Ảnh hưởng của Niken đối với môi trường và sức khoẻ

Chu Văn An

Niken là kim loại được sử dụng rộng rãi trong sản xuất thép không gỉ, đóng vai trò là chất mạ trên nhiều vật liệu khác để chống gỉ và chống ăn mòn. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, các nhà khoa học đã nghiên cứu rằng việc tiếp xúc nhiều với niken sẽ mang đến những rủi ro có hại cho sức khỏe người lao động. Hãy cùng LabTrường Lê Hồng Phong tìm hiểu qua bài viết dưới đây để có được câu trả lời.

1. Tác động của Niken đến môi trường

Các nhà máy điện và lò đốt rác sẽ thải ra một lượng niken vào không khí. Nó sẽ lắng xuống hoặc rơi xuống đất khi trời mưa hoặc tồn tại trong dòng nước thải. Thông thường, phải mất một thời gian để nó được loại bỏ bằng không khí.

Nếu hàm lượng Niken cao có trong đất hoặc nước, chúng có thể gây hại cho cây trồng và làm giảm sự phát triển của tảo. Bên cạnh đó, nó còn ảnh hưởng đến các vi sinh vật tồn tại trong đất và nước nhưng thường sau một thời gian chúng sẽ phát triển khả năng kháng niken.

Hầu hết các hợp chất niken thải ra môi trường sẽ hấp thụ vào trầm tích và các hạt đất. Đất thường sẽ có tính axit, mềm dẻo và bị nước ngầm cuốn trôi.

Niken được hấp thụ vào trầm tích

Đối với động vật, niken là chất thiết yếu cho quá trình trao đổi chất của cơ thể nhưng nếu vượt quá ngưỡng cho phép cũng có thể gây hại cho sức khỏe.

2. Niken có tác dụng gì đối với sức khỏe?

Chúng ta có thể tiếp xúc với niken qua đường hô hấp, nuốt phải hoặc tiếp xúc trực tiếp với da qua đất hoặc nước bị ô nhiễm. Cơ thể chúng ta cần một lượng nhỏ Niken để đảm bảo quá trình trao đổi chất. Nhưng nếu cơ thể hấp thụ quá nhiều có thể gây hại cho sức khỏe.

– Gây chóng mặt, đau đầu khi tiếp xúc với khí niken.

Tiếp xúc với khí Niken có thể gây chóng mặt và đau đầu

– Có thể gây tổn thương các cơ quan quan trọng của cơ thể, tiềm ẩn nguy cơ phát triển ung thư phổi, ung thư thanh quản, ung thư mũi hoặc ung thư tuyến tiền liệt.

– Rối loạn nhịp tim, suy hô hấp, hen suyễn, viêm phế quản mãn tính, tắc mạch phổi,…

– Theo Chương trình Chất độc Quốc gia, Niken và một số hợp chất của nó được dự đoán là có nguy cơ gây ung thư. Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) đã liệt kê các hợp chất vào nhóm 1 (có nghiên cứu đầy đủ về khả năng gây ung thư ở người) và nhóm 2B (có tác nhân và nguy cơ gây ung thư ở người). Nó được bao gồm trong thông báo của ACGIH về dự định thay đổi thành chất gây ung thư ở người loại A1.

– Tiếp xúc với niken hoặc các hợp chất chứa nó có thể gây ra các bệnh về da và phát ban ở những người nhạy cảm. Nổi mẩn đỏ và loét da xuất hiện.

3. Con đường tiếp xúc với niken?

Trong tự nhiên, niken tồn tại chủ yếu dưới dạng hợp chất trong các quặng đá ong, limonit, v.v. Trong thực phẩm, chúng ta cũng tìm thấy chúng với số lượng nhỏ. Trong chất béo và sôcôla, hàm lượng này cao hơn.

Chúng ta có thể hấp thụ một lượng lớn niken khi ăn một lượng lớn rau trồng từ đất bị ô nhiễm.

Ngoài ra, chúng ta có thể tiếp xúc với kim loại này thông qua trang sức, phụ kiện quần áo hay qua các sản phẩm tẩy rửa.

4. Nguy cơ tiếp xúc với bụi niken

Như chúng ta đã biết, Niken tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây hại cho sức khỏe, ngay cả khi tiếp xúc với nồng độ thấp. Nếu hít phải bụi niken, các triệu chứng ban đầu có thể xuất hiện như ho, khó thở. Khi tiếp xúc với hạt bụi Niken, triệu chứng thường gặp là dị ứng và mẩn ngứa trên da. Có tới 10-20% dân số nhạy cảm với niken.

Nguy cơ nghiêm trọng nhất là tiếp xúc lâu dài với bụi từ một số hợp chất niken, có thể làm suy giảm chức năng phổi, gây viêm phế quản mãn tính, ung thư phổi, ung thư xoang,…

Bụi niken có thể gây viêm phế quản

Bên cạnh những ảnh hưởng đến con người, hạt bụi Niken còn rất dễ cháy và gây nổ. Vì vậy trong quá trình tiếp sức, bạn cần phải hết sức cẩn thận.

5. Quy định về bụi niken

Cơ quan Quản lý An toàn và Sức khỏe Nghề nghiệp (OSHA) đã công bố khoảng 500 giới hạn phơi nhiễm cho phép (PEL) đối với các chất khác nhau, bao gồm cả Niken. PEL là giới hạn lượng chất mà một người đang làm việc có thể tiếp xúc, tính trung bình trong một ca làm việc 8 giờ. PEL của niken là 1,0 mg/m3.

Viện Sức khỏe và An toàn Lao động Quốc gia (NIOSH), một cơ quan của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), đặt ra một tiêu chuẩn nghiêm ngặt hơn: PEL trung bình là 0,015 mg/m3 trong 10 giờ thay đổi. Cơ quan này cũng khuyến cáo Niken được coi là chất gây ung thư nghề nghiệp. Đây chỉ là những khuyến nghị và không có hiệu lực pháp lý nên chỉ có tác dụng cảnh báo an toàn cho người lao động.

Với những thông tin được chia sẻ trong bài viết trên, LabTrường Chu Văn An hy vọng bạn đọc sẽ hiểu rõ hơn về tác động của Niken đối với sức khỏe và có những biện pháp phòng ngừa hiệu quả.