Anđehit oxalic là gì? Tính chất đặc trưng và ứng dụng trong đời sống

Chu Văn An

Aldehyd oxalic là một hợp chất hữu cơ thuộc nhóm aldehyd có công thức cấu trúc OCH-CHO. Vậy tính chất độc đáo của aldehyd oxalic là gì? Phương pháp điều chế là gì? Ứng dụng trong mọi lĩnh vực của cuộc sống. Hãy theo dõi bài viết dưới đây để được giải đáp những thắc mắc của bạn về hóa chất này.

1. Aldehit oxalic là gì?

Aldehyd oxalic là hợp chất hữu cơ thuộc nhóm aldehyd có công thức cấu tạo gồm hai nhóm chức -CHO liên kết với nhau.

Công thức cấu tạo: O=CH-CH=O.

Phân loại: Thuộc nhóm aldehyt bão hòa, 2 nhóm chức, mạch hở.

Công thức hóa học của aldehyd oxalic

2. Tính chất nổi bật của oxalic aldehyd

2.1. Tính chất vật lý

– Ngoại quan: Tồn tại ở dạng lỏng trong điều kiện bình thường.

– Nhiệt độ sôi của anđehit thấp hơn ancol cùng khối lượng nhưng cao hơn nhiệt độ sôi của hiđrocacbon có cùng số nguyên tử C.

2.2. Tính chất hóa học

– Tính oxy hóa: Aldehit oxalic tham gia phản ứng cộng với hydro. Điều kiện phản ứng diễn ra là nhiệt độ và chất xúc tác niken.

CHO-CHO + 2H2 → CH2OH-CH2OH

– Phản ứng đốt cháy:

+ Đốt cháy hoàn toàn sản phẩm là CO2 và H20.

CHOCHO+ 3/2O2 → 2CO2 + H2O

+ Phản ứng không hoàn toàn trong điều kiện xúc tác nhiệt độ và Mn2+. Phương trình diễn ra như sau:

CHO-CHO + O2 → C2H2O4

– Thể hiện tính chất đặc trưng của andehit khi tham gia phản ứng phủ bạc:

CHO-CHO + 4AgNO3 + 6NH3 + 2H2O → COONH4-COONH4 + 2NH4NH3 + 4Ag

– Phản ứng với đồng (II) hydroxit Cu(OH)2: Phản ứng có kết tủa màu đỏ gạch. Điều kiện phản ứng diễn ra trong môi trường kiềm và nhiệt độ.

CHO-CHO + 4Cu(OH)2 + 2NaOH → COONa-COONa + 2Cu2O + 6H2O

– Khử màu dung dịch nước Brom theo phương trình sau:

CHO-CHO + 2Br2 + 2H2O →COOH-COOH + 4HBr.

Phản ứng tráng gương, phản ứng với Cu(OH)2, làm mất màu dung dịch nước brom là một trong những cách nhận biết oxalic aldehyd.

3. Phương pháp điều chế Aldehyt Oxalic

Aldehit oxalic có thể được tổng hợp bằng cách oxy hóa rượu bậc một để thu được aldehyt tương ứng theo phương trình tổng quát sau:

R-CH2OH + CuO → R-CHO + H2O + Cu

HO-CH2-CH2-OH + CuO → HOC-CHO + H2O + Cu

4. Quá trình chuyển hóa aldehyd oxalic thành axit oxalic

Nếu muốn chuyển oxalic aldehyd thành axit oxalic, bạn cần thực hiện phản ứng oxy hóa bằng cách cho oxalic aldehyd phản ứng với chất oxy hóa mạnh như kali permanganat (KMnO4) hoặc natri dicromat (Na2Cr2O7) trong môi trường axit. Hai nhóm chứa aldehit sẽ bị oxy hóa thành carboxyl tạo thành axit oxalic HOOC-COOH theo phản ứng sau:

OC-CHO + 2[O] → HOOC-COOH

5. Ứng dụng của oxalic aldehyd trong nhiều lĩnh vực của đời sống

– Aldehyt oxalic là dung môi được sử dụng phổ biến trong các ngành công nghiệp như sản xuất thuốc nhuộm, tạo màng, xử lý nước.

Aldehit oxalic là nguyên liệu chính để sản xuất axit oxalic

– Đây là nguyên liệu tạo ra axit oxalic – Hóa chất có vai trò quan trọng trong công nghiệp và các lĩnh vực khác của đời sống như:

+ Là chất tẩy rửa, loại bỏ vết bẩn, rỉ sét và bụi bẩn.

+ Điều chỉnh pH trong xử lý nước.

+ Bảo quản và chế biến len, sợi bông, tơ tằm/

+ Kết hợp với các ion kim loại tạo thành phức chất, giúp nâng cao chất lượng và độ bền của thuốc nhuộm.

+ Tham gia sản xuất pin lithium ion làm chất tạo màng.

6. Aldehit oxalic có độc không? Lưu ý khi sử dụng và bảo quản

Aldehyd oxalic là chất lỏng màu vàng nhạt, độc hại và có thể gây kích ứng da, mắt và đường hô hấp khi tiếp xúc.

Để đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng và tiếp xúc, bạn cần trang bị các thiết bị bảo hộ như găng tay, kính mắt, khẩu trang, ủng,…

Trong trường hợp không may xảy ra sự cố như:

– Hóa chất dính trên da: Rửa vùng da bị ảnh hưởng bằng nước sạch ít nhất 15 phút.

Rửa tay ngay khi tiếp xúc với hóa chất

– Hóa chất bắn vào mắt: Rửa mắt ngay dưới vòi nước chảy ít nhất 15 phút rồi đến ngay cơ sở y tế để điều trị.

– Hít phải hơi hóa chất: Di chuyển nạn nhân đến nơi thông thoáng để đảm bảo cung cấp đủ không khí cho hô hấp. Đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được điều trị thích hợp.

– Nuốt phải: Hãy liên hệ ngay với bác sĩ và đưa đến bệnh viện để có biện pháp điều trị thích hợp.

Bảo quản: Bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát, không để nơi có nhiệt độ cao hoặc ẩm ướt sẽ làm hỏng hoặc giảm chất lượng sản phẩm.

Trên đây là những thông tin về tính chất, ứng dụng và phương pháp điều chế hóa chất oxalic aldehyd. Nếu có thắc mắc hoặc tư vấn về hóa chất, vui lòng liên hệ với Labvietchem qua đường dây nóng 0826 020 020 để được giải đáp nhanh nhất.