Contactor 3 pha là gì? Cấu tạo và ứng dụng

Lê Hồng Phong

Contactor 3 pha là dòng contactor dùng cho hệ thống điện công nghiệp, đồng thời cũng là dòng contactor được sử dụng nhiều nhất hiện nay. Cấu tạo của contactor 3 pha, nguyên lý hoạt động cũng như ứng dụng của loại thiết bị này đều có trong tổng hợp dưới đây của KTH ELECTRIC.

Công tắc tơ 3 pha là gì?

Contactor 3 pha là thiết bị đóng cắt điện dùng cho hệ thống điện 3 pha công nghiệp. Thiết bị này có 3 cặp cực tương ứng với tiếp điểm chính, ngoài ra còn có thêm các cặp cực dành cho tiếp điểm phụ ở 2 bên.

Công dụng của contactor 3 pha là đóng, cắt, đảo chiều nguồn điện. Khi lắp đặt rơle nhiệt có thể bảo vệ hệ thống điện hoặc các thiết bị điện quan trọng khỏi bị quá tải. Nguồn điện được sử dụng là nguồn điện xoay chiều 3 pha.

Cấu tạo contactor 3 pha

Cấu tạo của contactor 3 pha cũng tương tự như hầu hết các contactor khác, bao gồm 3 bộ phận chính: nam châm điện, buồng dập hồ quang và các tiếp điểm:

Các tiếp điểm chính trên contactor 3 pha được đặt trên hệ thống mạch động lực, cho phép dòng điện lên tới vài nghìn A chạy qua. Ngoài ra, các tiếp điểm phụ ở hai bên được dùng làm mạch điều khiển, chỉ cho dòng điện chạy qua không quá 5A.

Nam châm điện trong contactor 3 pha là lõi sắt dày có gắn lò xo, bao quanh là dây đồng, có chức năng nén và đẩy để đóng mở contactor. Lõi sắt bao gồm lõi tĩnh và lõi động (chuyển động).

Buồng dập hồ quang hay bảng mạch chữa hồ quang điện có nhiệm vụ loại bỏ hồ quang điện sinh ra khi đóng cắt, ngăn ngừa nhiệt độ khi đốt nóng hồ quang làm cháy tiếp điểm. Cấu trúc của buồng dập hồ quang có thể được cắt đôi – cơ chế dập tắt hồ quang động kép; khe hở hẹp và dải phân cách hồ quang.

Xem thêm: Ý nghĩa các ký hiệu và thông số trên contactor

Nguyên lý hoạt động của contactor 3 pha

Nguyên lý hoạt động phổ biến nhất của contactor 3 pha là nguyên lý từ tính. Thiết bị sử dụng nam châm điện để tạo ra từ trường để đóng tiếp điểm. Khi nam châm mất năng lượng, các tiếp điểm sẽ tự động mở. Vì vậy, contactor 3 pha có thể điều khiển trạng thái chuyển mạch của động cơ bằng cách điều chỉnh cường độ từ trường.

Ngoài nguyên lý từ tính, còn có một loại contactor khác sử dụng nguyên lý điện tử, bao gồm các linh kiện điện tử như bóng bán dẫn để điều khiển trạng thái chuyển mạch của động cơ. So với công tắc tơ từ tính, công tắc tơ điện tử giúp điều khiển hoạt động của động cơ chính xác hơn, có tuổi thọ cao hơn và hiệu quả hơn.

Xem thêm: Hướng dẫn chi tiết khởi động đấu nối từ 3 pha và 1 pha

Ứng dụng contactor 3 pha

Công tắc tơ 3 pha là thiết bị điều khiển quan trọng trong hệ thống điện, được sử dụng rộng rãi với các chức năng sau:

• Được cài đặt trong hệ thống khởi động sao-tam giác giúp thay đổi linh hoạt chế độ vận hành của động cơ theo sơ đồ 2 sao và tam giác.
• Kiểm soát và bảo vệ động cơ khỏi quá tải.
• Điều khiển tụ điện giúp kiểm soát công suất phản kháng được tạo ra.
• Tăng cường tự động hóa trong dây chuyền sản xuất công nghiệp.

Nhờ những chức năng trên mà contactor 3 pha được sử dụng rất phổ biến trong các lĩnh vực điện, công nghiệp và tự động hóa. Không khó để tìm thấy thiết bị này trong các tủ điện, tủ điện ở các tòa nhà văn phòng, công trình dân dụng, khu phức hợp, trung tâm thể thao, trung tâm mua sắm, bệnh viện, công trường, công trình giao thông, dây chuyền sản xuất công nghiệp, công trình truyền tải điện,…

Công tắc tơ 3 pha còn được dùng để điều khiển riêng các thiết bị như quạt, động cơ, hệ thống làm mát,… Nhờ thiết bị này mà dây chuyền sản xuất hoạt động hiệu quả hơn, đồng thời giảm thiểu tình trạng gián đoạn khi có sự cố về nguồn điện.

So sánh contactor 3 pha và 1 pha

Điểm khác biệt đầu tiên khi so sánh contactor 3 pha và contactor 1 pha là số lượng tiếp điểm. Trên đường dây 3 pha sẽ có 3 tiếp điểm chính tương ứng với 3 cặp cực, còn đường dây 1 pha sẽ chỉ có 2 tiếp điểm tương ứng với 2 cặp cực. Ngoài ra, contactor 3 pha còn được trang bị thêm các tiếp điểm phụ thường đóng và thường mở. Trong khi đó, contactor một pha không hỗ trợ tiếp điểm phụ mà có thể gắn thêm rơle thay thế.

Contactor 3 pha được thiết kế với dải dòng điện rộng, từ 9A đến 800A, linh hoạt cho nhiều mục đích sử dụng. Ngược lại, bộ khởi động một pha được thiết kế cho dòng điện định mức thông thường như 25A, 40A hoặc 63A.

Một điểm khác biệt nữa là contactor 3 pha có thể kết hợp với rơle nhiệt để bảo vệ chống quá tải điện cho các mạch mà contactor 1 pha không hỗ trợ. Như vậy, xét về tính linh hoạt thì đường dây 3 pha vượt trội hơn đường 1 pha.

Hướng dẫn đấu dây contactor 3 pha

KTH ELECTRIC cung cấp video hướng dẫn sơ đồ nối dây contactor 3 pha trong mọi trường hợp.

Sơ đồ đấu nối contactor 3 pha đảo chiều:

Sơ đồ đấu nối contactor 3 pha cho động cơ có rơle lỗi pha:

Sơ đồ contactor 3 pha có cảm biến tiệm cận:

Sơ đồ contactor 3 pha điều khiển 2 máy bơm:

Xem thêm sơ đồ tại Youtube KTH ELECTRIC.

Các loại contactor 3 pha của KTH ELECTRIC

MC3 Series là dòng sản phẩm contactor 3 pha chất lượng cao thuộc thương hiệu KTH ELECTRIC. Dòng sản phẩm của chúng tôi tương thích với các contactor công nghiệp khác với các linh kiện phụ trợ đa dạng và kết hợp linh hoạt.

KTH ELECTRIC cung cấp bộ khởi động 3 pha có dải dòng định mức từ 9A đến 800A, được sử dụng cho hầu hết các mục đích hiện nay. Vật liệu sản xuất được lựa chọn có độ bền cao, kết cấu tối ưu giúp tăng tuổi thọ sử dụng, mang lại hiệu quả ấn tượng ngay cả trong môi trường khắc nghiệt.

Tham khảo thông số sản phẩm của chúng tôi tại: