Acid butyric có tác động gì đối với hệ tiêu hoá

Chu Văn An

Axit butyric được biết đến là một loại axit có vai trò đặc biệt trong hệ tiêu hóa. Bởi chất này tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn có lợi phát triển và tăng cường khả năng hấp thu chất dinh dưỡng. Hãy cùng chúng tôi tham gia bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về vai trò của nó đối với hệ tiêu hóa cũng như cơ chế hoạt động của nó.

1. Tổng quan về axit butyric

Axit butyric hay còn gọi là axit Butanoic có công thức cấu tạo CH3CH2CH2-COOH. Đây là một loại axit béo có trong dầu thực vật, mỡ động vật, phô mai,… Chất này tồn tại dưới dạng chất lỏng trong suốt, có vị chua xộc thẳng vào mũi.

Đối với hệ tiêu hóa, axit butyric giúp hỗ trợ quá trình tiêu hóa, cung cấp năng lượng cho hoạt động của ruột và giảm nguy cơ mắc các bệnh tiêu hóa khác.

Axit butyric hỗ trợ hệ tiêu hóa

2. Vai trò của axit butyric trong hệ tiêu hóa

Trong ruột kết, axit butyric được hình thành từ quá trình lên men của chất xương nên cơ thể chúng ta tồn tại một lượng nhất định. Nó góp phần tạo ra năng lượng và hoàn thành quá trình tiêu hóa thức ăn.

Khi hệ tiêu hóa thiếu chất này sẽ gây ra các vấn đề về hệ tiêu hóa như làm chậm quá trình tiêu hóa, giảm hấp thu nước ở đại tràng, tăng nguy cơ mắc bệnh tiêu chảy. Để cải thiện tình trạng này, chúng ta cần bổ sung axit butyric dưới dạng muối butyrate vào cơ thể.

3. Cơ chế tác dụng của axit butyric đối với hệ tiêu hóa

Bất kỳ cơ quan nào trong cơ thể chúng ta đều cần năng lượng để hoạt động. Ví dụ, Glutamine cần thiết ở ruột non và axit butyric cần thiết ở ruột già. Quá trình axit butyric từ hình thành đến hoạt động sẽ diễn ra như sau:

3.1. Giai đoạn tạo axit butyric từ quá trình lên men chất xơ

Thông thường, khi thức ăn đi vào cơ thể, chất lỏng từ dạ dày, tuyến tụy và tuyến mật sẽ tách chất béo và polysaccharide thành đường đơn và được hấp thụ ở ruột non. Ruột non chứa hệ vi sinh vật phong phú trong quá trình hấp thụ và tiêu hóa thức ăn.

Phần chất xơ không được hấp thu sẽ được chuyển đến ruột kết. Tại đây, vi khuẩn sẽ tiến hành quá trình lên men để phân hủy và tạo ra axit butyric và các axit béo chuỗi ngắn khác. Thông thường, quá trình lên men chất xơ sẽ cung cấp khoảng 10-30% nhu cầu năng lượng của cơ thể con người và tới 70-80% cho hoạt động của ruột già.

Khi hệ vi sinh vật trong ruột non không hoạt động sẽ khiến cơ thể chúng ta mệt mỏi, uể oải do thiếu năng lượng.

3.2. Quá trình hấp thu axit béo

Khác với ruột non, ruột già không có nhung mao nên quá trình hấp thu các chất sẽ thông qua tế bào biểu mô ruột. Axit butyric được tạo ra sẽ được hấp thụ theo cơ chế này và hỗ trợ tái hấp thu nhiều nước hơn. Điều này giải thích tại sao phân của chúng ta không còn quá nhiều nước. Tiêu chảy xảy ra do nước của chúng ta không được hấp thụ tối đa ở ruột già do cơ thể thiếu axit butyric.

Quá trình hấp thu axit béo

3.3. Sự thay đổi axit butyric ở biểu mô

Sau khi được hấp thu ở ruột già qua biểu mô, các axit béo sẽ trải qua quá trình trao đổi chất để tạo ra năng lượng cung cấp cho tế bào biểu mô. Một phần axit butyric sẽ tham gia vào quá trình tạo mạch của các tế bào miễn dịch trong cơ thể và phần còn lại sẽ kiểm soát sự thèm ăn.

4. Axit Butyric ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa như thế nào?

4.1. Giảm nguy cơ mắc bệnh tiêu chảy

Tiêu chảy có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra như sử dụng kháng sinh hoặc tổn thương bệnh lý ở đại tràng. Khi chúng ta sử dụng kháng sinh hoặc mắc các bệnh về đại tràng, hệ vi khuẩn đường ruột sẽ gặp vấn đề. Số lượng vi khuẩn có lợi giảm đi và các vi khuẩn có hại như E.coli bắt đầu sinh sôi và phát triển.

Khi số lượng vi khuẩn có lợi giảm đi thì hoạt động lên men chất xơ và sản sinh ra axit butyric cũng giảm đi. Điều này ảnh hưởng đến quá trình trao đổi ion Na+ và H+, làm giảm tái hấp thu nước ở ruột già, gây nguy cơ tiêu chảy.

Axit butyric làm giảm nguy cơ tiêu chảy

Khi điều này xảy ra, hãy bổ sung axit butyric từ bên ngoài vào để hỗ trợ chức năng tiêu hóa. Chất được sử dụng phổ biến nhất là natri butyrate.

4.2. Bảo vệ ruột kết

Axit butyric là một trong những chất có vai trò quan trọng trong hệ tiêu hóa, góp phần bảo vệ sức khỏe đường tiêu hóa. Dạ dày có tính axit cao nên rất ít vi khuẩn phát triển ở đó, nhưng khi đến ruột non và ruột kết, độ pH tăng dần. Điều này tạo điều kiện cho vi sinh vật phát triển, đặc biệt là vi khuẩn có hại.

Sự tồn tại của axit butyric ở đường xuống góp phần bảo vệ đại tràng vì nó có thể xâm nhập vào màng tế bào của vi khuẩn có hại, ức chế sự nhân lên của nội bào. Điều này tiêu diệt vi khuẩn có hại, thúc đẩy vi khuẩn có lợi và cải thiện chức năng tiêu hóa.

Những kiến ​​thức chúng tôi chia sẻ ở trên sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về lợi ích cũng như vai trò của axit butyric đối với đường tiêu hóa.