Hệ thống điện động lực là gì? Đặc điểm, cấu tạo và tầm quan trọng

Lê Hồng Phong

Trên thực tế, điện động lực học thường bị nhầm lẫn với các hệ thống điện nặng vì chúng có cùng chức năng. Tuy nhiên, đây là hai thuật ngữ hoàn toàn khác nhau, đảm nhận những vai trò riêng biệt trong hệ thống cơ điện. Tìm hiểu về khái niệm, đặc điểm và cấu tạo của hệ thống điện động lực trong bài viết dưới đây của chúng tôi.

Khái niệm hệ thống điện động lực

Theo tiêu chuẩn kỹ thuật điện, hệ thống điện hiện nay được chia thành 2 thành phần chính là điện nhẹ và điện nặng. Trong đó, điện nặng được phân thành điện động lực và điện điều khiển. Nếu điều khiển điện có chức năng điều khiển máy móc, thiết bị thì hệ thống điện động lực chuyên cung cấp năng lượng cho các tải công suất lớn, đặc biệt là các nhóm thiết bị có cơ cấu truyền động như động cơ, máy móc, băng tải sản xuất…

Là một phần quan trọng của hệ thống điện nặng, điện động lực cũng có những đặc tính tương tự như điện nặng như:

• Hoạt động ở điện áp cao: Từ 220V – 690V
• Công suất lớn: Điện động lực học chuyên cung cấp điện cho các tải có công suất lớn, dòng điện lớn.
• Cấu trúc phức tạp: Điện động lực bao gồm nhiều thành phần khác nhau với thiết kế phức tạp.
• Độ tin cậy: Đảm nhận vai trò cung cấp năng lượng cho động cơ, máy móc, điện động lực, cần có sự ổn định, độ tin cậy cao để đảm bảo hoạt động sản xuất an toàn, không bị gián đoạn.

Các thành phần chính của hệ thống điện động lực

Điện động lực là một hệ thống phức tạp, được tạo thành từ nhiều bộ phận khác nhau nhằm thực hiện nhiệm vụ chuyển đổi năng lượng điện thành năng lượng cơ, phục vụ cho hoạt động của máy móc, thiết bị.

Các thành phần chính của điện động lực bao gồm:

• Nguồn điện chính: Có chức năng phân phối điện cho toàn hệ thống, có thể từ lưới điện quốc gia, các nguồn điện dự phòng (máy phát điện, hệ thống điện năng lượng mặt trời) hoặc các nguồn điện khác.
• Tủ điện động lực: Chịu trách nhiệm cung cấp điện năng cho máy móc hoạt động đồng thời bảo vệ hệ thống trước các sự cố. Tủ điện thường chứa các thiết bị chuyển mạch, bảo vệ và điều khiển như cầu dao, rơle nhiệt, contactor, biến tần, PLC,…

• Thiết bị chuyển mạch: Dùng để bảo vệ các thiết bị, hệ thống khỏi tình trạng quá tải, ngắn mạch,…
• Thiết bị điều khiển: Cho phép người dùng điều khiển, giám sát hệ thống một cách tự động và hiệu quả.
• Công tắc ổ cắm: Cung cấp các điểm kết nối điện cho thiết bị, máy móc.
• Dây dẫn, thanh cái: Để truyền tải điện năng từ nguồn điện chính tới các khu vực trong hệ thống.

Tầm quan trọng của điện động lực học

Điện động lực là thành phần không thể thiếu trong các hệ thống điện nặng, đảm nhận vai trò cung cấp năng lượng cần thiết cho các thiết bị cơ khí, động cơ điện công suất lớn hoạt động ổn định, an toàn, đáp ứng nhu cầu sản xuất của các nhà máy, khu công nghiệp.

Tầm quan trọng của điện động lực học được thể hiện cụ thể:

• Nguồn điện: Điện động lực có khả năng chuyển đổi năng lượng điện thành năng lượng cơ, là năng lượng cần thiết cho các thiết bị có khả năng tạo ra chuyển động trong công nghiệp như băng tải, hệ thống bơm, quạt, máy cắt, máy khoan, máy nén… để vận hành hoặc vận hành các cơ sở hạ tầng cần thiết của tòa nhà như thang máy, hệ thống cấp thoát nước, hệ thống điều hòa không khí.
• Kiểm soát và bảo vệ: Hệ thống này bao gồm nhiều thiết bị điều khiển và bảo vệ, đảm bảo hệ thống điện nặng hoạt động ổn định, an toàn, đồng thời bảo vệ người dùng khỏi các sự cố về điện.
• Hỗ trợ phát triển giao thông hiện đại: Điện động lực là cốt lõi của xe điện.

Với những vai trò trên, điện động lực có ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực sản xuất và đời sống như:

• Trong công nghiệp: Cung cấp năng lượng cho máy móc, thiết bị công suất lớn (băng tải, máy cắt, máy nén, máy nghiền, máy bơm…)
• Trong các tòa nhà: Cung cấp điện vận hành thang máy, hệ thống cấp thoát nước, điều hòa không khí…
• Trong giao thông vận tải: Cung cấp năng lượng cần thiết cho động cơ xe điện, hệ thống đèn đường, tín hiệu giao thông,…

Một số câu hỏi về hệ thống điện động lực

Câu 1: Điện động lực có nặng điện không?

Hồi đáp: Có. Chính xác hơn, điện động lực học là một thành phần quan trọng trong các hệ thống năng lượng nặng, bên cạnh khả năng điều khiển. Điện động lực học có chức năng chuyên biệt là cung cấp năng lượng cần thiết cho các tải có công suất lớn hoạt động, đặc biệt là các thiết bị có khả năng tạo ra chuyển động.

Câu 2: Phân biệt điện động lực và điện điều khiển trong hệ thống điện nặng?

Hồi đáp: Điện động lực có nhiệm vụ cung cấp năng lượng cho máy móc, thiết bị hoạt động, còn điện động lực có nhiệm vụ điều khiển, giám sát và bảo vệ các thiết bị này.