Dòng cắt aptomat là gì? Cách chọn dòng cắt ngắn mạch aptomat

Lê Hồng Phong

Aptomat là thiết bị bảo vệ hệ thống điện khỏi sự cố đoản mạch và một số rủi ro khác thông qua cơ chế chuyển mạch tự động. Dòng điện cắt của cầu dao giúp phát hiện kịp thời các sự cố về điện, giúp các thiết bị chuyển mạch hoạt động tốt nhất, mang lại sự an toàn cho người sử dụng cũng như các thiết bị điện trong hệ thống.

Định nghĩa dòng cắt aptomat

Bộ ngắt dòng điện là khả năng ngắt dòng điện khi xảy ra tình trạng quá tải, ngắn mạch hoặc các sự cố về điện khác, giúp thiết bị hoạt động ổn định và chính xác hơn. Dựa vào dòng điện ngắn mạch, máy cắt được phân thành 3 loại:

• Dòng điện cắt thấp cho điện dân dụng
• Dòng cắt tiêu chuẩn cho điện công nghiệp
• Dòng điện cắt cao dùng trong công nghiệp, truyền tải điện và các ứng dụng đặc biệt.

Thông thường, dòng điện của bộ ngắt mạch càng lớn thì chi phí của bộ ngắt mạch càng cao. Trong thông số aptomat có 2 ký hiệu biểu thị dòng điện cắt:

• Icu (kA): Biểu thị dòng điện ngắn mạch có tính hủy diệt, có khả năng chịu được dòng điện tối đa khi thiết bị hỏng trong 1 giây. Ví dụ Icu = 25kA thì tiếp điểm aptomat có thể chịu được dòng điện 25kA trong 1 giây.
• Ics (%Icu): Cho biết dòng điện ngắn mạch thực tế, có khả năng cắt thực tế khi thiết bị gặp sự cố trong vòng 3 giây, tùy từng nhà sản xuất.
• Icw (kA): Là giá trị hiện tại mà cầu dao có thể chịu được trong một thời gian nhất định mà không bị hư hỏng.

Ở các dòng CB hiện nay, Ics tương ứng với 25%, 50%, 75% hoặc 100% Icu. Chất lượng aptomat càng cao thì tỷ lệ này càng lớn.

Hướng dẫn chọn dòng ngắn mạch trên cầu dao

Đối với thiết bị MCB: chọn Icu 4.5kA, 6kA, 10kA, 15kA.

• Dùng trong hệ thống điện dân dụng: Icu = 6kA và 4,5kA cho các công trình vừa và nhỏ.
• Dùng trong hệ thống điện công nghiệp: Icu > 6kA

Với thiết bị MCCB: chọn Icu 7.5kA, 10kA, 15kA, 25kA,… đến 100kA

• Dùng trong hệ thống điện dân dụng: Icu = 10kA đến 25kA cho các công trình vừa và nhỏ.
• Dùng trong hệ thống điện công nghiệp: Icu từ 25kA đến 100kA

Nguyên lý hoạt động của cầu dao khi sử dụng dòng ngắn mạch Icu càng cao thì độ an toàn càng cao và chất lượng càng tốt. Ngoài ra bạn cần chú ý đến giá trị Ics, thông thường Ics = 50% Icu.

Tính toán In line có thể dựa vào công thức:

• Đối với dòng điện 1 pha và 2 pha, nếu có thiết bị điện 220V/3000w thì dòng điện I=3000w/220v = 13,6A. Vì vậy bạn nên chọn aptomat 16A hoặc 20A.
• Đối với dòng điện 3 pha phải áp dụng công thức: I = P/ (căn 3*U*Cos)

Trong đó: Cos là hệ số công suất. Hệ số Cos sẽ dao động trong khoảng (0,8 – 0,95). Nó cũng có thể được tính nhanh bằng công thức I=P*2. Ví dụ: nếu thiết bị điện có dòng điện 3 pha 380V, công suất 3Kw thì dựa vào công thức có thể tính được I = 6A. Như vậy có thể lựa chọn các loại cầu dao 3P 10A.

Một số thiết bị chuyển mạch thông dụng

Hiện nay có rất nhiều loại thiết bị chuyển mạch được sử dụng cho điện áp thấp, trung thế và cao áp. Mỗi bộ ngắt mạch đều có chức năng và ứng dụng riêng.

• MCB và MCCB: Cầu dao MCB và MCCB có tính năng bảo vệ quá tải, ngắn mạch. MCB là cầu dao có hình dáng nhỏ gọn, được sử dụng cho hệ thống điện trong gia đình, văn phòng, trường học và các ứng dụng dân dụng khác. MCCB là cầu dao dạng khối, được sử dụng cho hệ thống điện công nghiệp, nông nghiệp và kinh doanh.
• RCD: RCD là thiết bị chống rò điện chuyên dụng, có tính năng phát hiện sự khác biệt giữa đầu vào và đầu ra của dòng điện, kịp thời ngắt mạch điện để tránh các sự cố về điện.
• VCB: VCB hay cầu dao chân không cũng là một thiết bị chuyển mạch điện nhưng sử dụng chân không làm môi trường cách điện. Thiết bị này được ứng dụng cho hệ thống điện cao thế, bảo vệ hệ thống khỏi tình trạng quá tải, thiên tai và các sự cố khác.
• ACB: ACB là máy cắt không khí, sử dụng môi trường không khí đóng vai trò vừa là chất cách điện, vừa là quạt. Thiết bị này được sử dụng trong hệ thống điện công nghiệp và thương mại.
• Cầu chì: Đây là thiết bị chuyển mạch quen thuộc, có khả năng chịu được dòng điện cao, tự nóng chảy khi phát hiện quá tải điện hoặc đoản mạch. Cầu chì được sử dụng rộng rãi ở cả điện áp cao, trung thế và hạ thế.

=>> Đọc thêm: Ký hiệu C16, C32, C40 trên aptomat là gì?

Qua bài viết chia sẻ trên, KTH ELECTRIC hy vọng các bạn sẽ hiểu rõ hơn về dòng điện cắt trong cầu dao để lựa chọn cầu dao phù hợp với nhu cầu của mình. KTH ELECTRIC tự hào là nhà sản xuất thiết bị điện công nghiệp chất lượng cao trên thị trường. Khám phá thêm các sản phẩm và bài viết hữu ích về aptomat của chúng tôi tại https://btb-electric.com/vi/.