ yêu cầu: “Khi đánh giá kết quả học tập cuối học kỳ, cuối năm học, cuối cấp học, không sử dụng lại nội dung đã học trong sách giáo khoa làm tài liệu để xây dựng bài kiểm tra đọc hiểu, viết để đánh giá chính xác năng lực của học sinh, khắc phục tình trạng học sinh chỉ học thuộc lòng hoặc sao chép nội dung tài liệu có sẵn”.

Bạn đang xem: Đề Ngữ văn không dùng ngữ liệu trong SGK, giáo viên phải thay đổi đầu tiên

Tác giả là giáo viên dạy Văn cấp THCS và muốn chia sẻ đôi điều về nội dung này. Qua quan sát thực tế, tác giả nhận thấy rằng nếu muốn học sinh “khắc phục tình trạng học sinh chỉ học thuộc lòng hoặc chép lại nội dung từ các tài liệu có sẵn”, thì điều đầu tiên phải thay đổi chính là đội ngũ giáo viên đang giảng dạy Văn cấp THCS và THPT.

Minh họa: NTT

Giáo viên có sao chép nội dung từ tài liệu hiện có không?

Bắt đầu từ năm học 2021-2022, cấp THCS sẽ bắt đầu triển khai chương trình năm 2018 ở lớp 6; năm học 2022-2023 triển khai ở lớp 7 và lớp 10; năm học 2023-2024 triển khai ở lớp 8 và lớp 11; năm học 2024-2025, hai cấp THCS sẽ hoàn thành triển khai chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 ở lớp 9 và lớp 12.

Từ năm học 2022-2023 đến nay, việc kiểm tra định kỳ môn Ngữ văn được thực hiện theo hướng dẫn của Công văn 3175/BGDĐT-GDTrH, đó là “sử dụng các văn bản đã học trong sách giáo khoa làm tài liệu để biên soạn bài kiểm tra đọc hiểu và làm văn”.

Bên cạnh những giáo viên tiên phong đầu tư xây dựng đề thi và hướng dẫn học sinh phát triển phẩm chất, năng lực theo mục tiêu của chương trình năm 2018, vẫn còn một số lượng lớn giáo viên chưa thực sự đổi mới.

Ví dụ, một số giáo viên khi được giao nhiệm vụ biên soạn đề kiểm tra định kỳ đã sao chép từ internet; tặng hoặc xin đề kiểm tra từ giáo viên ở đơn vị khác; hoặc lấy lại đề kiểm tra định kỳ do các đơn vị trong huyện biên soạn trong các buổi tập huấn, được hội đồng chuyên môn thu thập và gửi về trường để tham khảo.

Một tổ trưởng tổ Văn học cấp THCS chia sẻ với tác giả: “Tổ chuyên môn của tôi có tới 14 giáo viên. Hàng năm, cá nhân tôi phải duyệt 32 bài kiểm tra định kỳ (giữa kỳ, cuối kỳ) và 4 bài kiểm tra nội dung giáo dục địa phương. Trong số này, chỉ có một số ít bài kiểm tra là do giáo viên tự biên soạn và đầu tư.

Hầu hết thời gian, các câu hỏi được lấy từ internet vì khi xem lại bất kỳ bài kiểm tra nào, điều đầu tiên tôi làm là tra cứu trên Google bằng cách đọc một đoạn văn của câu hỏi đọc hiểu và sau đó so sánh câu hỏi mà giáo viên trong nhóm đưa ra với câu hỏi trên internet để tìm hiểu xem câu hỏi đó có sao chép hay không.

Xem thêm : 70 năm thành lập ngành Giáo dục Hà Nội: Bứt phá mạnh mẽ, khẳng định vị thế dẫn đầu

Tuy nhiên, hiện nay có 3 bộ sách giáo khoa Văn học và 3 bộ sách giáo khoa này không phải đều có cùng kiến ​​thức. Tuy nhiên, vì một số giáo viên lấy câu hỏi từ internet nên không chú ý đến các đơn vị kiến ​​thức trong phần đọc hiểu và viết, mà chỉ xem bài kiểm tra cuối kỳ hoặc giữa kỳ rồi làm.

Hơn nữa, bài kiểm tra trên internet chỉ có đề thi và đáp án (hướng dẫn chấm điểm), không có ma trận và bảng thông số kỹ thuật. Do đó, khi so sánh ma trận và bảng thông số kỹ thuật với bài kiểm tra; hoặc so sánh các đơn vị kiến ​​thức trong bài kiểm tra và các đơn vị kiến ​​thức đã học trong chương trình, chúng thường không khớp với nhau.

Do đó, có những bài kiểm tra không đạt yêu cầu, kiến ​​thức không đúng, phải làm lại đến lần thứ 3 nhưng vẫn có lỗi.

Có trường hợp khi xem lại đề thi, đọc hướng dẫn chấm điểm đến cuối, tôi thấy tên trường và quận khác nhau. Thì ra là giáo viên trong nhóm đã xin đề thi từ một giáo viên ở quận khác nhưng vẫn chưa sửa hết vì mỗi đề thi Văn có nhiều phần: danh mục đơn vị kiến ​​thức; ma trận, bảng quy định; đề thi; hướng dẫn chấm điểm dài gần mười trang.

Có những trường hợp sau khi duyệt và kiểm tra đề thi tại trường, bạn nghĩ mọi thứ đều ổn, khi về nhà, bạn thấy con mình học ở trường khác mang đề thi môn Văn về (sau khi kiểm tra) giống hệt đề thi của trường bạn, chỉ khác tên đơn vị chủ quản.

Có một bài kiểm tra do đơn vị của một người bạn tạo ra trong một buổi đào tạo toàn quận. Bài kiểm tra là sản phẩm của đơn vị của người bạn và đã được hội đồng bộ môn bình luận, biên tập và gửi đến các trường để tham khảo. Tuy nhiên, khi xem lại bài kiểm tra tại trường của tôi, tôi thấy bài kiểm tra này…”

Trong thời đại công nghệ thông tin, một bài kiểm tra định kỳ có thể di chuyển từ tỉnh này sang tỉnh khác, từ trường này sang trường khác, từ năm này sang năm khác. Tuy nhiên, nó luôn có sẵn trên internet. Do đó, nếu giáo viên có được nó, học sinh cũng có thể lấy nó để luyện tập trước khi kiểm tra. Thật trùng hợp, vào ngày kiểm tra tại trường, học sinh sẽ “trúng số độc đắc”.

Ngoài ra, trong các lớp học thêm, giáo viên cũng lấy đề thi từ internet để học sinh thử và hướng dẫn. Thật trùng hợp, các giáo viên khác được giao nhiệm vụ tạo đề thi cũng lấy các đề thi này và nộp cho trường. Kết quả là, học sinh rất vui mừng khi thấy các đề thi mình đã làm giờ đã thành đề thi chính thức.

Không chỉ đề thi mà hiện nay ngay cả giáo án môn Văn của từng bộ sách giáo khoa cũng khiến giáo viên rơi vào tình trạng này.

Bởi vì mỗi môn học đều có hàng chục trang mạng xã hội được lập ra để bán giáo án, đề thi, trải nghiệm sáng tạo. Việc biên soạn giáo án cho từng lớp học tốn rất nhiều thời gian. Do đó, giáo viên bỏ tiền ra mua, hoặc gom tiền mua chung. Sau đó, họ chia sẻ cho các thành viên trong nhóm, từ đơn vị này sang đơn vị khác, từ tỉnh này sang tỉnh khác qua Zalo, qua email.

Do đó, các câu hỏi kiểm tra và giáo án của một số giáo viên khá giống nhau.

Muốn thay đổi môn Văn phải bắt đầu từ giáo viên.

Mục tiêu hiện nay của bài thi Ngữ văn là “tránh sử dụng lại nội dung đã học trong sách giáo khoa làm tài liệu để biên soạn bài kiểm tra đọc hiểu, viết nhằm đánh giá chính xác năng lực của học sinh” mà Bộ đã hướng tới trong hai năm học vừa qua, đúng đắn, phù hợp với thực tế và chương trình môn học đã ban hành.

Đồng thời, “khắc phục tình trạng học sinh chỉ học thuộc lòng hoặc sao chép tài liệu có sẵn” đã tồn tại nhiều thập kỷ qua.

Sự thay đổi này là cần thiết, đòi hỏi giáo viên và học sinh chuyên Văn cũng phải thay đổi theo hướng chung. Do đó, vai trò, trách nhiệm và bản chất gương mẫu của người thầy là rất quan trọng.

Trước yêu cầu đổi mới phương pháp dạy và học môn Văn hiện nay, điều đầu tiên cần thay đổi là giáo viên. Giáo viên cần tập trung hướng dẫn học sinh cách đọc hiểu các văn bản cùng thể loại trong sách giáo khoa một cách kỹ lưỡng và hướng dẫn các em cách viết bài văn theo đúng thể loại đã học trong chương trình.

Ngay từ lớp 1, giáo viên cần hướng dẫn học sinh phát triển phẩm chất, năng lực, tránh tình trạng học vẹt, xem trước đề, chỉ ôn lại vào ngày thi. Giáo viên dạy lớp 1 phải hướng đến mục tiêu chung của môn học, không nên chỉ chú trọng vào thành tích của bản thân mà chỉ quan tâm đến lớp mình, để khi đến điểm cuối kỳ học sinh sẽ hoang mang, gặp khó khăn.

Ngoài ra, trong những năm học tới, các trường và ngành giáo dục cũng sẽ thay đổi phương châm khi giao chỉ tiêu ngay từ đầu năm học sang phương châm “năm sau cao hơn năm trước”, khiến giáo viên một số trường phải tìm cách xoay xở để hoàn thành chỉ tiêu được giao.

Để tránh sử dụng hiệu quả tài liệu từ sách giáo khoa Văn học để biên soạn các bài kiểm tra đọc hiểu văn học, cần phải thực hiện đồng bộ giữa giáo viên và nhà trường. Nhưng trước hết, phải có sự thay đổi từ phía giáo viên đang giảng dạy Văn học trong nhà trường.

Nếu giáo viên môn Văn vẫn ra đề thi, tải đề thi từ trên mạng về nộp cho nhà trường, chỉ tiêu đầu năm còn cao ngất ngưởng thì việc đổi mới đánh giá môn Văn sẽ khó đạt được mục tiêu đề ra.

Phong cách viết và nội dung của bài viết phản ánh quan điểm và góc nhìn của tác giả.

NGUYỄN NGUYỄN

https://giaoduc.net.vn/de-ngu-van-khong-dung-ngu-lieu-trong-sgk-giao-vien-phai-thay-doi-dau-tien-post244785.gd

Nguồn: https://truonglehongphong.edu.vn
Danh mục: Giáo Dục