Nước nhiễm mặn gì? Nó có tác hại gì đối với sức khỏe

Chu Văn An

Với biến đổi khí hậu, hạn hán, lũ lụt, xói mòn, mực nước biển dâng cao dẫn đến vấn đề nhiễm mặn. Điều này dẫn tới tình trạng nước bị nhiễm mặn, ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt. Hãy cùng LabTrường Chu Văn An tìm hiểu nước muối là gì? Nguyên nhân và biện pháp xử lý nguồn nước nhiễm mặn.

1. Nước mặn là gì?

Nước nhiễm mặn là tình trạng nguồn nước chứa hàm lượng muối hòa tan vượt quá mức quy định. Theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước sinh hoạt và nước uống, nước bị nhiễm mặn khi nồng độ muối hòa tan, chủ yếu là NaCl, > 300mg/L. Độ mặn cho phép ở vùng bình thường là dưới 250mg/L và ở vùng ven biển, biển là dưới 300mg/L.

Nước mặn là gì?

Nếu thấy nước dùng có vị mặn bất thường thì rất có thể nước đó bị mặn, bạn cần sử dụng máy đo độ mặn để có kết quả chính xác.

2. Nguyên nhân gây ra nước mặn là gì?

Độ mặn của nước có thể xảy ra do sự thay đổi của thời tiết, khí hậu, thiên nhiên hoặc bị ảnh hưởng bởi yếu tố con người.

2.1. Khí hậu, thiên nhiên

– Hiện tượng này thường xảy ra ở các vùng trũng, ven biển, nhưng khi hạn hán kéo dài khiến nước ngọt ngày càng khan hiếm, nước biển xâm nhập cũng xảy ra trong đất liền.

– Triều cường, nước biển xâm nhập vào sông, rạch. Nồng độ nước mặn sẽ phụ thuộc vào mực thủy triều của toàn vùng.

Thủy triều dâng cao làm tăng nguy cơ nước mặn

– Sự nóng lên toàn cầu khiến các chỏm băng ở các cực tan nhanh, khiến mực nước biển dâng cao và lấn vào đất liền. Nó ảnh hưởng đến nước ngầm của khu vực ven biển.

2.2. Yếu tố con người

– Hoạt động thủy lợi: Thông thường nước tưới sẽ được lấy trực tiếp từ các con sông. Nguồn nước này thường chứa một lượng lớn khoáng chất do được tiếp nhận từ những vùng đất khác nhau mà nó chảy qua. Nhưng vì một lý do nào đó, lượng muối không được sử dụng hết mà tích tụ lại khiến nguồn nước ngầm bị nhiễm mặn.

– Quá trình khai thác nước dưới đất gần biển có nguy cơ ô nhiễm nước mặn cao.

– Các đập thủy điện, khai thác nước thượng nguồn ngày càng được xây dựng làm giảm dòng nước hạ lưu, tạo điều kiện thuận lợi cho nước biển xâm nhập vào các vùng trũng. Thủy triều dâng cao sẽ chảy ngược vào sông, làm cho nước mặn.

3. Nước mặn có tác dụng gì đối với sản xuất và sức khỏe?

3.1. Tác hại có hại cho con người

– Dùng nước có nồng độ muối cao sẽ gây hại cho thận, làm tăng nguy cơ bị sỏi thận. Sự tích tụ lâu dài có thể gây tắc nghẽn động mạch.

– Nồng độ muối cao sẽ làm tăng khả năng hấp thụ nước, khiến tế bào bị co lại.

– Tăng nguy cơ khô da, viêm da và các bệnh ngoài da khác như nấm ngoài da, ghẻ.

– Tăng độ mặn, giảm hương vị thực phẩm khi nấu nướng

3.2. Ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và công nghiệp

– Đối với nông nghiệp: Nước nhiễm mặn sẽ làm tăng độ mặn của đất, làm suy giảm chất lượng đất canh tác, làm giảm năng suất cây trồng.

Nước mặn làm suy thoái đất trồng trọt

– Công nghiệp: Tăng khả năng tích tụ cặn và gây nổ khi sử dụng nước mặn trong quá trình sử dụng máy móc. Điều này làm giảm hiệu suất và tuổi thọ của máy.

– Cuộc sống hàng ngày: Đóng cặn và rỉ sét trên đường ống và thiết bị gia dụng.

4. Biện pháp xử lý nước nhiễm mặn

Để giảm độ mặn của nước, người ta có thể sử dụng các phương pháp sau:

4.1. Phương pháp chưng cất nhiệt

Dùng nhiệt để đun sôi nước mặn, nước tinh khiết sẽ bay hơi và ngưng tụ ở dạng lỏng. Muối sẽ tích tụ ở phía dưới.

– Lợi thế:

+ Đơn giản, dễ thực hiện.

+ Có thể chưng cất nước với nhiều độ mặn khác nhau.

– Nhược điểm: Chỉ phù hợp với quy mô nhỏ, lượng nước cần xử lý ít.

4.2. Phương pháp trao đổi ion

Quá trình khử muối được thực hiện bằng phương pháp trao đổi ion với hai bể lọc: H-cationite và OH-anionite. Nước được lọc qua bể H-cationit, các cation của muối hòa tan sẽ trao đổi với ion H+ của các hạt cation để chuyển hóa thành các axit tương ứng.

RH+ NaCl => RNa + HCl

RH + Na2SO4 => 2RNa + H2SO4

RH+ Ca(HCO3)2 => R2Ca + 2CO2+ 2H20

Sau khi khử decation, nước sẽ đi qua bể lọc OH-anionite. Các hạt anionite trong nước sẽ bị hấp thụ từ các anion axit mạnh như Cl-, (SO4)2- và giải phóng một lượng tương đương OH- vào trong nước.

– Ưu điểm: Đảm bảo chất lượng nước sau lọc.

– Nhược điểm: Khó vận hành và tốn chi phí lớn.

4.3. Phương pháp thẩm thấu ngược

Để lọc nước người ta sẽ sử dụng màng RO dưới áp suất cao. Màng có tính chọn lọc cao chỉ cho phép các phân tử nước đi qua và ngăn chặn các hợp chất hòa tan hiện diện trong đó.

– Ưu điểm: Giá cả hợp lý, phù hợp với kinh tế người dân.

– Nhược điểm: Dễ bị tắc nghẽn trong quá trình sử dụng.

Nước mặn gây ra nhiều ảnh hưởng tới sức khỏe và sản xuất nông nghiệp, công nghiệp. Vì vậy, mỗi người nên có những phương pháp xử lý nguồn nước nhiễm mặn phù hợp.