Benzen có độc không? Nguy cơ tiềm ẩn đối với sức khỏe

Chu Văn An

Benzen là dung môi phổ biến được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp. Tuy nhiên, nó cũng được liệt vào danh sách các hóa chất gây độc cho con người. Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ đến bạn đọc tác dụng của benzen đối với sức khỏe và cách phòng tránh.

1. Benzen có độc không? Tác hại của benzen tới sức khỏe con người

Benzen là chất lỏng không tan trong nước và có mùi thơm đặc trưng. Hóa chất này được sử dụng để hòa tan các chất bao gồm dầu mỡ, cao su, sơn, vecni, v.v. Khi dính vào da có thể gây khô, ngứa và nổi mẩn đỏ. Khi văng vào mắt có thể gây tổn thương giác mạc. Tùy theo thời gian và nồng độ tiếp xúc mà cơ thể chúng ta có mức độ tổn thương khác nhau.

Benzen có độc không?

1.1. Ngộ độc cấp tính

Khi tiếp xúc, cơ thể có thể bị chóng mặt, nhức đầu, buồn nôn, nôn mửa hoặc nguy hiểm hơn là tử vong. Tùy thuộc vào nồng độ, thời gian và đường phơi nhiễm mà các triệu chứng có thể xảy ra nhanh hay chậm, nặng hay nhẹ, cụ thể như sau:

– Nếu hít phải, ăn phải thực phẩm bị nhiễm benzen:

+ Nồng độ nhẹ, tiếp xúc trong thời gian ngắn: chóng mặt, buồn ngủ, tê liệt, mất nhận thức, giảm trí nhớ, lú lẫn, tim đập nhanh, khó thở.

+ Nồng độ rất cao: Có nguy cơ tử vong.

– Mất thính giác.

– Gây tổn thương nhiều cơ quan khác trong cơ thể.

=> Xem thêm bài viết: Benzen dùng để làm gì? Tính chất và ứng dụng của C6H6

1.2. Ngộ độc mãn tính

Ngộ độc mãn tính thường xảy ra ở những công nhân thường xuyên tiếp xúc với benzen hoặc các chất tương tự của nó ở nồng độ vượt quá mức cho phép. Có trường hợp triệu chứng xuất hiện chỉ sau 1 tháng, nhưng cũng có người ủ bệnh và phải đến 15 năm tiếp xúc mới xuất hiện triệu chứng. Dấu hiệu nhận biết như sau:

– Điều kiện làm việc, môi trường sống có nhiều dụng cụ, đồ vật có chứa benzen. Hít phải benzen trong thời gian dài có thể ảnh hưởng đến não, khiến nạn nhân thường xuyên bị đau đầu, dễ ngất xỉu, suy giảm thị lực.

Triệu chứng ngộ độc benzen

– Hệ bạch huyết bị ảnh hưởng: Số lượng hồng cầu giảm gây thiếu máu trầm trọng, cơ thể xanh xao. Có thể gây chảy máu, giảm sức đề kháng, tăng nguy cơ nhiễm trùng. Ngộ độc mãn tính sẽ gây hậu quả nặng nề cho tủy xương.

– Có nguy cơ mắc bệnh bạch cầu ác tính hay còn gọi là bệnh bạch cầu, ung thư máu, bệnh bạch cầu, ung thư hạch.

– Ảnh hưởng tới chức năng sinh sản:

+ Đối với phụ nữ: Gây teo buồng trứng, rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, thậm chí gây vô sinh.

+ Đối với nam giới: Biến dạng, giảm chất lượng tinh trùng.

2. Benzen xâm nhập vào cơ thể bằng những con đường nào?

– Trong điều kiện sinh hoạt hàng ngày, chúng ta có thể tiếp xúc với benzen từ các vật dụng gia đình làm bằng cao su, nhựa, sơn,… Một phần trong đó còn được thải ra từ khói xe, khói thuốc lá.

– Đôi khi, Benzen còn có thể xâm nhập vào cơ thể con người qua đường ăn uống. Đó là khi chúng ta sử dụng nước nhiễm benzen rò rỉ từ các bồn chứa xăng dầu và bãi chứa chất thải độc hại.

– Đối tượng có nguy cơ cao bị ngộ độc benzen bao gồm:;

+ Công nhân làm việc tại các nhà máy lọc dầu, nhà máy sản xuất xăng dầu,…

+ Thợ đóng giày.

+ Nhân viên phòng thí nghiệm.

+ Máy in, lính cứu hỏa.

– Benzen có thể xâm nhập vào cơ thể con người qua đường tiêu hóa, hô hấp hoặc qua hấp thụ qua da. Sau khi vào cơ thể, chất độc này sẽ xâm nhập vào máu và được chuyển hóa ở gan. Trong gan, benzen sẽ bị oxy hóa thành phenol và các hợp chất khác (catechol, hydroquinone và 1, 2, 4-trihydroxybenzen) sau đó bị oxy hóa tiếp thành quinone hoặc semiquinone.

3. Biện pháp phòng ngừa ngộ độc benzen

– Đối với các nhà máy thường sử dụng benzen làm nguyên liệu thô cần đảm bảo môi trường làm việc thông thoáng, có thiết kế hệ thống thông gió, đảm bảo trang bị an toàn lao động. Trong điều kiện nơi làm việc có nồng độ benzen cao, số lượng công nhân phải giảm đến mức tối thiểu và phải có máy hút khói tại nơi làm việc.

– Kiểm tra định kỳ, thường xuyên nồng độ benzen trong không khí tại nơi làm việc.

– Đảm bảo kiểm tra sức khỏe định kỳ đầy đủ cho tất cả nhân viên tiếp xúc với benzen và các chất tương tự.

– Người lao động tiếp xúc với benzen phải có quần áo bảo hộ, găng tay, kính bảo hộ, mũ bảo hiểm, khẩu trang phù hợp… Nên sử dụng mặt nạ chu trình kín chuyên dụng có chứa oxy nén, đặc biệt khi nồng độ benzen trong không khí vượt quá 1mg/l. Sau khi làm việc, bạn nên tắm kỹ để loại bỏ hơi benzen bám vào cơ thể sau khi cởi bỏ quần áo bảo hộ và trong khi làm việc.

Mang đồ bảo hộ khi tiếp xúc với benzen

– Đảm bảo môi trường làm việc có hệ thống thổi không khí sạch ngoài trời vào để làm loãng nồng độ benzen trong không khí.

– Trong quá trình sử dụng, nếu dùng khăn hoặc thấm benzen thì không nên vứt đi để tránh gây ô nhiễm không khí.

Hy vọng bài viết trên giúp bạn đọc hiểu thêm về tác dụng của benzen đối với cơ thể để có biện pháp phòng ngừa.