Acetonitrile là gì? Tính chất hóa học và ứng dụng

Acetonitril là một nitrile hữu cơ, chủ yếu được sử dụng làm dung môi HPLC trong chiết xuất dược liệu, pin lithium, phát hiện dư lượng thuốc trừ sâu trong phòng thí nghiệm,… Vậy hóa chất này được tổng hợp như thế nào? Ứng dụng gì trong cuộc sống? Nó có độc hại không?

Acetonitril là gì?

1. Acetonitril là gì?

– Công thức hóa học: CH3CN.

– Công thức cấu tạo: N≡C−C là liên kết thẳng có khoảng cách C≡N khá ngắn.

Công thức cấu tạo

– Acetonitril là dung môi phân cực, dễ bay hơi, có mùi giống ete, được sử dụng rộng rãi trong các ngành dược phẩm, hóa chất và phân tích.

2. Tính chất hóa lý của Acetonitril

2.1. Tính chất vật lý

– Là chất lỏng không màu, có mùi ete hoặc hăng của dấm.

– Là dung môi phân cực và dễ bay hơi.

– Nhiệt độ sôi: 81,6°C ở 760mmHg.

– Độ hòa tan:

+ Tan vô hạn trong nước ở 25°C.

+ Hòa tan với các dung dịch metanol, metyl axetat, ete, cloroform, cacbon tetraclorua, etylen clorua và với nhiều hydrocacbon chưa no.

+ Không trộn với nhiều hydrocacbon bão hòa.

+ Hòa tan trong rượu.

– Ngưỡng nồng độ phát hiện mùi trung bình của AIHA là khoảng 1160 ppm. Theo Nagata và Takeuchi, nó là 13 ppmv.

2.2. Tính chất hóa học

– Acetonitril là hợp chất bền, phản ứng oxy hóa rất hiếm xảy ra. Tuy nhiên, nó có liên kết ba giữa carbon và nitơ nên phản ứng phụ có thể xảy ra. Phản ứng với hydro (H2) với Pd làm chất xúc tác:

2H2 + CH3CN → CH3CH2NH2

– Phản ứng thủy phân xảy ra khi có mặt axit hoặc bazơ tạo thành axit. Phương trình phản ứng:

2H2O + HCl + CH3CN → CH3COOH + NH4Cl

– Có thể phản ứng với natri kim loại, natri alkoxit hoặc natri amit.

3. Phương pháp điều chế Acetonitril

Hiện nay có nhiều phương pháp tổng hợp Acetonitril nhưng chủ yếu được điều chế bằng phương pháp amin hóa axetat hoặc đun nóng axetylen,…

Chuẩn bị Acetonitril

– Phương pháp gia nhiệt axetat:

+ Bước 1: Đun nóng axetat và amoniac ở nhiệt độ 360-420°C với xúc tác là nhôm oxit.

+ Bước 2: Để sản phẩm thu được trải qua quá trình hấp nước và chưng cất tinh khiết để thu được sản phẩm cuối cùng.

– Phương pháp gia nhiệt axetylen: Nguyên liệu amoniac và axetylen được nung ở nhiệt độ 500-600°C với nhôm oxit làm chất xúc tác. Nó lại là một cách tiếp cận tổng hợp một bước. Sau đó hút nước và chưng cất để thu được sản phẩm.

– Phương pháp phân hủy propylene và oxy hóa sản phẩm phụ:

+ Nguyên liệu: Propylene, amoniac và không khí.

+ Acetonitril là sản phẩm phụ của quá trình oxy hóa propylen thành acrylonitrile (quy trình Sohio). Một tấn acrylonitrile có thể tạo ra 25-100kg sản phẩm phụ acetonitril.

– Được hình thành từ phản ứng khử nước axetamit.

– Acetonitril thường là sản phẩm phụ của phản ứng oxi hóa amoxit dùng để sản xuất acrylonitrile. Phương pháp khử axetat có thể được áp dụng với nhôm oxit làm chất xúc tác. Acetonitril được tạo ra bằng phản ứng một bước ở 360 °C với phương trình phản ứng:

CH3COOH + NH3 [Al2O3] → CH3CN + 2H2O.

4. Acetonitril có độc không?

Hóa chất này có độc tính thấp nhưng trong một số trường hợp Acetonitril có thể chuyển hóa để tạo ra Hydro xyanua có độc tính cao. Nó có thể được hấp thụ dễ dàng qua đường tiêu hóa, da và phổi.

Các triệu chứng và dấu hiệu ngộ độc acetonitril cấp tính bao gồm:

+ Đau ngực, loạn nhịp tim.

+ Buồn nôn, nôn.

+ Hạ huyết áp.

+ Hô hấp nông và ngắn.

+ Đau đầu, bồn chồn, co giật.

+ Trong giai đoạn ngộ độc cấp tính, nồng độ xyanua, thiocyanate trong máu tăng cao.

Các tác dụng độc hại toàn thân xuất hiện là do sự chuyển đổi Acetonitril thành xyanua.

5. Acetonitril – ACN dùng để làm gì?

– Là dung môi quan trọng trong quá trình tinh chế butadien trong nhà máy lọc dầu, giúp loại bỏ hắc ín, phenol và các tạp chất khác có trong hydrocarbon dầu mỏ. Cụ thể như sau: Hóa chất này sẽ được đưa vào đầu cột chưng cất chứa đầy hydrocarbon trong đó có butadien. Khi ACN chảy qua cột sẽ hấp thụ butadien rồi chuyển từ đáy tháp sang cột thứ hai. Sau đó, năng lượng nhiệt được sử dụng để tách butadien.

– Là nguồn nguyên liệu để điều chế orthoacetate, acetophenone, axit alpha-naphthalenacetic… Ngoài ra còn được dùng làm nguyên liệu sản xuất các dẫn xuất pyridin là chất trung gian của thuốc diệt cỏ sulfonylurea. Đặc biệt, nó có thể được sử dụng để sản xuất vitamin B1 trong ngành dược phẩm, pin và các sản phẩm cao su (monome cao su nitrile).

– Là chất chuẩn trong phân tích sắc ký, đồng thời là pha dung môi và pha tĩnh cho sắc ký khí, sắc ký lỏng hiệu năng cao HPLC.

Dung môi trong phân tích sắc ký

– Dùng làm dung môi chiết axit béo từ dầu thực vật, động vật trong công nghiệp axit béo. Đồng thời, nó còn là môi trường phản ứng cho quá trình kết tinh thuốc steroid trong ngành y tế.

– Dùng làm dung môi cho hầu hết các hợp chất vô cơ.

– Dùng làm dung môi quang phổ và pha loãng để xác định nhóm cacboxyl.

– Do hằng số điện môi cao và khả năng phân hủy chất điện phân nên nó được sử dụng trong các ứng dụng liên quan đến pin điện.

6. Mua Acetonitril HPLC ở đâu giá tốt?

Labvietchem hiện đang bán dung môi HPLC và các hóa chất, thiết bị khác. Trong đó có Acetronitril của Merck dùng trong sắc ký lỏng hiệu năng cao. Nếu bạn muốn mua sản phẩm với giá tốt, vui lòng liên hệ với chúng tôi theo các cách sau:

– Gọi điện tư vấn trực tiếp qua hotline 0826 020 020.

– Đặt hàng trên website.

https://www.youtube.com/watch?v=lbtel9B0xe0

Giới thiệu Acetonitril Merck

Labvietchem – Cam kết bảo hành chính hãng, giá tốt.