Triệu chứng ngộ độc cồn methanol và cách xử trí

Chu Văn An

Thời gian gần đây, trên cả nước xảy ra nhiều vụ ngộ độc do uống rượu pha với cồn công nghiệp gây hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe. Vậy ngộ độc rượu metanol gây nguy hiểm gì và khi nuốt phải phải xử lý như thế nào?

1. Tác hại của metanol đối với cơ thể

Metanol có tác dụng gì đối với sức khỏe?

Metanol (MeOH) là hợp chất ít độc hơn nhưng khi vào cơ thể sẽ chuyển hóa thành formic aldehyd rồi thành axit formic, độc hơn MeOH rất nhiều, gây độc cho hệ thần kinh và võng mạc. Khi nồng độ axit formic cao sẽ ức chế men cytochrome oxidase của ty thể trong tế bào. Điều này gây ra tình trạng thiếu oxy tế bào, nhiễm toan chuyển hóa nghiêm trọng và tổn thương thần kinh thị giác và võng mạc. Hơn nữa, nó có thể gây ức chế hệ thần kinh trung ương, giãn mạch và hạ huyết áp.

Dành cho người lớn:

– Liều 8g MeOH (1ml dung dịch 100%) có thể gây mù lòa.

– Liều 10g MeOH tương ứng với 30ml dung dịch 40% có thể gây tử vong.

Đối với trẻ em:

– Liều có thể gây mù: 0,25ml/kg.

– Liều có thể gây tử vong: 0,5ml/kg.

2. Nguyên nhân gây ngộ độc rượu metanol là gì?

Một trong những nguyên nhân chính gây ngộ độc rượu metanol là uống rượu có pha MeOH.

Nguyên nhân ngộ độc rượu metanol

Rượu có nồng độ metanol cao có thể là do:

– Sử dụng nguyên liệu trộn với bã gỗ: Một số cơ sở sử dụng mật đường làm nguyên liệu chưng cất rượu. Nhưng nếu cặn không được xử lý đúng cách sẽ xảy ra quá trình lên men và phân hủy tạo thành Manol. k

– Sản xuất rượu từ rượu có chứa metanol không đạt tiêu chuẩn: Vì mục đích lợi nhuận, nhiều cơ sở sản xuất rượu sử dụng rượu kém chất lượng có chứa metanol, aldehyde, axeton vượt tiêu chuẩn. Vì vậy sẽ làm tăng nguy cơ ngộ độc

– Sử dụng cồn khô chứa metanol để chưng cất: Vì việc pha rượu từ cồn khô sẽ giúp sản xuất rượu nhanh hơn và có hương vị thơm ngon hơn nên nhiều cơ sở thường cho thêm loại rượu này khi chưng cất. Đây là phương pháp tiêm trực tiếp metanol vào rượu, dễ gây ngộ độc.

– Không loại bỏ phần cồn ban đầu có chứa metanol: Giai đoạn đầu chưng cất sẽ sinh ra các tạp chất như metanol, aldehyd, axeton,…. Về nguyên tắc, những chất này phải được loại bỏ. Nhưng vì lý do lợi nhuận, một số máy chưng cất vẫn giữ lại lớp cồn này, gây hại cho sức khỏe người dùng.

3. Triệu chứng ngộ độc rượu metanol

Dấu hiệu ngộ độc rượu metanol

Dấu hiệu ngộ độc rượu metanol thường xuất hiện trong vòng 30 phút sau khi uống rượu, tuy nhiên một số bệnh nhân cũng xuất hiện muộn hơn. Ngộ độc metanol sẽ gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến cơ thể như sau:

– Hệ thần kinh: Người bệnh tỉnh táo nhưng đau đầu, chóng mặt. Sau đó có dấu hiệu hay quên, bồn chồn, lú lẫn, hôn mê, hôn mê, co giật… Trường hợp nặng có thể xuất hiện chảy máu não, nhồi máu mủ, nhồi máu não…

– Thị giác: Nhìn mờ, nhìn mờ, sợ ánh sáng, đau mắt, giảm hoặc mất thị lực, ảo giác sau 12 – 24 giờ. Nếu ngộ độc nặng, đồng tử của bệnh nhân có thể nhạy cảm với ánh sáng.

– Hệ tim mạch: Gây hạ huyết áp, giãn mạch, suy tim.

– Trên hệ hô hấp: Thở yếu, thở nhanh, sâu khi bị toan chuyển hóa, thậm chí có thể ngừng thở.

– Biến chứng thần kinh: Rối loạn nhận thức, bệnh đa dây thần kinh, hội chứng Parkinson,…

– Hệ tiêu hóa: Viêm dạ dày chảy máu, viêm tụy cấp, tiêu chảy, nôn mửa. Trong trường hợp ngộ độc vừa và nặng, có thể xảy ra những thay đổi về chức năng gan.

– Về thận: Suy thận cấp với triệu chứng tiểu ít, vô niệu, nước tiểu sẫm màu.

– Các triệu chứng khác: Đau lưng, cứng cơ vai và cổ, đổ mồ hôi,…

4. Sơ cứu người nghi ngộ độc metanol

Khi sơ cứu người nghi ngờ ngộ độc metanol, cần đảm bảo tuân thủ các nguyên tắc chung về sơ cứu ngộ độc. Chỉ được thực hiện theo hướng dẫn, hướng dẫn của nhân viên y tế hoặc sau khi liên hệ với Trung tâm chống độc.

Điều trị ngộ độc rượu metanol

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khuyến nghị về nguyên tắc điều trị ngộ độc metanol là:

– Ngăn chặn quá trình chuyển hóa Metanol thành chất độc hại. Sự trao đổi chất có thể được ngăn ngừa bằng cách uống ethanol và fomepizole.

– Điều trị triệu chứng và thực hiện các biện pháp chăm sóc hỗ trợ khác. Các phương pháp hỗ trợ:

+ Phòng ngừa nhiễm toan bằng axit natri cacbonat.

+ Đặt ống và hô hấp nhân tạo để hồi sức các chức năng sống.

+ Loại bỏ MeOH và các sản phẩm chuyển hóa của nó ra khỏi cơ thể bằng phương pháp chạy thận nhân tạo.

Phương pháp điều trị dứt điểm duy nhất cho ngộ độc metanol là chạy thận nhân tạo. Bởi vì nó giúp duy trì sự cân bằng hóa học, chất điện giải trong cơ thể bao gồm kali, natri, clorua và kiểm soát huyết áp của bạn.

Khi thấy người bệnh có dấu hiệu ngộ độc metanol hãy liên hệ và đưa ngay người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất càng sớm càng tốt để được cấp cứu kịp thời.

5. Biện pháp phòng ngừa ngộ độc metanol

Các biện pháp phòng ngừa ngộ độc metanol

Về mặt cảm quan, khó có thể phân biệt được rượu chứa metanol và ethanol bằng mắt thường vì mùi vị của hai loại rượu này khá giống nhau. Nhưng nguy cơ ngộ độc rượu có thể được ngăn ngừa bằng những cách sau:

– Hạn chế tối đa việc uống rượu vì nếu cơ thể tiêu thụ quá nhiều sẽ gây tổn thương các cơ quan, đặc biệt là gan.

– Bạn nên mua uống rượu ở những địa chỉ uy tín, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.

– Xem rõ thành phần của rượu, tuyệt đối không uống rượu có hàm lượng Metanol > 0,1%.

– Không uống rượu khi đói vì cơ thể sẽ hấp thụ nhanh hơn và dễ say hơn.

– Uống lượng rượu vừa phải: Đối với sâm panh (nồng độ 11%) chỉ nên uống 150-200ml/ngày, khoảng 1 ly rượu vang, 25ml/ngày rượu trắng (nồng độ 35-40%),…

Hy vọng bài viết trên cung cấp những thông tin hữu ích giúp bạn đọc phát hiện sớm những triệu chứng ngộ độc rượu metanol để có thể điều trị kịp thời.