Chuẩn độ và dung dịch chuẩn độ là gì?

Chu Văn An

Đối với những người mới làm quen với hóa học, có thể vẫn còn bối rối về khái niệm chuẩn độ hay dung dịch chuẩn độ. Vậy chuẩn độ và dung dịch chuẩn độ là gì, cách pha chế và ứng dụng chúng như thế nào trong các lĩnh vực khác nhau? Hãy cùng LabTrường Lê Hồng Phong tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé!

1. Chuẩn độ và dung dịch chuẩn độ là gì?

1.1. Chuẩn độ là gì?

Chuẩn độ là một thuật ngữ thực nghiệm đề cập đến một kỹ thuật phân tích cho phép người vận hành xác định lượng chất hòa tan (cần phân tích) trong một mẫu.

Kỹ thuật chuẩn độ dựa trên các phản ứng hoàn chỉnh của chất tan (chất phân tích) và thuốc thử (dung dịch chuẩn độ) có nồng độ đã biết được thêm từ từ vào mẫu.

Chất phân tích + Thuốc thử (Dung dịch chuẩn độ) → Sản phẩm của phản ứng

1.2. Dung dịch chuẩn độ là gì?

Dung dịch chuẩn độ là thuật ngữ dùng để chỉ các dung dịch có nồng độ đã biết chính xác và được sử dụng để xác định nồng độ của các dung dịch khác. Nghĩa là dung dịch chuẩn độ được coi là thuốc thử để phản ứng với các dung dịch khác cần xác định nồng độ.

Thông thường, nồng độ của dung dịch chuẩn được biểu thị dưới dạng gam tương đương (N) và nồng độ mol (M) (số gam và số mol chất tan trong 1000ml dung dịch).

Dung dịch chuẩn độ được phân loại như sau:

– Dựa vào độ chính xác: Chuẩn gốc (chuẩn sơ cấp) và chuẩn thứ cấp.

– Dựa vào dạng tồn tại: Chất chuẩn tinh khiết, hỗn hợp chuẩn, mẫu chuẩn, chủng vi sinh chuẩn, khí chuẩn.

– Dựa vào chức năng, mục đích sử dụng: Tiêu chuẩn quốc tế, tiêu chuẩn quốc gia, tiêu chuẩn sản xuất.

Dung dịch chuẩn độ được coi là thuốc thử

2. Các loại phản ứng hóa học dùng trong chuẩn độ.

– Phản ứng axit/bazơ: Loại phản ứng được sử dụng phổ biến nhất. Dùng trong một số trường hợp như: Chuẩn độ hàm lượng axit trong sữa, rượu, sốt cà chua; Hàm lượng axit vô cơ,…

– Phản ứng kết tủa: Được sử dụng trong một số trường hợp như: Chuẩn độ hàm lượng muối trong chảo rán, sốt cà chua và các thực phẩm khác; Hàm lượng bạc trong tiền xu; Hàm lượng sunfat trong nước khoáng hoặc bể mạ điện;…

– Phản ứng oxy hóa – khử: Dùng trong trường hợp chuẩn độ hàm lượng đồng, crom, niken trong bể mạ điện.

– Phản ứng tạo phức: Dùng trong các trường hợp như: Chuẩn độ hàm lượng canxi trong sữa và phô mai; Phân tích thành phần xi măng;…

– Phản ứng kết tủa keo: Được sử dụng trong các trường hợp như: Chuẩn độ hàm lượng chất hoạt động bề mặt tích điện âm trong chất tẩy rửa, bột giặt, dung dịch tẩy rửa;…

Phản ứng axit/bazơ là loại phản ứng được sử dụng phổ biến nhất

3. Ứng dụng chuẩn độ trong cuộc sống

– Chuẩn độ là một kỹ thuật truyền thống nhưng đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc giúp kiểm tra, hiệu chuẩn các sản phẩm công nghiệp.

– Chuẩn độ được ứng dụng trong nhiều ngành công nghiệp như: Sản xuất ô tô; năng lượng, điện tử, vật liệu nổ, chất tẩy rửa, mỹ phẩm, thực phẩm và đồ uống, sản phẩm nhựa, in ấn (xuất bản, vật liệu xây dựng,… và thậm chí cả chăm sóc sức khỏe.

– Phương pháp chuẩn độ được sử dụng để kiểm nghiệm sản phẩm, hàng hóa thiết yếu. Và trên thực tế, nhiều sản phẩm kém chất lượng như thuốc, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, thực phẩm chế biến sẵn… đã được phát hiện nhờ phương pháp này.

Chuẩn độ được ứng dụng trong nhiều ngành sản xuất

4. Các cách chuẩn bị dung dịch chuẩn độ phổ biến

Cách 1: Điều chế từ nguyên liệu ban đầu

– Xác định lượng hóa chất dự trữ cần thiết cho việc chuẩn bị dung dịch chuẩn độ.

– Dùng cân phân tích có độ chính xác 0,1 mg để hiệu chuẩn lượng chất ban đầu đã xác định.

– Hòa tan Hòa tan và cho vào bình định mức có thể tích bằng lượng dung dịch chuẩn độ cần chuẩn bị, sau đó thêm từ từ dung môi đến vạch.

Cách 2: Điều chế từ chất khác với chất ban đầu

– Chuẩn bị dung dịch có nồng độ gần đúng (làm tương tự như chuẩn độ dung dịch chuẩn độ từ chất ban đầu).

– Xác định chính xác nồng độ của dung dịch đã chuẩn bị trên bằng cách chuẩn độ bằng dung dịch chuẩn gốc thích hợp.

Cách 3: Chuẩn bị từ ống chuẩn

– Ống tiêu chuẩn là ống đã chứa sẵn một lượng thuốc thử chính xác ở dạng lỏng hoặc rắn.

– Với cách pha chế này, bạn chỉ cần cho toàn bộ thuốc thử trong ống chuẩn vào bình định mức 1 lít rồi thêm nước đến vạch. Như vậy, 1 lít dung dịch chuẩn có nồng độ tương ứng với nồng độ ghi trên nhãn ống chuẩn.

Cách 4: Chuẩn bị từ dung dịch có nồng độ lớn hơn

– Đầu tiên phải chuẩn bị dung dịch có nồng độ cao phù hợp để pha chế.

– Dùng dụng cụ đo để lấy chính xác lượng dung dịch có nồng độ cao cần thiết.

– Cho lượng dung dịch vào bình định mức có thể tích tương ứng với lượng dung dịch chuẩn cần chuẩn bị rồi thêm từ từ dung môi vào cho đến khi đạt vạch.

Có 4 cách chuẩn bị dung dịch chuẩn độ

Trên đây là những kiến ​​thức thú vị về chuẩn độ và giải pháp chuẩn độ mà Labvietchem cung cấp tới bạn đọc. Hy vọng bài viết đã giúp các bạn hiểu rõ hơn về thuật ngữ chuẩn độ nghiên cứu.

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về chuẩn độ hoặc cần mua dung dịch chuẩn độ, hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua website LabvietCHEM hoặc gọi tới hot line 0826.020.020 để được tư vấn trực tiếp nhé!