Hướng dẫn quy trình kiểm tra kỹ thuật tủ điện

Lê Hồng Phong

Tủ điện là thành phần không thể thiếu đối với bất kỳ hệ thống điện nào của các công trình dân dụng và công nghiệp. Bên trong tủ điện chứa các thiết bị điện, linh kiện, dây dẫn và thanh cái dùng để điều khiển, phân phối điện hoặc đảm bảo chất lượng điện. Kiểm tra tủ điện là công việc định kỳ giúp tủ điện hoạt động an toàn. Tìm hiểu quy trình kiểm tra tủ điện hạ thế trong bài viết sau từ KTH ELECTRIC.

Vì sao cần phải kiểm tra độ an toàn của tủ điện?

Theo Thông tư số 33/2015/TT-BCT ngày 27/10/2015 của Bộ Công Thương, các thiết bị trong tủ điện trước khi đưa vào sử dụng cần phải được kiểm định an toàn kỹ thuật. Bên cạnh đó, trong quá trình sử dụng, tủ điện cần được kiểm tra định kỳ để đảm bảo hoạt động trơn tru và phát hiện kịp thời các sự cố.

KTH ELECTRIC” >

Trong hệ thống điện, tủ điện không chỉ là nơi lắp đặt, bảo vệ các thiết bị điện bên trong mà còn là đầu mối bảo vệ hệ thống và phân phối điện năng cho các nhánh tải. Kiểm tra an toàn tủ điện là quy trình bắt buộc trong quá trình lắp đặt và vận hành tủ điện. Việc kiểm tra tủ điện cần phải được thực hiện bởi các chuyên gia, theo tiêu chuẩn kiểm định đáp ứng yêu cầu quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật của Bộ Khoa học và Công nghệ.

Quy trình 4 bước kiểm tra tủ điện

Quy trình kiểm tra tủ điện diễn ra theo 4 bước – 4 giai đoạn: Kiểm tra kết cấu; Kiểm tra hệ thống dây điện; kiểm tra – đo điện trở; Kiểm tra chức năng của tủ điện.

Kiểm tra kết cấu tủ điện

• Mức độ bảo vệ: Đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn quy định trong bản vẽ thiết kế.
• Độ dày và màu sắc sơn: Phù hợp với tiêu chuẩn kỹ thuật và thẩm mỹ của hệ thống.
• Kích thước vỏ tủ: Theo bản vẽ thiết kế, đảm bảo tính thẩm mỹ và khả năng lắp đặt.
• Kết cấu cơ khí: Đảm bảo độ chắc chắn, ổn định, không rung lắc hay biến dạng trong quá trình vận hành.
• Bề mặt sơn: Sáng bóng, mịn màng, không trầy xước, đảm bảo tính thẩm mỹ.
• Thanh cái đồng: Được gia công chính xác theo bản vẽ, đảm bảo tính dẫn điện tốt.
• Biển tên: Đầy đủ thông tin, dễ đọc, được gắn chắc chắn tại vị trí quy định.
• Lắp đặt tổng thể: Đảm bảo cửa tủ đóng mở linh hoạt, các chi tiết phụ kiện như chốt, bản lề hoạt động trơn tru.

KTH ELECTRIC” >

Kiểm tra hệ thống dây điện của tủ điện

• Đánh dấu và bảo vệ dây dẫn: Dây điện được bố trí gọn gàng, thẩm mỹ tránh tiếp xúc với các cạnh sắc nhọn, đảm bảo an toàn. Tất cả các dây dẫn đều được đánh dấu rõ ràng và phân loại khoa học để dễ dàng bảo trì, sửa chữa. Đầu cosse được đậy kín bằng nắp bảo vệ, chống oxy hóa và đảm bảo tiếp xúc điện tốt.
• Điểm kết nối: Các điểm kết nối được thi công chắc chắn, đảm bảo tiếp xúc điện tốt, giảm thiểu nguy cơ bong tróc, cháy nổ.
• Kiểm tra tính liên tục: Tất cả các điểm kết nối đều được lắp đặt theo bản vẽ thiết kế, đảm bảo tính chính xác và hiệu quả trong vận hành.

Xem thêm: Lựa chọn MCB, dây dẫn và thanh cái theo tiêu chuẩn IEC

Kiểm tra điện trở cách điện

• Vì điện trở cách điện đạt yêu cầu 0,5MΩ/0,5kV nhân 1 LN, L-PE, N-PE)
• Vì điện trở cách điện lần 2 đạt yêu cầu 0,5MΩ/0,5kV (L-PE, LN, N-PE)

Kiểm tra chức năng của tủ điện

• Kiểm tra tín hiệu đầu ra: Chuyển mạch ACB, MCCB, MCB tổng và nhánh, đo thông mạch, đo điện áp đầu ra.
• Kiểm tra mạch điều khiển: Công tắc ATS, contactor, rơ le, hẹn giờ,…
• Kiểm tra danh mục vật liệu: Đạt tiêu chuẩn theo thiết kế được phê duyệt.

Quy trình kiểm tra an toàn tủ điện

Các bước trong quy trình kiểm tra an toàn tủ điện bao gồm:

1. Kiểm tra bên ngoài tủ điện
2. Đo điện trở cách điện
3. Đo điện trở cuộn dây bên trong
4. Kiểm tra độ bền điện môi
5. Đo điện trở tiếp xúc trong hệ thống tủ điện
6. Đo dòng rò
7. Đo thông số các thiết bị chuyển mạch
8. Kiểm tra sự tương tác giữa các thành phần trong tủ

Quy trình kiểm tra tủ điện song song với quá trình vận hành tủ, bao gồm 3 loại hình kiểm tra:

1. Kiểm tra lần đầu: Tiến hành trước khi nghiệm thu đưa tủ điện vào vận hành.
2. Kiểm tra định kỳ: Lên kế hoạch kiểm tra định kỳ, kiểm tra theo đúng quy trình đã định trước.
3. Kiểm tra bất thường: Kiểm tra các vấn đề phát sinh trong quá trình sử dụng và xử lý kịp thời.

Đọc thêm: Hướng dẫn bảo trì định kỳ tủ điện

Tiêu chuẩn đánh giá tủ điện công nghiệp

Để có thể phát huy được vai trò của mình trong hệ thống điện công nghiệp, tủ điện phải có độ bền cao, có khả năng hoạt động liên tục, chính xác trong thời gian dài trong môi trường khắc nghiệt. Để làm được điều đó cần phải có những tiêu chuẩn sản xuất tủ điện như sau:

Kích thước và vỏ tủ điện

Vỏ tủ điện được thiết kế với nhiều kiểu dáng khác nhau. Vỏ tủ thường có hình chữ nhật. Cửa có 1 hoặc 2 lớp, sơn tĩnh điện hoặc inox, có mái che hoặc không mái tùy theo vị trí lắp đặt. Chất liệu làm vỏ tủ phải có độ bền cao, chống ăn mòn, chống gỉ sét.

KTH ELECTRIC” >

Chiều cao tủ điện trung bình từ 1 – 2m, chiều rộng 0,5 – 1,8m, độ dày từ 0,3 – 0,8m. Thiết kế kích thước tủ điện thường không chuẩn, tùy theo yêu cầu của hệ thống. Đặc biệt, kích thước tiêu chuẩn của tủ điện ngoài trời hầu hết đều lớn hơn tủ điện lắp đặt trong nhà.

Công suất đầu vào và đầu ra

Nguồn điện đầu vào và đầu ra có thể là 220VAC 1 pha hoặc 380VAC 3 pha. Dòng định mức từ 10 – 6300A, dòng cắt 5 – 100kA, tần số 50/60Hz.

Tiêu chuẩn lắp đặt tủ điện công nghiệp

Khi lắp đặt tủ điện cần chú ý những tiêu chuẩn sau:

• IEC 60439-1: tiêu chuẩn lắp ráp tủ điện
• IEC 60529:2001: Tiêu chuẩn cấp độ bảo vệ vỏ điện
• IEC 60947-2: tiêu chuẩn cho thiết bị đóng cắt điện áp thấp
• IEC 61641: tiêu chuẩn phòng chống phóng điện hồ quang
• IEC 60529: tiêu chuẩn cấp độ bảo vệ
• IEC 529: tiêu chuẩn cấp độ bảo vệ cho tủ điện hạ thế

IEC (Ủy ban Kỹ thuật Điện Quốc tế) là tiêu chuẩn được áp dụng toàn cầu trong ngành điện và điện tử, bao gồm các yêu cầu về kỹ thuật và an toàn đối với thiết bị điện.

Tìm hiểu thêm tại: Tiêu chuẩn IEC trong ngành điện: Điểm nổi bật

Mức độ bảo vệ IP

Đây là tiêu chuẩn để đánh giá khả năng chống bụi, chống thấm của tủ. Tiêu chuẩn này được biểu thị bằng các số IP + 2 tiếp theo cho biết mức độ bảo vệ của tủ. Cụ thể:

Số 1 – ngăn chặn sự xâm nhập của chất rắn (bụi):

• 0: không được bảo vệ
• 1: được bảo vệ khỏi sự xâm nhập của vật thể có đường kính > 50mm
• 2: ngăn chặn sự xâm nhập của vật thể có đường kính > 12mm
• 3: ngăn chặn các vật thể có đường kính > 2,5mm
• 4: khối lượng vật nhỏ có đường kính > 1mm
• 5: bảo vệ chưa hoàn thiện nhưng bụi xâm nhập không ảnh hưởng đến chuyển động của thiết bị
• 6: Chống bụi hoàn toàn

KTH ELECTRIC” >

Số thứ 2 – bảo vệ chống nước và chất lỏng:

• 0: không bảo vệ
• 1: chịu được những giọt nước nhỏ thẳng đứng
• 2: được bảo vệ khỏi tia nước ở góc nhỏ hơn 15 độ
• 3: Chống tia nước phun ở góc dưới 15 độ với phương thẳng đứng trên 60 độ
• 4: Chống nước phun theo mọi hướng
• 5: Chống lại vòi phun áp suất thấp theo mọi hướng
• 6: Chống lại các tia áp suất cao theo mọi hướng
• 7: có thể ngâm tạm thời trong nước từ 15cm – 1m
• 8: có thể ngâm trong nước lâu, áp suất cao

Trường hợp IP thì có chỉ số thứ 3 – biểu thị mức độ chắc chắn của lớp vỏ bảo vệ trước ngoại lực:

• 0: không bảo vệ
• 1: Chịu được va đập của vật nặng 150g và rơi từ độ cao 15cm
• 2: Chịu được tác động của vật nặng 250g và rơi từ độ cao 15cm
• 3: Chịu được tác động của vật nặng 250g và rơi từ độ cao 20cm
• 4: chịu được va đập của vật nặng 500g và rơi từ độ cao 40cm
• 5: chịu được va đập của vật nặng 610g và rơi từ độ cao 1m
• 6: chịu được va đập của vật nặng 2000g và rơi từ độ cao 1m

KTH ELECTRIC vừa hướng dẫn quy trình kiểm tra tủ điện và một số tiêu chuẩn quan trọng khi kiểm tra. Với những thông tin trên hy vọng bạn đã có thêm những kiến ​​thức hữu ích về kiểm tra an toàn tủ điện cho mình.

Tham khảo các giải pháp thiết bị điện của KTH ELECTRIC, dựa trên một số tiêu chuẩn thử nghiệm trên tại: Ứng dụng – KTH ELECTRIC.