Thạch tín (asen) là gì? Ngộ độc thạch tín có nguy hiểm không?

Asen là gì? Asen là gì? Asen là gì? Ngộ độc asen có nguy hiểm không? Có sao không nếu nước bị nhiễm asen? Ngộ độc asen có ổn không? Đây là những câu hỏi được quan tâm nhiều nhất trên các diễn đàn về “tài nguyên nước” trong 5 năm qua. Hãy cùng LabTrường Chu Văn An tìm câu trả lời chi tiết trong bài viết dưới đây.

1. Định nghĩa asen là gì?

Asen là gì? Công thức hóa học

Arsenic hay còn gọi là asen, tên tiếng Anh là Arsenic. Trong bảng tuần hoàn, asen có ký hiệu là As và có số hiệu nguyên tử là 33. Công thức hóa học là As2O3 và As2O5, chủ yếu là oxit của asen.

Asen được tìm thấy tự nhiên ở nhiều nơi trên thế giới, là thành phần chính của trầm tích và đóng vai trò quan trọng trong vỏ trái đất. Chúng ta có thể tìm thấy asen trên bề mặt nước hoặc trong các tầng ngậm nước ngầm, đôi khi trong không khí, trong lòng đất và thậm chí cả trong thực phẩm. Asen mang lại cả lợi ích cũng như những hạn chế đối với đời sống con người. Các hợp chất quan trọng của asen là: As2O3, As2S3, As4S4

2. Tính chất của asen là gì?

2.1. Tính chất vật lý của asen

• Asen dễ tan trong nước, không màu, không mùi, làm đổi màu quỳ đỏ
• Asen có nhiều màu sắc và hình dạng khác nhau: Asen màu xám (cứng, giòn); Asen đen (dạng vô định hình, giòn); Asen màu vàng (ổn định, mềm, tan trong dung dịch).
• Trọng lượng nguyên tử: 74,92160
• Mật độ: 5,776 gam
• Điểm nóng chảy 817 độ C.

Tính chất của asen

2.2. Tính chất hóa học của asen

Asen là một hóa chất phi kim loại có cả tính chất khử và tính oxy hóa. Với ba cấp độ phổ biến nhất là -3, +3, +5.

• Hiệu quả với phi kim loại, hiệu quả với oxit lưu huỳnh, halogen, v.v.\

2As + 3Cl2 → 2AsCl3

• Phản ứng với axit đậm đặc:

2As + 3H2SO4 (đặc, nóng) → As2O3 + 3SO2 + 3H2O

• Asen tan trong nước cường toan

As + 3HCl (đậm đặc) + HNO3 (đậm đặc) → AsCl3 + NO + 2H2O

• Phản ứng với dung dịch kiềm

2As + 2NaOH (20%) + 2H2O → 2NaAsO3 + 3H2

• Phản ứng với kim loại

2As + 3Mg → MgAs2

3. Phân loại asen

Phân loại asen hữu cơ và asen vô cơ

Asen được chia thành hai loại: asen hữu cơ và asen vô cơ.

• Asen hữu cơ: Loại này được tìm thấy trong mô thực vật, thịt động vật và các hợp chất chứa nguyên tử asen như axit 4-hydroxy-3-nitrobenzarsonic.
• Asen vô cơ: Loại này tồn tại ở dạng hòa tan trong nước hoặc đá và được gọi là arsenite và arsenate.

Ở dạng hữu cơ, chất này cực kỳ lành tính và không độc hại. Khi chuyển sang dạng vô cơ, kim loại này cực độc, độc gấp 4 lần thủy ngân. Theo các cơ quan nghiên cứu, Arsenic là chất gây ung thư số một hiện nay.

4. Công dụng của asen là gì?

Mặc dù asen có nhiều ứng dụng trong sản xuất công nghiệp nhưng vì là chất độc hại nên cơ quan bảo vệ môi trường đã khuyến cáo người dân ngừng sử dụng hợp chất này.

Ứng dụng asen làm thuốc trừ sâu

4.1. Ứng dụng trong sản xuất công nghiệp

Trong công nghiệp, asen được tạo hợp kim với chì để tạo ra kim loại cứng và bền. Ngoài ra, bột asen còn được dùng làm đồ thủy tinh, pin, đạn,…

Asen được sử dụng trong pháo hoa và làm chất kích thích cho các thiết bị thể rắn như bóng bán dẫn.

4.2. Ứng dụng trong nông nghiệp

Năm 1940, asen được sử dụng làm chất bảo quản gỗ. Vào năm 980, dược liệu này được sử dụng làm thuốc trừ sâu, diệt trừ sâu bệnh phá hoại mùa màng. Nhưng vì độc tính nên năm 2003, các nhà sản xuất đã tự nguyện ngừng sản xuất thuốc có chứa Asen.

4.3. Ứng dụng y tế

Trước đây, asen được người Hy Lạp cổ đại sử dụng để điều trị các vết loét hoặc gây rụng tóc. Năm 1786, một bác sĩ người Anh đã nghiên cứu và ứng dụng asen vào một số loại thuốc như bệnh thiếu máu, bệnh bạch cầu, bệnh hen suyễn,…

Tuy nhiên, một số nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng thuốc có chứa asen có thể làm giảm số lượng bạch cầu ở người bình thường, làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư nên chất này đã bị ngừng sử dụng.

5. Ngộ độc asen

Asen là chất cực kỳ vô hại, chúng ta có thể bị nhiễm độc khi sử dụng nước có chứa asen. Ngộ độc asen và nhiễm độc asen có thể nguy hiểm, thậm chí ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng. Có hai cấp độ: ngộ độc asen cấp tính và ngộ độc asen mãn tính.

Ngộ độc asen tĩnh mãn tính và ngộ độc asen cấp tính

5.1. Ngộ độc asen cấp tính

• Nôn, đau bụng, tiêu chảy
• Có dấu hiệu tê, ngứa da, tứ chi, chuột rút
• Cơ thể bầm tím, bí tiểu, tiêu chảy
• Hồng cầu và bạch cầu giảm nhanh dẫn đến hệ thần kinh suy yếu, mệt mỏi
• Ngộ độc cấp tính kéo dài 24 giờ có thể dẫn đến tử vong

5.2. Ngộ độc asen mãn tính

• Tiếp xúc lâu dài gây tổn thương sắc tố ở lòng bàn chân, bàn tay và thậm chí là ung thư da
• Tiếp xúc nhiều năm có thể dẫn đến các bệnh ung thư khác như: Ung thư bàng quang, ung thư phổi
• Tiếp xúc lâu dài dẫn đến bệnh phổi, bệnh tim mạch, tiểu đường, nhồi máu cơ tim, v.v.

6. Biện pháp phòng ngừa ngộ độc asen

Hiện nay, Bộ Y tế đã quy định tiêu chuẩn về các thành phần trong nước sinh hoạt, theo đó, ngưỡng an toàn đối với asen là 0,01 mg/1 lít nước. Nếu vượt quá mức cho phép sẽ không an toàn khi sử dụng. Vì vậy, người dân cần chủ động phòng chống ngộ độc bằng những hành động sau:

6.1. Sử dụng nguồn nước sạch

Hiện nay, hơn 60% dân số đã được sử dụng nước sạch do nhà nước cung cấp. Nguồn nước này đã đạt tiêu chuẩn của Bộ Y tế. Đây là một trong những biện pháp tốt nhất để ngăn chặn hiệu quả asen trong nước.

6.2. Kiểm tra sức khỏe định kỳ

Nếu sống trong môi trường nước bị ô nhiễm và không có nguồn nước sạch, bạn nên định kỳ kiểm tra sức khỏe và theo dõi các triệu chứng ngộ độc asen để có biện pháp điều trị hiệu quả.

6.3. Sử dụng Bộ xác định Asen Wheaton

Bộ xác định Asen Wheaton với độ nhạy của WHO về chất lượng nước. Phản ứng được tiến hành kín trong suốt, an toàn thực nghiệm cho người sử dụng, phát hiện asen 0,005mg/l. Hiện tại sản phẩm đã có mặt tại Labvietchem, bạn có thể sử dụng để kiểm tra hàm lượng asen trong nước.

Bộ xác định Asen Wheaton

6.4. Sử dụng Bộ kiểm tra KYORITSU

Test Kit KYORITSU – Nhật Bản với hơn 70 tiêu chuẩn nội địa cho phép kiểm tra, đánh giá chính xác chất lượng nước sạch, nước sinh hoạt, nước thải. Sản phẩm hiện đang có bán tại Labvietchem, đảm bảo chính hãng, giá tốt nhất.

Kit thử KYORITSU – Nhật Bản

6.5. Sử dụng hóa chất xử lý nước

Hóa chất xử lý nước PAC là sản phẩm chuyên dùng xử lý nước, loại bỏ Asen và kim loại nặng trong nguồn nước. Việc sử dụng hóa chất đã được các nhà cung cấp nước sử dụng để đảm bảo nước sạch an toàn khi sử dụng.

Hóa chất PAC xử lý nước

Hy vọng chia sẻ về asen là gì? Cũng như những vấn đề xoay quanh hóa chất của LabTrường Chu Văn An đã giúp người đọc hiểu rõ hơn về những tác hại cũng như ứng dụng mà chúng mang lại.