Tìm hiểu về hiện tượng ngộ độc rượu chứa Methanol

Chu Văn An

Metanol thường được sử dụng trong các ngành công nghiệp thông dụng như sản xuất dầu diesel, làm dung môi hoặc phun sơn. Với giá thành rẻ nên nhiều cơ sở sản xuất rượu không đảm bảo chất lượng đã sử dụng làm phụ gia chưng cất Ethanol, gây ngộ độc khi sử dụng rượu. Hãy cùng tìm hiểu về hiện tượng ngộ độc Metanol trong bài viết này nhé!

A/ Định nghĩa Metanol là gì?

Metanol hay còn gọi là rượu gỗ hay cồn công nghiệp là một hợp chất hóa học không màu, dễ bay hơi, dễ cháy, có mùi đặc trưng tương tự như Ethanol. Metanol được sử dụng rộng rãi trong sản xuất làm chất chống đông, dung môi và nguyên liệu thô công nghiệp.

Methane được dán nhãn là độc hại đối với con người.

Metanol tồn tại dưới dạng chất lỏng cực có độc tính cao, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng con người. Loại cồn công nghiệp này gây ra những tác hại không thể phục hồi cho người bị nhiễm độc như suy thận, suy tim, suy tuần hoàn, tổn thương thị lực, gan và hệ thần kinh trung ương. Ngộ độc metanol nặng có thể dẫn đến tử vong.

B/ Tại sao metanol dễ gây ngộ độc?

Uống rượu khi vào cơ thể con người sẽ được chuyển hóa thành axit xitric và được xử lý qua gan con người. Rượu uống là rượu etylic/etanol. Nó được sản xuất từ ​​các loại tinh bột như ngũ cốc, các loại cũ chứa tinh bột… Trong khi đó, rượu metanol được lên men từ cellulose, có độc tính cao và không thể dùng để uống.

Khi vào cơ thể, metanol dễ dàng hấp thu qua ruột, da vào phổi. Sau 30 – 60 phút vào cơ thể, metanol sẽ đạt nồng độ cao nhất trong huyết tương. Cơ thể con người sẽ chuyển hóa metanol thành formaldehyde, sau đó chất này bị oxy hóa thành axit formic – thành phần chính của nọc kiến. Đây là chất gây ngộ độc metanol vì nó tấn công và làm tổn thương não, mắt, dây thần kinh thị giác và các cơ quan mô mềm khác như thận, gan. Cuối cùng nó có thể dẫn đến mù lòa và thậm chí tử vong.

Metanol được chuyển hóa chậm ở gan thành CO2 và khoảng 3% lượng metanol đưa vào cơ thể được đào thải qua phổi hoặc thận (đào thải qua nước tiểu).

Theo bác sĩ Lương Quốc Chính (Khoa Cấp cứu Bệnh viện Bạch Mai – Hà Nội), chỉ cần 10ml metanol pha vào đồ uống cũng đủ khiến nạn nhân bị mù vĩnh viễn. Đối với người lớn, 1ml dung dịch metanol 100% sẽ gây ngộ độc cho nạn nhân và 30ml dung dịch metanol 40% có thể gây tử vong.

C/ Phương pháp sản xuất rượu nào gây ra nồng độ metanol cao?

– Sử dụng nguyên liệu chứa bột gỗ (cellulose): Đối với các nhà máy chưng cất rượu thủ công sử dụng mật đường không được làm sạch cặn thì hàm lượng metanol trong rượu sau khi sản xuất sẽ cao. Nguyên nhân là do trong quá trình lên men và chưng cất, cặn bã bị phân hủy và tạo thành metanol.

– Sản xuất cồn từ cồn etylic kém chất lượng: Trung bình cứ 1 lít cồn (thực phẩm/y tế) có thể sản xuất được 3 lít cồn. Tuy nhiên, vì lợi ích cá nhân, nhiều người sử dụng rượu kém chất lượng, giá rẻ hơn, chứa hàm lượng metanol aldehyd và axeton cao hơn tiêu chuẩn cho phép. Vì vậy, sau khi pha chế, rượu sẽ chứa rất nhiều metanol, aldehyd và axeton.

– Người làm rượu vô tình sử dụng cồn metanol mà không biết: Nhiều người dùng cồn khô (có chứa metanol) để thêm vào khi chưng cất nhằm đẩy nhanh quá trình tạo cồn, đồng thời rượu cũng có mùi thơm hơn mà không biết rằng phương pháp này sẽ khiến hàm lượng metanol tăng lên trong rượu thành phẩm.

– Do nhà sản xuất không loại bỏ cồn ban đầu có chứa metanol: Trong giai đoạn đầu chưng cất rượu, các tạp chất metanol, aldehyt, axeton… sẽ bay hơi ngay từ đầu do nhiệt độ bay hơi thấp. Chỉ cần loại bỏ phần rượu đầu tiên này là rượu thu được sẽ an toàn nhưng nhiều người lại chọn cách giữ lại.

D/ Triệu chứng ngộ độc Metanol

Các triệu chứng ngộ độc Metanol thường xuất hiện ít nhất 30 phút sau khi uống vào, tùy thuộc vào nồng độ pha chế và lượng Metanol mà bệnh nhân tiếp xúc.

Ngộ độc metanol thường biểu hiện triệu chứng qua 2 giai đoạn:

– Giai đoạn đầu kéo dài từ vài giờ sau khi uống rượu cho đến 30 giờ đầu.

– Sau 30 giờ, nếu không chữa trị kịp thời, chất độc sẽ bùng phát và gây ngộ độc cấp tính nặng. Vì vậy, bạn nên chú ý đến một số triệu chứng ngộ độc Metanol để dễ điều trị.

Triệu chứng ngộ độc Manol thường dễ bị bỏ qua nếu không chú ý

– Metanol có tác dụng ức chế hệ thần kinh trung ương, gây an thần và gây mê nhẹ. Người bị ngộ độc vẫn tỉnh táo nhưng thỉnh thoảng bị đau đầu, chóng mặt, buồn nôn. Có thể gặp các triệu chứng như bồn chồn, hưng cảm, thờ ơ, hôn mê hoặc co giật. Liều cao metanol có thể gây xuất huyết não dẫn đến tử vong.

– Giai đoạn đầu, người bị trúng độc vẫn có khả năng quan sát bình thường. Sau khoảng 24 giờ, mắt bắt đầu mờ và xuất hiện hiện tượng đau mắt, nhìn đôi, sợ ánh sáng, ảo giác, giảm hoặc mất thị lực. Tình trạng tồi tệ nhất là đồng tử giãn ra và khả năng phản ứng kém với ánh sáng do ngộ độc Metanol liều cao.

– Thở yếu hoặc thở ngắt quãng. Thở nhanh hoặc sâu nếu tình trạng xấu đi. Nước tiểu màu đỏ sẫm, buồn nôn, tiêu chảy cấp hoặc cứng cổ, căng cơ và đổ mồ hôi cũng là những triệu chứng cơ bản của ngộ độc Manol.

E/ Sơ cứu khi bị ngộ độc

Khi xuất hiện triệu chứng ngộ độc Metanol, bạn cần đảm bảo không gian thông thoáng để tăng lượng oxy cho người bệnh hít thở. Người bệnh cần được đặt ở tư thế nghiêng an toàn, đầu cao hơn ngực để hỗ trợ tuần hoàn, tránh bị nghẹn, nôn mửa.

Đối với những người bị ngộ độc Metanol có triệu chứng rõ ràng cần đưa đến trung tâm y tế hoặc bệnh viện gần nhất để khám và điều trị kịp thời.

Ngộ độc metanol cần được đưa đến cơ sở y tế để điều trị kịp thời

Để phòng ngừa ngộ độc metanol, người tiêu dùng cần hạn chế mua, sử dụng rượu không rõ nguồn gốc, chưa được cơ quan vệ sinh an toàn thực phẩm kiểm định. Không nên dùng rượu tự pha, rượu tự ngâm nếu chưa hiểu rõ tính chất, dược lý của nguyên liệu dùng để ngâm rượu.

Qua bài viết này, LabTrường Lê Hồng Phong hy vọng các bạn đã biết được triệu chứng cũng như các phương pháp sơ cứu cơ bản khi bị ngộ độc Manol. Hãy là người tiêu dùng thông minh để đảm bảo sức khỏe của bạn!

Tìm kiếm liên quan: Metanol công nghiệp, ứng dụng của Metanol, Metanol và etanol, tác hại của metanol, metanol dùng để làm gì, metanol có độc không

Xem thêm:

• Độc tính của hóa chất Borax (borax) trong thực phẩm
• Tiêu chuẩn mỹ phẩm và thành phần thường thấy trong mỹ phẩm
• Top 6 loại hóa chất độc hại trong thực phẩm bà nội trợ nên biết